Gần 3 tháng sau khi sự việc được giải quyết, Cục Hàng không Việt Nam ra thông cáo xác nhận có sự việc “nhân bản” phiếu siêu âm tim của hàng trăm phi công và tiếp viên tại Trung tâm Y tế hàng không. 

tiep vien hang khong
Các tiếp viên hàng không đang phục vụ trên một chuyến bay. (Ảnh minh họa: Asia Images/Shutterstock)

Hơn 600 phi công, tiếp viên hàng không bị “nhân bản” phiếu siêu âm tim 

Theo thông báo, ngày 18/3, Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam nhận được báo cáo của Chủ tịch Hội đồng đánh giá, giám định sức khoẻ nhân viên hàng không (sau đây gọi tắt là Hội đồng) về việc đánh giá giám định sức khỏe nhân viên hàng không.

Cụ thể, Hội đồng phát hiện các phiếu siêu âm tim do Trung tâm Y tế hàng không thực hiện từ tháng 7-11/2019 khám cho phi công và tiếp viên có các chỉ số giống nhau. Trong đó có 154 hồ sơ sức khỏe phi công giám định sức khỏe lần đầu và 470 hồ sơ sức khỏe tiếp viên khám tuyển.

Khi đối chất, BS Lê Minh Tuấn – BS chuyên khoa chẩn đoán hình ảnh của Bệnh viện đa khoa tỉnh Vĩnh Phúc (người được thuê làm siêu âm tim và ký các phiếu kết quả siêu âm tim của phi công và tiếp viên) cho biết tất cả chữ ký trên các phiếu siêu âm tim của phi công và tiếp viên đều không phải chữ ký của mình.

Sau đó, Chủ tịch Hội đồng giám định sức khoẻ báo lên Cục Hàng không Việt Nam, Cục trưởng Đinh Việt Thắng yêu cầu Cục phụ trách, Phòng Tiêu chuẩn an toàn bay, Thanh tra Hàng không xác minh sự việc. Phòng Tiêu chuẩn an toàn bay và Thanh tra hàng không xác nhận tình trạng trên là có.

Do đó, cùng ngày 18/3, Cục Hàng không yêu cầu Trung tâm y tế hàng không rà soát lại toàn bộ các hồ sơ giám định sức khỏe và thực hiện siêu âm lại ngay cho 154 phi công và 470 tiếp viên có hồ sơ giống nhau.

Ngoài ra, Cục Hàng không yêu cầu Trung tâm y tế hàng không tạm đình chỉ công tác giám định sức khoẻ nhân viên hàng không của Trung tâm y tế hàng không từ ngày 1/4/2020; tạm đình chỉ công tác giám định sức khoẻ  đối với BS Lê Minh Tuấn và BS Nguyễn Tuấn Anh (BS chuẩn đoán hình ảnh của trung tâm); phải rà soát toàn bộ các hồ sơ giám định sức khỏe, siêu âm lại ngay cho 154 phi công và 470 tiếp viên.

Ngày 8/4, BS Nguyễn Tuấn Anh bị kỷ luật bằng hình thức khiển trách. Ngày 14/4, Trung tâm y tế hàng không cho biết đã siêu âm tim lại cho 315/624 nhân viên hàng không; đến ngày 9/6, đã siêu âm lại cho 438/624 nhân viên hàng không. 186 người chưa được siêu âm lại vì là người nước ngoài đã về nước do dịch COVID-19.

Ngày 22/4, sau khi kiểm tra, Cục Hàng không cho phép Trung tâm y tế hàng không tiếp tục được giám định sức khoẻ nhân viên hàng không từ ngày 2/5.

Kết quả siêu âm tim sai phạm là không ảnh hưởng?

Tại thông cáo báo chí ngày 24/7, Cục Hàng không Việt Nam cho biết yêu cầu siêu âm tim đối với nhân viên hàng không được thực hiện theo hướng dẫn ban hành kèm Quyết định 949/QĐ-CHK ngày 09/06/2016 của Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam.

Hướng dẫn này được xây dựng trên cơ sở bổ sung một số nội dung giám định sức khoẻ cận lâm sàng nhằm pháp hiện các yếu tố sức khoẻ tiềm ẩn của nhân viên hàng không để chỉ định điều trị hoặc giám định bổ sung theo quy định của Hội đồng đánh giá kết quả giám định sức khoẻ nhân viên hàng không.

Nhưng Thông tư liên tịch 18/2012/TTLT-BYT-GTVT của Bộ Y tế và Bộ GTVT về tiêu chuẩn sức khoẻ của nhân viên hàng không không yêu cầu bắt buộc có nội dung này, theo Cục Hàng không.

Theo đó, cơ quan này nhận định “kết quả siêu âm tim không phải là yêu cầu mang tính pháp quy do vậy không tác động đến kết quả và hiệu lực của các giấy chứng nhận sức khoẻ đã cấp cho 154 phi công giám định sức khỏe lần đầu và 470 tiếp viên khám tuyển”. Việc Trung tâm y tế hàng không thực hiện siêu âm tim sai phạm là vi phạm quy chế làm việc của Hội đồng và Quyết định 949/QĐ-CHK, cần phải kiểm điểm sâu sắc và có hình thức xử lý trách nhiệm phù hợp. Hiện Bộ GTVT đã lập đoàn kiểm tra, thực hiện kiểm tra chuyên ngành đột xuất đối với Trung tâm Y tế hàng không; làm rõ các sai phạm như báo chí phản ánh, theo thông cáo.

Tuy nhiên, Điều 2, Thông tư 18/2012/TTLT-BYT-BGTVT quy định người lái tàu bay thương mại (phi công thương mại) phải có tiêu chuẩn sức khỏe nhóm 1, tiếp viên hàng không phải có tiêu chuẩn sức khỏe nhóm 2. Bản tiêu chuẩn ban hành kèm thông tư quy định chi tiết về tiêu chuẩn sức khỏe của hệ tim mạch đối với cả nhóm 1 và nhóm 2, bao gồm điều kiện chung và các bệnh lý không phù hợp tiêu chuẩn.

Như vậy, chiểu theo Thông tư 18, kết quả siêu âm tim trong việc “giám định sức khoẻ cận lâm sàng nhằm pháp hiện các yếu tố sức khoẻ tiềm ẩn của nhân viên hàng không”, tuy không tác động đến giấy chứng nhận sức khỏe đã cấp, song rõ ràng là có ảnh hưởng khi nhân viên không được chỉ định điều trị hoặc giám định bổ sung. Điều này về lâu dài là có ảnh hưởng tới quy định về tiêu chuẩn sức khoẻ của nhân viên hàng không, đã được quy định rõ tại Thông tư 18.

Ngày 24/7/2019, báo Dân Việt đưa tin hơn 600 hồ sơ giám định sức khỏe phi công và tiếp viên của các hãng hàng không đang hoạt động tại Việt Nam có các phiếu siêu âm tim giống nhau đến từng chỉ số. Các hồ sơ này đều do Trung tâm y tế hàng không thuộc Cục hàng không Việt Nam xác nhận.

“An ninh an toàn hàng không đã bị coi nhẹ, bị gian lận ngay từ Trung tâm Y tế hàng không thuộc Cục Hàng không Việt Nam”. báo Dân Việt ngày 24/7 viết.

Hiện ở Việt Nam, chỉ có 2 cơ sở được giám định sức khỏe cho nhân viên hàng không là Trung tâm y tế hàng không thuộc Cục hàng không Việt Nam và Viện y học phòng không – không quân.

Nguyễn Minh