Kết luận thanh tra chỉ rõ công ty Long Sơn đã phá hủy cây trồng của người dân trên diện tích đất không thuộc dự án; nhiều sở, ngành như Sở NN&PTNT, Sở TN&MT, UBND huyện, xã sai phạm khi cho thuê đất, thuê rừng.

dang van hien
Bị cáo Đặng Văn Hiến (áo vàng, ở giữa) cùng các bị cáo khác đang nghe luật sư trao đổi tại phiên tòa phúc thẩm ngày 7/5/2018, tại TAND TP.HCM. (Ảnh: LS Lương Ngọc Dũng)

Ngày 12/9, Thanh tra tỉnh Đắk Nông đã hoàn tất kết luận thanh tra việc cho thuê đất và giải quyết các tranh chấp đất đai giữa công ty TNHH Thương mại Đầu tư Long Sơn (Công ty Long Sơn) với người dân tại tiểu khu 1535 (xã Quảng Trực, huyện Tuy Đức) khiến 3 người chết và 13 người bị thương.

Theo kết luận, tháng 10/2010, Sở TN&MT tỉnh đồng ý cho Công ty Long Sơn thuê 1079 ha đất tại Tiểu khu 1535.

Mặc dù đến tháng 1/2011, UBND tỉnh mới cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Công ty Long Sơn, nhưng trước đó từ tháng 2/2008, UBND tỉnh đã đồng ý cho công ty này sử dụng đất và thuê rừng tại diện tích trên.

Đến thời điểm thanh tra (năm 2017), rừng đã bị mất 100%, trong đó mất rừng từ trước tháng 10/2008 là 319 ha; từ tháng 11/2008 đến tháng 10/2013 là 183 ha.

Ngoài ra, kết luận cũng chỉ ra công ty Long Sơn đã lập dự án không chính xác về năng lực điều hành, tổ chức lao động, tài chính.

Cụ thể, dự án không có cán bộ kỹ thuật có trình độ chuyên môn trong lĩnh vực quản lý bảo vệ rừng; lập dự án tổng mức đầu tư không đúng với thực tế tài chính công ty; thiếu năng lực, trách nhiệm trong triển khai dự án để xảy ra tình trạng phá rừng, lấn chiếm đất rừng.

Khi thực hiện dự án, công ty để mất 183 ha rừng còn lại, sử dụng diện tích 231/265 ha đất bị hủy hoại sai quy hoạch được phê duyệt, xây dựng cơ sở vật chất trên đất rừng.

Tháng 4/2016, UBND tỉnh đã ban hành quyết định thu hồi của Công ty Long Sơn 825 ha (sau đó điều chỉnh diện tích thu hồi là 751 ha).

Tuy nhiên, Công ty Long Sơn tự ý tổ chức thực hiện giải phóng mặt bằng không đúng chức năng, không đúng thẩm quyền để triển khai thực hiện dự án với diện tích đã thu hồi dẫn đến xung đột với người dân, đỉnh điểm là vụ nổ súng vào ngày 23/10/2016 khiến 3 người chết, 13 người bị thương.

Thanh tra kết luận những sai phạm của Công ty Long Sơn là nghiêm trọng, trách nhiệm thuộc về người đại diện theo pháp luật là ông Nguyễn Văn Thành (năm 2007 đến tháng 10/2013), bà Nguyễn Thị Hồng Tươi (từ tháng 11/2013 đến nay).

Ngoài ra, liên quan đến các sai phạm của Công ty Long Sơn còn có trách nhiệm của những người đứng đầu, lãnh đạo Sở NN&PTNT, Sở KH&ĐT, Sở TN&MT, UBND huyện Tuy Đức, UBND xã Quảng Trực,…

Trong đó, Sở NN&PTNT (giai đoạn 2006-2007) dù biết dự án đầu tư của công ty lập với hơn 1.000 ha trong khi nguồn nhân lực, phương tiện, tình hình tài chính, các giải pháp đầu tư không khả thi nhưng Sở vẫn ban hành văn bản thẩm định dự án.

Còn Sở TN&MT, việc thẩm định nhu cầu sử dụng đất, thẩm định điều kiện cho thuê đất, rừng đối với dự án của công ty này chưa chặt chẽ; tham mưu chưa tốt; đánh giá năng lực công ty còn chủ quan…

Trách nhiệm của các UBND tỉnh trong việc quản lý rừng, đất đai chưa tốt, để tình trạng lấn chiếm đất rừng phát triển ngoài mức kiểm soát,…

Do đó, Thanh tra tỉnh kiến nghị xử lý trách nhiệm cá nhân, tập thể ở những giai đoạn vi phạm theo kết luận thanh tra.

Thanh tra tỉnh cũng kiến nghị UBND tỉnh yêu cầu Sở NN&PTNT tính giá trị thiệt hại về rừng bị phá, lấn chiếm để buộc công ty Long Sơn phải bồi thường thiệt hại.

Đồng thời, kiến nghị chuyển hồ sơ sai phạm công ty Long Sơn sang Cơ quan công an để khởi tố, điều tra, xử lý đối với những cá nhân là người đại diện của công ty Long Sơn từ năm 2008 đến 2017.

Trước đó, sáng ngày 23/10/2016, Đặng Văn Hiến (SN 1970), Ninh Viết Bình (SN 1982), Hà Văn Trường (SN 1985) đã dùng súng tự chế bắn vào đoàn người của Công ty Long Sơn làm 16 người thương, vong.

Xác định Hiến là người trực tiếp bắn vào đoàn người, tại phiên tòa phúc thẩm ngày 12/7/2018, TAND cấp cao tại TP.HCM đã tuyên phạt bị cáo Đặng Văn Hiến y án tử hình; Ninh Viết Bình 18 năm tù, Hà Văn Trường 9 năm tù cùng về tội giết người.

Hai bị cáo là người của Công ty Long Sơn là Nghiêm Xuân Thiên Sửu (55 tuổi) – Phó Giám đốc công ty Long Sơn nhận mức án 4 năm tù về tội hủy hoại tài sản và Phạm Công Thiện (40 tuổi) – Trưởng quản lý công ty Long Sơn mức án 2 năm tù về tội cố ý làm hư hỏng tài sản.

Phạm Toàn

Xem thêm: