Một sinh viên người Trung Quốc đã bị tòa án Mỹ tuyên án 1 năm tù hôm 5/2 vì đã quay phim “cơ sở bí mật” tại căn cứ Hải quân Mỹ ở Key West, Florida. Hôm 11/2, Tờ The Washington Free Beacon đã tiết lộ thêm các chi tiết mới và nói rằng, sinh viên này bị cáo buộc có liên quan đến Bộ Công an Trung Quốc.

gián điệp
Qianli Zhao (Triệu Thiên Lý), người đã xông vào căn cứ quân sự của Hải quân Mỹ (Ảnh từ Internet)

Nam sinh quốc tịch Trung Quốc này tên Qianli Zhao (Triệu Thiên Lý) đã nói với Cục điều tra Liên Bang Mỹ (FBI) rằng mình là sinh viên chuyên ngành âm nhạc đến từ Trung Quốc. Ngày 26/9/2018, Triệu Thiên Lý đã bị cảnh sát quân sự bắt giữ sau khi chụp ảnh và quay phim căn cứ Hải quân Không quân Key West.

Căn cứ Hải quân Key West là một căn cứ hải quân và trạm sửa chữa Không quân Hải quân quan trọng của Mỹ tại Vịnh Mexico. Là cơ sở có thiết bị tiên tiến nhất, có thể cung cấp tất cả các dịch vụ quân sự cho chiến đấu cơ, đồng thời cung cấp dịch vụ sửa chữa cho tàu chiến Mỹ và tàu hải quân nước ngoài.

Căn cứ này còn huấn luyện phi công tác chiến không đối không. Một phi đội máy bay phản lực F-18 và trường Bộ đội lục quân đặc chủng tác chiến dưới nước đều nằm trong căn cứ này.

Sau khi tự xông vào căn cứ quân sự, Triệu Thiên Lý nhanh chóng bị cảnh sát quân đội vụ trang của căn cứ này ngăn chặn. Trước khi vụ án được giao cho FBI, Triệu đã bị đặc cảnh giam giữ.

Tờ Ngọn đèn Tự do Washington (Washington Free Beacon), Triệu Thiên Lý nói tiếng Anh lưu loát, khi bị bắt trên người Triệu không mang theo giấy tờ tùy thân, đây có thể là dấu hiệu cho thấy có thể đã có sự chuẩn bị trước. Triệu nói với cảnh sát quân sự phát hiện ra anh ta rằng, anh ta là một du khách lạc đường, không cẩn thận nên đã đi nhầm vào căn cứ quân sự.

Tuy nhiên, giải thích của Triệu đã khiến phía Mỹ nghi ngờ. Công tố viên liên bang Michael Sherwin tiết lộ, khi đó Triệu Thiên Lý phải lội xuống nước, mới đi qua được hàng rào an ninh ở phía Nam của căn cứ, hàng rào được đánh dấu bằng các ký hiệu “Khu vực bị cấm”, và “Cấm đi vào”.

Khi vào được bên trong hàng rào an ninh, Triệu Thiên Lý quay phim, chụp ảnh ăng-ten và thiết bị thông tin ở nơi gọi là “Trang trại ăng-ten” (antenna farm). Đây là thiết bị nhạy cảm được sử dụng bởi quân đội Mỹ, các cơ quan chống ma túy, cơ quan tình báo.

Triệu Thiên Lý nói, anh ta đến Key West là vì muốn thăm nơi ở cũ của Tiểu thuyết gia Ernest Hemingway, tuy nhiên nhân viên điều tra kiểm tra điện thoại hiệu Motorola và máy ảnh kỹ thuật số của anh ta, lại không hề tìm thấy bất cứ hình ảnh nào liên quan đến nơi ở của Ernest Hemingway hoặc điểm du lịch khác ngoài căn cứ Key West.

Trong bản nhận tội, Triệu nói “Sau khi đi vào khu vực cấm, có người nhìn thấy Triệu đi thẳng đến khu vực cấm JIATF-South, đồng thời dùng điện thoại Motorola và máy ảnh kỹ thuật số hiệu Canon EOS để quay phim chụp ảnh”.

Các nhân chứng sau đó đã quan sát thấy Triệu còn chụp ảnh thiết bị trong các tòa nhà chính phủ khác trong khu vực cấm JIATF-South.

Triệu Thiên Lý đã thừ nhận tội danh chụp ảnh quay phim trái phép tại căn cứ quân sự ở Key West. Ngày 5/2, Thẩm phán K. Michael Moore đã tuyên án 1 năm tù đối với Triệu Thiên Lý.

Triệu Thiên Lý nhiều lần nói dối, bị nghi có liên quan đến Bộ Công an Trung Quốc

Ngọn đèn Tự do Washington nói, hồ tơ tại tòa án và những quan chức thực thi pháp luật đã cung cấp nhiều chi tiết mới về vụ án hoạt động gián điệp của cơ quan tình báo Trung Quốc nhắm vào căn cứ quân sự của Mỹ tại khu vực bờ biển Đại Tây Dương. Trong quá khứ, đặc vụ của Trung Quốc bị phát hiện hoạt động gián điệp nhắm vào căn cứ và tình báo quân sự của Mỹ tại Nhật Bản, Hawaii và Alaska.

Sau khi Triệu Thiên Lý bị bắt, nhân viên điều tra của FBI đã lục soát phòng khách sạn của Triệu tại Miami, phát hiện áo sơ mi màu xanh và dây lưng da mà cảnh sát Trung Quốc thường mặc.

Bản tin cho biết, Bộ Công an Trung Quốc chủ yếu chú trọng về vấn đề an ninh quốc gia. Tuy nhiên, chuyên gia phân tích an ninh cho biết, người của Bộ Công an tiến hành các hoạt động gián điệp ở nước ngoài không có gì là lạ. Nhiệm vụ gián điệp ở nước ngoài thông thường là do Bộ An ninh Quốc gia Trung Quốc (gọi tắt là Bộ Quốc an) hoặc cơ quan tình báo quân sự thuộc Quân đội Trung Quốc (phương Tây gọi là cơ quan 2PLA) chấp hành. Cùng với đó, đặc vụ của Bộ Công an Trung Quốc đã nhiều lần bị phát hiện tiến hành giám sát và sách nhiễu những nhân sĩ Trung Quốc hoặc người Trung Quốc bất đồng chính kiến đang sống tại Mỹ.

Khi được hỏi đến chiếc áo và thắt lưng thường dùng của Công an Trung Quốc, Triệu nói với FBI rằng, những thứ đó là do bố của anh ta cho anh ta, bố anh hy vọng anh ta mặc bộ quần áo này khi du lịch ở Mỹ.

Tuy nhiên, giải thích của Triệu khó có thể khiến người khác tin. Nhân viên điều tra còn phát hiện Triệu đã liên hệ với quan chức tình báo Trung Quốc ở Mỹ trước khi xông vào căn cứ quân sự nói trên.

Dưới sự chất vấn của FBI, Triệu Thiên Lý nói, bố của anh ta là quan chức quân đội cấp cao của Giải phóng quân Trung Quốc, mẹ anh ta công tác trong cơ quan chính phủ Trung Quốc.

Trong toàn bộ quá trình điều tra, nhân viên điều tra phát hiện Triệu nhiều lần nói dối.

Theo hồ sơ tại tòa, Triệu Thiên Lý đã nói dối FBI trong thời khi bị tra hỏi hôm 7/12. Triệu nói anh ta là sinh viên khoa Âm nhạc của Đại học Trung Bắc (North University of China), khóa học âm nhạc này kéo dài 4 năm, Triệu cho biết đang học năm cuối. Tuy nhiên, trong đơn xin cấp Visa của Triệu Thiên Lý lại cho thấy, trước năm 2017 anh ta chưa hề học qua chuyên ngành âm nhạc. Một văn văn kiện tại tòa cho biết nhiều chứng cứ hơn. Nhân viên điều tra đã tìm được một tài liệu về kỹ thuật của một trường đại học trong điện thoại của Triệu, khi bị hỏi về thông tin liên quan đến tài liệu này, Triệu chỉ nói: “Không biết làm sao mà nó lại có trong điện thoại của mình”.

Triệu nói với FBI rằng, anh ta là một sinh viên đại học đã được huấn luyện quân sự, tuy nhiên không tiết lộ tình hình tòng quân trong đơn xin cấp Visa.

Đại học Trung Bắc từng có nhiều tên gọi, là một ngôi trường nằm ở thành phố Thái Nguyên, tỉnh Sơn Tây Trung Quốc; tiền thân của trường đại học này là Trường Công nghiệp Thái Hàng do Bát lộ quân thành lập vào năm 1941. Trường này tập trung vào nghiên cứu vũ khí thông thường, bao gồm pháo, vũ khí tự động và đạn dược; trường này trực thuộc Ủy ban Công nghiệp Khoa học và Công nghệ Quốc phòng và đã được chỉ định là một trong tám trường công nghiệp quốc phòng Trung Quốc.

Triệu Thiên Lý nói mình đã 20 tuổi, nhưng nhìn thực tế, anh ta có vẻ lớn tuổi hơn. Do đó nhân viên điều tra nghi ngờ Triệu nói dối về tuổi của mình. Anh ta nói với nhân viên điều tra rằng từng làm nhân viên rửa bát tại New Jersey. Visa của anh ta đã hết hạn.

Tại phiên tòa xét xử, Luật sư bào chữa của Triệu là ông Hongwei Shang cho biết, Triệu không phải là một gián điệp.

Trung Quốc thu thập thông tin liên quan đến thiết bị ăng-ten có thể dùng cho chiến tác chiến điện tử hoặc tấn công mạng

Ngọn đèn Tự do Washington cho biết, hiện tại vẫn chưa rõ vì sao Trung Quốc lại tiến hành hoạt động gián điệp nhắm vào căn cứ quân sự này. Tuy nhiên, bức ảnh cự ly gần về hiện trường thiết bị ăng-ten cho thấy, cơ quan tình báo quân sự Trung Quốc đang có ý đồ muốn biết được chi tiết thiết bị thông tin quân đội Mỹ có thể sử dụng cho tác chiến điện tử hoặc tấn công mạng trong tương lai.

Nicholas Eftimiades – Chuyên gia vấn đề Trung Quốc, cựu quan chức Cục Tình báo Mỹ (CIA) và Cục Tình báo Quốc phòng (DIA) cho biết, vụ án này là một trong những ví dụ điển hình về việc Trung Quốc có các hoạt động gián điệp tích cực nhắm vào mục tiêu quân sự của Mỹ. Ông nói, vụ án này nên khiến cho chính phủ Mỹ có các hành động tích cực hơn để chống lại gián điệp Trung Quốc.

Nicholas Eftimiades còn cho biết, việc bắt giữ và định tội Triệu Thiên Lý đã cho thấy, Trung Quốc đang tích cực thu thập thông tin quân sự của Mỹ, có thể dùng vào việc xâm nhập mạng internet.

Ông cho rằng, hồ sơ Triệu Thiên Lý liên quan đến cơ quan quân sự và công an Trung Quốc cùng việc Triệu có ý đồ thu thập thông tin ăng-ten tại căn cứ quân sự Key West đã làm tăng mức đe dọa đến cơ sở quân sự của Mỹ và đồng minh.

Khi chiến tranh xảy ra, bộ đội chiến tranh điện tử của quân đội Trung Quốc có thể sẽ dùng các biện pháp đối kháng nhằm phá hoại thông tin của đối phương, những thông tin này dùng để kiểm soát vũ khí thông thường, vũ khí tự động và công cụ tác chiến quan trọng của bộ đội.

Trí Đạt

Xem thêm: