Tổng số tiền cần thu hồi là trên 68.029 tỷ đồng từ tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế trong 9 tháng (từ ngày 1/10/2019 đến hết tháng 6/2020), theo Bộ Tư pháp.

tham nhung
Năm 2019, chỉ 29,67% số tiền bị chiếm đoạt, thất thoát trong các án kinh tế, tham nhũng được thu hồi. (Ảnh minh họa: Chokniti Khongchum/Shutterstock)

9 tháng, thu hồi được 11,3% tiền thất thoát do tham nhũng

Theo báo cáo công bố  hôm 17/7, Bộ Tư pháp cho biết tính từ 1/10/2019 đến hết tháng 6/2020, thi hành án dân sự (thực thi các quyết định, bản án do Tòa án ban ra) có tổng số 742.753 việc, trong đó số có điều kiện thi hành là 597.233 việc; đã thi hành xong 374.914 việc, đạt tỷ lệ 50,4%.

Tổng số tiền phải thi hành là hơn 261.188 tỷ đồng, trong đó, số có điều kiện thi hành là hơn 162.809 tỷ; đã thi hành xong trên 39.310 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 15%.

Riêng về thu hồi tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế, tính từ 1/10/2019 – 31/3/2020, các cơ quan đã thi hành xong 1.679/4.980 việc (chiếm 33%), thu hồi trên 7.746/68.029 tỷ đồng (chiếm 11,3%).

Trong tổng 4.980 việc phải thi hành, với số tiền trên 68.029 tỷ đồng, chỉ 3.410 việc có điều kiện thi hành (chiếm 68,4%), với số tiền trên 42.205 tỷ đồng (chiếm 62%).

Đối với các vụ việc do Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo, tính đến hết ngày 31/3, có 15 vụ việc các cơ quan thi hành án dân sự địa phương đã thi hành xong, thu hồi 16.996 tỷ 924 triệu đồng. Trong đó, tiền đã thi hành xong, tiền án phí, tiền phạt, truy nộp sung công quỹ Nhà nước là hơn 2.576 tỷ 679 triệu đồng; tiền bồi thường cho các tổ chức, doanh nghiệp Nhà nước là hơn 13.449 tỷ 311 triệu đồng…

Theo báo cáo công bố, các Bộ, ngành, địa phương đã kiểm tra theo thẩm quyền của 4.534 văn bản, qua đó phát hiện 59 văn bản trái nội dung, thẩm quyền; 39/59 văn bản đã được xử lý. Riêng Bộ Tư pháp đã kiểm tra theo thẩm quyền của 1.136 văn bản, phát hiện 52 văn bản trái pháp luật về nội dung, thẩm quyền và 2 văn bản không phải là văn bản quy phạm pháp luật nhưng có chứa quy phạm pháp luật.

Bộ Tư pháp đã xử lý 21 văn bản trái pháp luật phát hiện trong năm 2020 và 69 văn bản phát hiện trong những năm trước.

Năm 2019, trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế, chỉ 1.354 việc thi hành xong (đạt tỷ lệ 68,66%), trên 16.504 tỷ đồng được thu hồi (đạt tỷ lệ 29,67%), theo Tổng Cục thi hành án dân sự.

Số tuyệt đối thi hành về việc và tiền tăng so với năm 2018, nhưng tỷ lệ thi hành xong/số có điều kiện thi hành là giảm.

Tìm tài sản tham nhũng khó do người bị truy thu có chức vụ, có kinh nghiệm

Theo Bộ Tư pháp, số tài sản được cơ quan thi hành án dân sự xác minh, truy tìm được ít, chấp hành viên chưa kịp thời xử lý…, thứ nhất là do pháp luật về tố tụng hình sự, phòng, chống tham nhũng, phá sản và thẩm định giá, bán đấu giá còn khó khăn, vướng mắc trong việc áp dụng. Một số quy định còn có mâu thuẫn, chồng chéo với Luật Thi hành án dân sự và các văn bản hướng dẫn hiện hành.

Thứ hai, người phải thi hành án là người có chức vụ, quyền hạn, có trình độ, kinh nghiệm, có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, đối phó ngay từ đầu khi thực hiện hành vi phạm tội.

Họ chủ động xóa dấu vết, tiêu hủy giấy tờ, chứng cứ liên quan đến hành vi phạm tội, lợi dụng sơ hở của quy định pháp luật và hoạt động tố tụng để tẩu tán, che giấu, cất giấu tài sản ở nước ngoài hoặc chuyển nhượng, sang tên, tặng cho người khác nhằm trốn tránh nghĩa vụ phải thi hành án.

Thứ ba, trong một số vụ việc, tài sản kê biên để đảm bảo thi hành án ít nhưng số tiền phải thi hành rất lớn. Ví dụ, trong vụ án Huỳnh Thị Huyền Như, theo bản án của tòa phúc thẩm, TAND Tối cao tại TP.HCM, tổng số tiền bị cáo phải thi hành là gần 14.000 tỷ đồng, nhưng tổng tài sản đã kê biên, phong tỏa để đảm bảo thi hành án chỉ có giá trị khoảng hơn 500 tỷ đồng, số còn lại khoảng 13.500 tỷ đồng đến nay chưa có điều kiện thi hành án.

Nguyễn Quân