Chiến tranh thương mại Trung – Mỹ căng thẳng khiến buổi tiệc chào mừng kỷ niệm 70 năm Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) xây dựng chính quyền do Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ tổ chức (tối 27/9) đã không được vui vẻ như những năm gần đây. Phía Mỹ đã không cử quan chức cấp cao tham dự, cũng không công khai đọc phát biểu chúc mừng, chỉ cử một quan chức cấp phó trợ lý ngoại giao tham gia, ngay cả cô con gái Ivanka của Tổng thống Mỹ Trump dù được mời nhưng cũng không xuất hiện.

Embed from Getty Images

Ông Tập Cận Bình tham dự một buổi lễ vào ngày 30/9/2018 trên Quảng trường Thiên An Môn ở Bắc Kinh. (Ảnh: Getty Images)

Theo Đài Phát thanh Quốc tế Pháp (RFI), trong buổi tiệc này, Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ đã mời các quan chức Mỹ, đặc phái viên các nước và đông đảo giới chuyên gia học giả cũng như giới trí thức người Hoa tham dự.

Nhưng theo những người tham dự buổi tiệc chiêu đãi cho biết, quan chức tham dự cao nhất của Mỹ trong năm nay là Jonathan Fritz, phó trợ lý Ngoại trưởng phụ trách khu vực châu Á – Thái Bình Dương, còn quan chức cấp cao quan trọng là Giám đốc Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng đã không tham dự tiệc.

Kể từ khi ông Trump nhậm chức Tổng thống, cấp bậc các quan chức Nhà Trắng tham gia tiệc mừng ngày 1/10 do Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ tổ chức đã “xuống cấp” dần qua từng năm.

Theo thông tin, năm 2017, con gái của TT Trump là Ivanka (cố vấn cấp cao Nhà Trắng) cùng người chồng Jared Kushner đã tham dự buổi tiệc mừng ngày 1/10 này, đã có buổi trò chuyện thân mật với Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Ngọc Đông đến dự tiệc, thông tin sau đó đã được truyền thông nhà nước Trung Quốc đưa tin rầm rộ.

Năm 2018, Matt Pottinger, hiện đã được thăng chức Phó Cố vấn An ninh Quốc gia Nhà Trắng, khi đó đã có mặt dự tiệc trong tư cách là giám đốc cấp cao của Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng và đã có bài phát biểu chúc mừng. Về sự kiện này, Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ đã chia sẻ lại trên trang Facebook ca ngợi “tình hữu nghị Mỹ – Trung”.

Như vậy rõ ràng quy cách quan chức Mỹ tham dự tiệc chiêu đãi năm nay đã bị hạ cấp đáng kể. Đài RFI dẫn ý kiến của người tham gia tiệc cho biết, số lượng người tham dự năm nay ít hơn năm ngoái và so với những năm trước thì bầu không khí năm nay ủ rũ hơn rõ ràng, hầu hết quan chức Mỹ tham dự đã tập trung riêng trò chuyện cùng nhau, rất hạn chế giao lưu với quan chức Trung Quốc.

Có lẽ vì cấp bậc của quan chức Mỹ tham dự tiệc chiêu đãi lần này quá thấp nên ông Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ là  Thôi Thiên Khải đã thay đổi tập quán ngoại giao, trước tiên giới thiệu cựu Đại sứ Mỹ tại Trung Quốc Stapleton Roy (thân Trung Quốc), sau đó mới giới thiệu quan chức đương nhiệm tham gia tiệc.

Theo thông tin, vào ngày 27/9, các Lãnh sự quán Trung Quốc tại Mỹ cũng đã tổ chức tiệc mừng ngày 1/10 tương tự, nhưng mức độ các quan chức Mỹ tham dự không đáp ứng được kỳ vọng của Bắc Kinh. Ví dụ, buổi tiệc của Lãnh sự quán Trung Quốc tại San Francisco đã vắng bóng những quan chức cấp bậc quan trọng như Thống đốc và Phó Thống đốc bang California, Chủ tịch Hạ viện và Thượng viện của bang California, Thị trưởng và Chủ tịch Hội đồng thành phố San Francisco; quan chức cấp cao nhất tham dự chỉ là một viên cố vấn vấn đề quốc tế của Phó Thống đốc bang California.

Thời báo Tự Do (Liberty Times) của Đài Loan dẫn ý kiến của một số nhà phân tích cho rằng, có lẽ do chiến tranh thương mại khiến quan hệ Mỹ – Trung căng thẳng nên chính quyền Trump đã không cử các quan chức cấp cao tham dự, động thái một phần nhằm gây áp lực lên chính quyền Bắc Kinh, hy vọng cũng tác động đến cuộc đàm phán thương mại Mỹ – Trung sắp diễn ra.

Ngoài ra, một số nhà phân tích còn chỉ ra rằng động thái của chính quyền Trump cho các quan chức cấp thấp tham dự tiệc chiêu đãi trong ngày lễ đặc biệt quan trọng này của ĐCSTQ cũng phản ánh quan điểm của Mỹ về ĐCSTQ.

Theo Reuters, hôm Chủ nhật (29/9), ông Vương Thụ Văn, Thứ trưởng Bộ Thương mại kiêm Phó đại diện đàm phán thương mại quốc tế của ĐCSTQ, đã xác nhận rằng Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc sẽ dẫn đầu một phái đoàn tới Washington tham gia vòng đàm phán thương mại cấp cao Mỹ – Trung lần thứ 13. Ông cũng bày tỏ kỳ vọng sau đó hai tháng hoạt động đàm phán cấp cao sẽ được mở lại.

Trước đó, theo CNBC (Mỹ), ba nguồn tin thân cận tình hình đàm phán đã tiết lộ, đàm phán thương mại Trung – Mỹ sẽ được tổ chức tại Washington vào ngày 10/10.

Tuyết Mai

Xem thêm: