Tổng thống Mỹ nói việc Tổ chức Thương mại Thế giới tiếp tục dung túng cho Trung Quốc là không thể chấp nhận được, và nếu WTO không chịu thay đổi, Mỹ sẽ không áp dụng tiêu chuẩn của họ đối với những nước  tự nhận là “đang phát triển” mà không xứng đáng được hưởng đối xử đặc biệt. 

Embed from Getty Images

WTO đã bị HỎNG khi những nước giàu nhất thế giới tuyên bố là nước đang phát triển để lách luật của WTO và được hưởng đối xử đặc biệt. KHÔNG được thế nữa! Hôm nay tôi đã ra lệnh cho Đại diện Thương mại hành động để các nước này ngừng lừa đảo hệ thống khiến Mỹ phải trả giá”, ông Trump viết trên Twitter. 

Hôm thứ Sáu (26/7) Tổng thống Mỹ mở tiếp một mặt trận mới trong cuộc chiến chống thương mại bất công với Trung Quốc bằng việc yêu cầu WTO định nghĩa lại thế nào là “nước đang phát triển” và loại bỏ ưu đãi đặc biệt dành cho những nước giàu có nhất thế giới như Trung Quốc nhưng lại được đối xử đặc biệt bởi vì được xếp vào nước đang phát triển. 

Những lợi ích của những nước trong nhóm đang phát triển được hưởng, Tòa Bạch Ốc nói bao gồm “khung thời gian dài hơn trước khi phải áp đặt các biện pháp an toàn, các giai đoạn giao dịch hào phóng, được giảm thuế, lợi thế thủ tục trong các cuộc tranh cãi ở WTO, và khả năng được cho qua khi trợ cấp một số sản phẩm xuất khẩu – những lợi ích mà các thành viên khác của WTO phải chịu phí tổn”. 

Trong biên bản ghi nhớ, Tổng thống Mỹ đã ra lệnh của Đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer “sử dụng tất cả các biện pháp khả thi” để thay đổi các quy định của WTO đang cho phép các nước nhận quy chế này trong khi kết quả kinh tế của họ hoàn toàn không xứng đáng. 

“WTO đang vô cùng cần cải tổ”, biên bản ghi, nhắc lại rằng họ ra định nghĩa “nước đang phát triển” từ năm 1995 và không hề tính đến những thay đổi khổng lồ trong địa vị kinh tế của những nước như Trung Quốc, mà bây giờ đã là nền kinh tế thứ 2 đồng thời là quốc gia xuất khẩu lớn nhất thế giới. 

“Trong khi việc xác định một số quốc gia đang phát triển là đúng, rất nhiều nước khác rõ ràng là không hề phù hợp trong các điều kiện kinh tế hiện nay”, biên bản ghi, lưu ý rằng có tới ⅔ các nước WTO tự nhận mình là nước “đang phát triển”. 

“Trung Quốc là nước minh họa rõ ràng nhất cho điểm này”, biên bản ghi.

Hồi 16/7, WTO đã ra phán quyết Mỹ thua cuộc trong một tranh chấp mà Trung Quốc đưa ra tổ chức này vào năm 2012, liên quan đến việc Mỹ áp thuế chống trợ cấp đối 7,3 tỷ USD hàng hóa của Bắc Kinh. 

Ngoài Trung Quốc, biên bản của Tổng thống Trump liệt kê những quốc gia giàu có khác mà vẫn tự nhận quy chế “đang phát triển”, bao gồm “Brunei, Hong Kong, Kuwait, Macau, Qatar, Singapore và Các tiểu Vương Quốc Ả Rập”. 

“Mexico, Hàn Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ – các thành viên của cả G20 và Tổ chức  Hợp tác Phát triển Kinh tế OECD cũng đang nhận quy chế này”, biên bản ghi. 

Hồi tháng 4/2019, Trung Quốc tuyên bố sẽ không từ bỏ quyền được “đối xử và ưu đãi đặc biệt” với tư cách là nước đang phát triển tại WTO. 

Mỹ và Trung Quốc đang đối đầu nhau trong cuộc chiến thương mại căng thẳng và triển vọng đạt được thỏa thuận vẫn xa xôi dù lãnh đạo hai nước đã quyết định tạm ngưng áp thuế trong thời gian tới. 

Thứ Ba tuần sau, Đại diện thương mại Mỹ Lighthizer và Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin sẽ tới Thượng Hải để khôi phục đàm phán thương mại với Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc. 

Trọng Đức

Xem thêm: