Chỉ trong 9 ngày, hơn 1,6 triệu con tôm hùm chết hàng loạt khiến người dân xã Xuân Phương và phường Xuân Yên (vịnh Xuân Đài, tỉnh Phú Yên) thiệt hại nặng nề, nhiều hộ đang gặp áp lực nợ nần rất lớn.

tom hum chet o vinh xuan dai phu yen
Nhiều hộ nuôi tôm hùm ở vịnh Xuân Đài, thị xã Sông Cầu (Phú Yên) rơi vào cảnh trắng tay. (Ảnh: FB Hà Nguyễn)

Ngày 5/7, UBND tỉnh Phú Yên tổ chức họp báo công bố kết quả chính thức về nguyên nhân khiến 1,6 triệu con tôm hùm của 693 hộ nuôi chết bất thường trong các ngày từ 24 đến 26/5 và từ ngày 1 đến 6/6 tại vùng nuôi tôm hùm xã Xuân Phương và phường Xuân Yên (thị xã Sông Cầu).

Theo kết quả phân tích mẫu nước, trầm tích, quan trắc môi trường, bà Lê Đào An Xuân – Phó Giám đốc Sở TN&MT Phú Yên cho biết nguyên nhân khiến tôm hùm chết hàng loạt là do môi trường vùng nuôi bị ô nhiễm, tích tụ lớn các chất hữu cơ.

Trong thời gian cuối tháng 5, đầu tháng 6/2017, thời tiết tại vùng nuôi tôm vịnh Xuân Đài thuộc thị xã Sông Cầu diễn biến rất bất thường với nắng nóng kéo dài chuyển mưa lớn đột ngột, nhiệt độ nước cao, tạo điều kiện cho sự phân hủy chất hữu cơ, sự phát triển mạnh của các loài vi tảo… Các hoạt động này tiêu thụ một lượng lớn oxy trong nước.

Cùng với các yếu tố trên, Sở TN&MT Phú Yên cũng cho biết tôm hùm được nuôi tại đây với mật độ lồng nuôi và mật độ con trong lồng lớn, cùng với việc cắm các cọc tre, sử dụng lốp xe dày đặc để nuôi vẹm, hàu đã cản trở quá trình lưu thông nước, khiến lượng oxy trong nước rất thấp.

Về nghi vấn của người dân cho rằng Nhà máy chế biến thủy sản Nguyễn Hưng đặt tại xã Xuân Phương, thị xã Sông Cầu xả nước thải chưa xử lý ra môi trường làm tôm hùm chết hàng loạt, bà Xuân cho biết không tìm thấy có sự liên hệ nào giữa việc tôm hùm chết và việc xả nước thải của nhà máy trên.

tom hum chet o vinh xuan dai phu yen 4
Từ tối ngày 24/5, tôm hùm tại vịnh Xuân Đài chết hàng loạt. (Ảnh: FB Nguyễn Thị Bích Loan)

Cụ thể, theo kết quả kiểm tra, xác minh của công an tỉnh Phú Yên, từ cuối tháng 3 đến cuối tháng 5/2017, trong thời gian nâng cấp hệ thống xử lý nước thải, toàn bộ lượng nước thải của Nhà máy chế biến thủy sản Nguyễn Hưng được chở đi xử lý tại hệ thống xử lý nước thải của Công ty TNHH Bột cá Phú Bình tại xã Xuân Cảnh, thị xã Sông Cầu. Khảo sát thực tế hiện trường nhà máy và trích xuất hình ảnh từ camera cũng không phát hiện nhà máy lén lút xả nước thải chưa xử lý ra môi trường.

Tỉnh Phú Yên cũng đã gửi mẫu nước thải của Nhà máy chế biến thủy sản Nguyễn Hưng chưa qua xử lý và 1 mẫu nước ở vùng nuôi có tôm chết đến Trung tâm phân tích thí nghiệm thuộc Sở Khoa học & Công nghệ TP.HCM. Theo Sở TN-MT Phú Yên, kết quả phân tích cho thấy hóa chất của nước thải thô chưa xử lý được lấy tại nhà máy và mẫu nước bị ô nhiễm lấy tại vùng nuôi tôm không có sự tương quan với nhau. Bà Xuân cho hay kết quả phân tích của Cục Môi trường Miền Trung và Tây Nguyên (thuộc Bộ TN&MT) cũng có kết quả tương tự.

Tuy nhiên, bà Xuân cũng xác nhận Nhà máy chế biến thủy sản Nguyễn Hưng có một số vi phạm về môi trường như không báo cáo cơ quan chức năng về việc hệ thống xử lý nước thải bị hỏng, tự ý chở nước thải đi nơi khác xử lý.

Theo thống kê của UBND tỉnh Phú Yên, tính đến sáng ngày 1/6, đã có khoảng 770.000 con tôm hùm chết, UBND tỉnh Phú Yên xác định tổng giá trị thiệt hại đã hơn 700 tỷ đồng. Cho đến ngày 5/7, đã có hơn 1,6 triệu con tôm hùm bị chết (trong đó 17% là tôm bông và 83% là tôm xanh) gây thiệt hại cho 693 hộ nuôi; cùng với tôm hùm, còn có 2.000 lồng nuôi cá biển cũng bị thiệt hại. 

Tuy nhiên, theo ông Trần Hữu Thế – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên, cho đến nay, tỉnh chưa có con số tổng giá trị thiệt hại.

Ông Thế cũng cho biết thiệt hại do tôm chết hàng loạt vừa qua không thuộc các trường hợp hỗ trợ thiệt hại do thiên tai. Do đó, tỉnh Phú Yên đã có văn bản gửi Thủ tướng đề nghị có cơ chế đặc thù hỗ trợ cho các hộ nuôi bị thiệt hại, đồng thời đề nghị Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính cùng các ngân hàng có chính sách gia hạn nợ, giãn nợ cho những người vay vốn có tôm hùm bị chết, đồng thời có cơ chế tạo điều kiện cho người dân sớm được vay vốn trở lại để tái sản xuất.

UBND tỉnh Phú Yên cũng đề nghị Tỉnh ủy, HĐND tỉnh hỗ trợ những hộ bị thiệt hại để sớm ổn định đời sống, khôi phục sản xuất.

Trong những ngày xảy ra hiện tượng tôm hùm chết hàng loạt, nghi ngờ Công ty TNHH Nguyễn Hưng (thị xã Sông Cầu) xả thải ra môi trường khiến tôm chết, người dân đã tập trung tại nhà máy để phản đối. Theo các hộ dân, giá bán tôm từ khoảng 1,5 triệu đồng/kg đã giảm xuống chỉ còn vài chục ngàn đồng/kg khiến người nuôi tôm thiệt hại nặng nề, gặp áp lực lớn về nợ nần.

Thủy Minh

Xem thêm: