Quân đội Mỹ vừa thông báo lô thiết bị đầu tiên thuộc hệ thống lá chắn tên lửa THAAD của Mỹ đã cập cảng Hàn Quốc đêm hôm thứ Hai (6/3), trong bối cảnh Trung Quốc kịch liệt phản đối việc triển khai hệ thống vũ khí này và có một số hành động trừng phạt nhắm vào các công ty Hàn Quốc. 

Kể từ tháng 7/2016 khi Seoul thông qua quyết định lắp đặt hệ thống phòng thủ tên lửa tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) để đối phó với mối đe dọa từ Bắc Hàn, các công ty của Hàn Quốc ở Trung Quốc liên tục bị tấn công tin tặc, bị xử phạt hoặc buộc phải đóng cửa các cơ sở.

Bắc Kinh đặc biệt nhắm vào trả đũa tập đoàn Lotte vì tập đoàn đứng hàng thứ năm của Hàn Quốc này gần đây đã đổi khu đất vốn là sân golf của mình để chính phủ Hàn Quốc làm nơi triển khai hệ thống lá chắn chống tên lửa.

Theo thông báo của Lotte, hàng chục cửa hàng của tập đoàn ở Trung Quốc đã phải đóng cửa, với lý do mà chính quyền địa phương đưa ra là “các cửa hàng này không tuân thủ yêu cầu về phòng cháy chữa cháy“.

Trước đó, Bắc Kinh ra lệnh buộc tập đoàn Lotte ngừng thực hiện một dự án công viên giải trí trị giá 2,5 tỷ đôla ở Thẩm Dương.

Tính từ năm 1994, Lotte đã đầu tư hơn 8 tỷ đôla ở Trung Quốc, hiện sở hữu 22 chi nhánh ở nước này, sử dụng tổng cộng 26.000 nhân viên và đạt doanh thu hàng tỷ USD hàng năm. Nhưng căng thẳng giữa hai nước về THAAD khiến cho hoạt động kinh doanh của tập đoàn này tại Trung Quốc chịu tổn hại nghiêm trọng.

Trong tuần qua, truyền thông nhà nước Trung Quốc đăng những bài xã luận gay gắt chỉ trích Lotte và cảnh báo cần phải đuổi tập đoàn này ra khỏi Trung Quốc, đồng thời kêu gọi người tiêu dùng tẩy chay các sản phẩm của các công ty Hàn Quốc khác, như Samsung hay Hyundai.

Tờ Thời báo Hoàn Cầu viết: “Đuổi Lotte ra khỏi đây là một cách cảnh cáo hiệu quả tới tất cả các thế lực ngoại quốc đang muốn gây hại cho lợi ích Trung Quốc. Đây là lòng tự trọng mà Trung Quốc nên có với tư cách là một cường quốc lớn“.

Phủ nhận các cáo buộc rằng Bắc Kinh tìm cách gây khó dễ các tập đoàn của Hàn Quốc, một người phát ngôn của chính quyền Trung Quốc nói chính thị trường và người tiêu dùng Trung Quốc sẽ quyết định xem các doanh nghiệp nước ngoài có thành công hay không.

Uy Long, một công ty thực phẩm của Trung Quốc đã công bố rút toàn bộ các mặt hàng ra khỏi hệ thống 120 cửa hàng của Lotte ở Trung Quốc, và tuyên bố sẽ không bao giờ hợp tác với tập đoàn Hàn Quốc nữa. Một liên đoàn gồm khoảng 100 công ty cung cấp hàng cho các siêu thị cũng đã hứa sẽ trừng phạt Lotte. Còn tại tỉnh Cát Lâm nằm sát biên giới Bắc Hàn, chính quyền kêu gọi người tiêu dùng tẩy chay Lotte.

Ngay cả tại Hàn Quốc, các cửa hàng miễn thuế của Lotte chủ yếu sống nhờ vào các du khách Trung Quốc cũng sẽ bị ảnh hưởng. Các công ty du lịch Trung Quốc có vẻ đã nhận được chỉ thị bằng lời phải tạm dừng các tour du lịch sang Hàn Quốc, “vì lý do an ninh”.

Hãng tin Yonhap cũng loan tin là Trung Quốc đã lại bác đơn của các hãng hàng không Hàn Quốc xin mở thêm các chuyến bay giá rẻ giữa hai nước. Trong hai tháng 1 và 2, phía Trung Quốc cũng đã bác những yêu cầu tương tự của các hãng hàng không Hàn Quốc.

Nhưng không chỉ về mặt thương mại, hệ thống lá chắn chống tên lửa này còn ảnh hưởng đến trao đổi văn hóa giữa hai nước. Các chuyến lưu diễn của những nhóm nhạc K-pop, rất ăn khách ở Trung Quốc đã bị hủy.

Trung Quốc hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Hàn Quốc, năm 2016 nhập tới 25,1% tổng số hàng xuất khẩu của Hàn Quốc. Phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc đã cảnh báo Hàn Quốc và Mỹ sẽ  “gánh chịu những hậu quả nặng nề” do việc triển khai hệ thống tên lửa THAAD.

Đảng Tự Do Hàn Quốc cầm cho biết Seoul đang xem xét khả năng kiện Trung Quốc ra Tổ Chức Thương Mại Thế Giới- WTO về những biện pháp trả đũa thương mại của Bắc Kinh.

Thứ Sáu tuần trước, Bộ Thương mại Hàn Quốc gửi yêu cầu lên Đại Sứ quán Trung Quốc ở Bắc Kinh, yêu cầu bảo vệ các công ty Hàn Quốc đang đầu tư ở Trung Quốc.

Chúng tôi sẽ hành động theo luật pháp quốc tế để chống lại bất cứ động thái nào vi phạm chính sách của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và hiệp định tự do thương mại giữa Hàn Quốc và Trung Quốc“, Bộ trưởng Bộ Thương mại Hàn Quốc nói.

Đức Trí (t/h)

Xem thêm: