Trại giáo dục cải tạo tại Tân Cương bị biến thành “công xưởng đen”

Chính quyền Trung Quốc vẫn đang đàn áp người Duy Ngô Nhĩ và người theo đạo Hồi tại Tân Cương, trong đó có các trại giáo dục cải tạo được quốc tế chú ý, ngày 4/12, Quốc hội Mỹ đã tổ chức buổi điều trần về vấn đề nhân quyền Trung Quốc, trong đó chỉ ra, từ tháng 4/2017 đến nay, trại giáo dục cải tạo tại Tân Cương đã giam giữ ít nhất 800 nghìn đến 2 triệu người Duy Ngô Nhĩ. 

Đối mặt với áp lực từ quốc tế, Tân Cương đã cải trang các trại giáo dục cải tạo này thành “Trung tâm giáo dục và đào tạo nghề”, nói là để giúp đỡ người đang bị giam giữ có kỹ năng và hòa nhập xã hội. Tuy nhiên có truyền thông ngoài Trung Quốc chỉ ra,  hệ thống lao động giáo dục cải tạo được Trung Quốc xóa bỏ 5 năm trước Trung Quốc, hiện nay lại xuất hiện phiên bản mới tại Tân Cương.

Lời kể của người đang bị giam 

Theo New York Times, trại giáo dục cải tạo tại Tân Cương đang tiến hàng hoạt động giáo dục cải tạo, cưỡng chế người bị giam giữ sản xuất trang quần áo, trang sức và nhiều sản phẩm khác, những sản phẩm này có thể được đưa đi tiêu thụ tại Mỹ và các thị trường bán lẻ khác bên ngoài Trung Quốc.

Bản tin cho biết, từ hồi tháng 3/2018 đã có chứng cứ cho thấy người đang bị giam giữ trong trại giáo dục cải tạo bị bắt trở thành công nhân lao động tại công xưởng. Phó Hội trưởng Hội liên hiệp ngành dệt may Trung Quốc Tôn Thụy Triết đã nói trong một bản báo cáo rẳng: Năm 2018, Tân Cương có kế hoạch tăng lao động ngành dệt may lên hơn 100 nghìn người, nguồn lao động chủ yếu đến từ dân số nghèo, người không có việc làm, để người giáo dục cải tạo học kỹ năng và “kết hợp với phát triển nghề may mặc”.  

Nhà nghiên cứu người Thổ Nhĩ Kỳ Mehmet Volkan Kasikci thông qua phỏng vấn họ hàng thân thuộc của những người trốn thoát khỏi Trung Quốc để thu thập những lời kể của những người đang bị giam giữ tại các công xưởng, kết luận được đưa ra là “những người đang bị giam giữ bị ép buộc làm không công hoặc với đồng lương ít ỏi cho các công xưởng”.

Mehmet Volkan Kasikci nói đến một vài trường hợp: Sofiya Tolybaiqyzy bị đưa từ đi từ một trại giáo dục cải tạo đến một xưởng sản xuất thảm trải sàn. Abil Amantai bị đưa đến một xưởng dệt may, lương mỗi tháng mỗi tháng khoảng 95 Đô la Mỹ. Nural Razila từng học chuyên ngành khoan thăm dò dầu mỏ, sau một năm bị bắt giam, cũng bị đưa đến một xưởng dệt may gần nơi bị giam giữ.  

Còn có người thân của một số người bị giam giữ tiết lộ với tổ chức nhân quyền “Thanh niên tình nguyện Atajurt” tại Kazakhstan, người đang bị giam giữ bị ép buộc làm việc tại các công xưởng, phần lớn là sản xuất quần áo, do đồng lương thấp và điều kiện làm việc kém, nên họ gọi người chủ sử dụng lao động là “Công xưởng đen”.

Công xưởng mới thành lập tại Tân Cương

Bản tin chỉ ra, tài liệu của chính quyền cho thấy, chính quyền có ý đồ biến những người Duy Ngô Nhĩ, người Kazakh và những người dân tộc thiểu số khác cư trú phân tán ở các nơi chuyển hóa thành lực lượng lao động công nghiệp phục tùng kỷ luật, nói tiếng Trung, nghe lời đảng và nghe lời chủ các công xưởng. Đồng thời, người đang bị giam giữ và người trong trại giáo dục cải tạo được thả ra cũng bị ép buộc tiếp tục làm việc tại các công xưởng có quan hệ mật thiết với trại giáo dục cải tạo. Họ sản xuất tất, Âu phục, váy và các sản phẩm khác, phần lớn được đưa vào thị trường Trung Quốc và các nước Trung Á, cũng có những sản phẩm được đưa vào thị trường bán lẻ tại Mỹ.

Ví dụ, Công ty quần áo thể thao Badger Sportswear tại bang Bắc Carolina, bị phát hiện có một lượng nhỏ sản phẩm có nguồn gốc từ nhà cung cấp là Công ty trang phục Hetian Taida Apparel (Hòa Điền Thái Đạt) tại Tân Cương. Công ty tại Tân Cương này từng xuất hiện trên CCTV để tô vẽ cho trại giáo dục cải tạo, theo đó, công ty cho biết xưởng sản xuất quần áo tuyển dụng những “học viên” đã “tốt nghiệp” từ trại giáo dục cải tạo.

Theo New York Times đưa tin, hồ sơ đăng ký doanh nghiệp cho thấy, năm nay có ít nhất vài công ty được thành lập có địa chỉ là địa chỉ sở tại của các trại giáo dục cải tạo, trong đó có xưởng in ấn, một xưởng gia công mì sợi, và ít nhất 2 xưởng sản xuất quần áo và dệt may trong trại giáo dục cải tại khu vực nông thôn quanh thành phố Kashgar.

Nhà nghiên cứu Nathan Ruser thuộc Trung tâm nghiên cứu Chính sách chiến lược Úc (Australian Strategic Policy Institute) đã phát hiện ra một số dấu hiệu từ bức ảnh của một trại tập trung được phát sóng trên CCTV, ông chỉ ra: Có 10 đến 12 kiến trúc lớn sử dụng thiết kế đơn tầng và các cửa mở thường được dùng trong các công xưởng. Những kiến trúc này được các hàng rào và tháp bảo vệ vây quanh, điều này cho thấy những nơi này và các trại tập trung khác đều canh phòng rất nghiêm ngặt.

Thư cầu cứu

Những trại giáo dục cải tạo tại Tân Cương bị quốc tế lên án, chính quyền Trung Quốc lại biện bạch rằng đó là “Trung tâm giáo dục dạy nghề”, nói là để cho những người đang bị giam giữ học tập kỹ năng, hòa nhập xã hội và thoát nghèo. Tuy nhiên, một cô gái người Duy Ngô Nhĩ may mát trốn thoát khỏi Tân Cương và đến Mỹ gần đây đã công khai nói về những gì cô đã trải qua khi ở trong trại giáo dục cải tạo, những người đang bị giam giữ phần lớn cô đều quen biết, có hàng xóm, có con gái của giáo viên, bác sĩ, phần lớn những người này đều có học thức.

Hệ thống giáo dục lao động cải tạo giống như trại giáo dục cải tạo tại Tân Cương. Trong số người bị hại bởi hệ thống giáo dục lao động của Trung Quốc, có một người tập Pháp Luân Công tên Tôn Nghị tương đối nổi tiếng, anh bị giam 2 năm rưỡi trong trại giáo dục lao động Mã Tam Gian, bị cực hình bị bắt lao động như nô dịch.

Trong thời gian bị giam giữ, Tôn Nghị đã mạo hiểm tính mạng đem hơn 20 lá thư cầu cứu lén nhét vào trong sản phẩm trang trí giáng sinh xuất khẩu ra nước ngoài, trong đó có một sản phẩm được đưa đến bang Oregon, được một người phụ nữ mua về nhà. Cô đã chụp bức thư này và đăng lên mạng xã hội, bức thư này nhanh chóng thu hút sự chú ý của báo giới, khiến cho hệ thống giáo dục lao động và việc bức hại tín ngưỡng bị chỉ trích và chú ý.  

Sau khi Tôn Nghị được thả ra, giúp đỡ hoàn thành bộ phim tài liệu “Thư cầu cứu”, mạo hiểm tính mạng thu thập chứng cứ về việc chính quyền Trung Quốc bức hại người tập Pháp Luân Công. Tháng 12/2016, Tôn Nghị đa thành công trốn khỏi khỏi Trung Quốc; ngày 1/10/2017, Tôn Nghị đột ngột qua đời tại Indonesia. Bệnh viện địa phương nói nguyên nhân cái chết của anh là do suy thận, bạn bè người thân của Tôn Nghị yêu cầu khám nghiệm tử thi nhưng bệnh viện từ chối, đồng thời vội vã hỏa táng thi thể khiến cho nguyên nhân cái chết của anh không rõ ràng. Nhiều người nghi ngờ do đặc vụ của Trung Quốc tại nước ngoài ngầm ám hại.

Trí Đạt

Xem thêm: