Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump hôm thứ Ba (14/4) nói rằng ông sẽ “trao quyền” cho các thống đốc của tất cả 50 bang quyết định thời gian gỡ bỏ các hạn chế đi lại, sản xuất kinh doanh liên quan tới phòng chống dịch virus corona Vũ Hán. 

Embed from Getty Images

Phát biểu trong buổi họp báo vào tối thứ Ba 14/4 (giờ Mỹ), ông Trump nói các kế hoạch mở lại nước Mỹ “sẽ được hoàn thành sớm”, và chúng tôi sẽ sớm công bố thông tin chi tiết và các hướng dẫn mới cho mọi người.

Tổng thống Trump nói tiếp: “Tôi sẽ nói chuyện với tất cả 50 thống đốc rất sớm và sau đó sẽ trao quyền cho họ quyết định về thời gian mở lại tại mỗi bang bằng cách thức phù hợp nhất”.

Ông Trump nói thêm rằng đối với một số bang, thời gian mở lại một số ngành sẽ là “rất gần”, bởi vì virus corona lây lan ở một số bang ít nghiêm trọng hơn so với các bang khác.

Ngày mở lại sẽ rất gần, bởi vì như các bạn biết đấy, ở một số bang nhất định tình hình dịch bệnh khác nhiều so với các bang khác. Thời gian mở lại sẽ là rất gần, thậm chí có thể trước ngày 1/5”, ông Trump nói.

Hiện tình hình ở khoảng 20 bang đang là cực kỳ tốt, và chúng tôi nghĩ chúng tôi sẽ có thể mở lại hoạt động của các bang này khá nhanh chóng và các bang khác sẽ theo sau”, ông Trump nói thêm.

Tổng thống của Đảng Cộng hòa nhấn mạnh rằng “chính phủ liên bang sẽ giám sát các bang rất chặt chẽ, và chúng tôi sẽ có mặt để hỗ trợ. Chúng tôi sẽ buộc các thống đốc phải chịu trách nhiệm”.

Những tuyên bố nêu trên của ông Trump có thể là nỗ lực nhằm rút lại những gì ông đã nói trong buổi họp báo hôm thứ Hai (13/4). Khi đó ông chủ Tòa Bạch Ốc tuyên bố “khi người nào làm tổng thống Hoa Kỳ, thì quyền lực của người đó là toàn diện”.

Ông Trump cũng từng tuyên bố trên Twitter rằng Tổng thống Hoa Kỳ có quyền quyết định mở lại hoạt động của đất nước.

Chính quyền Trump dường như đang rất muốn mở lại hoạt động kinh tế vào tháng tới, mặc dù quyền quyết định mở lại tại mỗi bang thuộc về các chính quyền bang, theo Hiến pháp Hoa Kỳ.

Tu chính Án thứ 10, Hiến pháp Hoa Kỳ nhấn mạnh rằng chính phủ liên bang chỉ giới hạn trong các quyền hạn được quy định trong Hiến pháp và ủy thác “quyền lực kiểm soát” tại các bang trong thời kỳ khủng hoảng sức khỏe cộng đồng cho chính quyền bang.

Các quyền hạn này Hiến pháp không trao cho [Chính phủ Liên bang Hoa Kỳ] và cũng không bị cấm trao cho các bang, là được dành riêng cho các bang hoặc cho người dân”, Tu chính Án thứ 10 ghi rõ.

Trong khi đó, các chuyên gia pháp lý nói rằng mặc dù ông Trump không có quyền cuối cùng trong việc ra lệnh cho các thống đốc mở lại hoạt động của các bang, nhưng ông có các đòn bẩy quyền lực khác để chi phối các thống đốc. Chẳng hạn, Tổng thống là người chủ trì điều phối các nguồn lực liên bang hỗ trợ cho các bang ứng phó với đại dịch virus corona. Đây là đòn bẩy quyền lực lớn mà tổng thống có thể sử dụng để đàm phán với các thống đốc về việc mở lại hoạt động kinh tế.

Tổng thống Trump trong cuộc họp báo 14/4 khẳng định rằng ông tin các thống đốc “sẽ lắng nghe” khuyến nghị của ông. Tổng thống cũng cho biết ông sẽ tiếp tục duy trì mối quan hệ tốt đẹp với lãnh đạo các bang. Ông Trump từ chối trả lời câu hỏi rằng liệu ông có đình chỉ cấp tiền cho các bang nếu các thống đốc không làm theo mong muốn của ông.

Các thống đốc sẽ rất, rất tôn trọng tổng thống”, ông Trump nói.

Theo The Hill, các thống đốc một số bang đã bắt đầu soạn thảo các đề xuất để mở lại hoạt động của bang một cách an toàn vào thời điểm phù hợp.

Hôm thứ Hai (13/4), California, Washington, và Oregon thông qua “Hiệp ước các bang miền Tây” để làm việc cùng nhau nhằm nới lỏng các lệnh ‘hãy-ở-nhà’ cho cộng đồng của mỗi bang.

Hiệp ước nêu trên nhấn mạnh rằng lãnh đạo của ba bang sẽ cần phải căn cứ vào các dấu hiệu về mức độ giảm lây lan bệnh dịch để quyết định xem có ban hành các biện pháp nới lỏng cách ly xã hội hay không.

Thống đốc New York Andrew Cuomo cũng đã giới thiệu các kế hoạch cho một nhóm 18 thành viên liên quan tới các bang New York, New Jersey, Connecticut, Rhode Island, Pennsylvania, và Delaware để mở lại hoạt động kinh tế tại các bang này.

Cho đến ngày 14/4, 42 bang cùng với Đảo Guam, Quận Columbia và Puerto Rico đã ban hành lệnh ‘hãy-ở-nhà’ để ngăn chặn dịch bệnh virus corona lây lan. Hoa Kỳ hiện đang là nước có số ca nhiễm và tử vong do virus corona cao nhất thế giới với hơn 600.000 ca nhiễm và hơn 25.000 ca tử vong.

Như Ngọc

Xem thêm: