Trung Quốc tỏ ra hài lòng với tiến trình thảo luận Bộ Quy tắc ứng xử (COC) trên biển Đông với các quốc gia Đông Nam Á, trong khi liên tục gây áp lực và xâm phạm phạm chủ quyền của các quốc gia trong khối này trên biển.

Embed from Getty Images

Các nước trong Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và Trung Quốc đã hoàn tất phiên họp đầu tiên của bản dự thảo Bộ Quy tắc ứng xử  (COC) trên Biển Đông trước thời hạn, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị loan báo hôm thứ Tư (31/7).

Tham dự Hội nghị Bộ trưởng ASEAN – Trung Quốc tại Bangkok, ông Vương nói rằng ASEAN và Trung Quốc đã hoàn tất phiên họp giới thiệu đầu tiên về dự thảo COC rất được trông chờ để tạo ra một khuôn khổ hành động dựa trên các quy tắc ở biển Đông. 

Chúng tôi đã sắp xếp văn bản này và thiết lập một cấu trúc, yếu tố rõ ràng hơn của nội dung COC. Việc này thể hiện một tiến bộ mới trong công tác thảo luận về COC và đánh dấu một bước đi quan trọng hướng tới việc hoàn thành CoC trong vòng 3 năm tới”, ông Vương nói. 

Theo Ngoại trưởng Mỹ, cột mốc mà Trung Quốc và các nước ASEAN đạt được về một quy tắc nhắm tránh xung đột trên biển Đông đạt được là nhờ nỗ lực của tất cả các nước trong khối Đông Nam Á. 

Chúng ta có thể hoàn thành được phiên họp giới thiệu dự thảo trước thời hạn bởi vì các bên còn lại đã có sự thảo luận thực sự. Kết quả này cần phải được hoan nghênh. Tiến triển này đã cho chúng ta nhiều thời gian hơn cho các phiên họp tiếp theo và củng cố niềm tin của chúng ta và sự quyết tâm mạnh mẽ để cùng nhau xây dựng các quy tắc trong khu vực, vì hòa bình trên biển Đông” Ngoại trưởng Trung Quốc phát biểu. 

Tuyên bố đầy lạc quan của ông Vương dường như đi ngược lại tình hình căng thẳng trên biển Đông gần đây giữa Trung Quốc và một loạt các quốc gia láng giềng khác. Hôm 31/7, tại Bangkok, Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh trực tiếp lên án việc Trung Quốc cho tàu bè xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam trong khi phớt lờ yêu cầu rút tàu bè về ngay lập tức của Hà Nội. 

“Tình hình Biển Đông diễn biến phức tạp, trong đó có các hành động đơn phương như quân sự hoá, gia tăng tập trận quân sự, đặc biệt là tàu khảo sát HD-8 của Trung Quốc được các tàu hải cảnh và dân binh hộ tống xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, tiến hành các hoạt động khảo sát trái phép“, ông Phạm Bình Minh nói tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 52 ở Thái Lan, theo thông cáo của Bộ Ngoại giao.

Ông Bình Minh cũng lưu ý ASEAN cần phải giữ vững đoàn kết để xây dựng một COC có hiệu lực và thực chất. 

Bộ Ngoại giao Mỹ trước đó đã lên án Trung Quốc đang phô bày sức mạnh để gây sức ép buộc các nước ASEAN phải đồng ý vào một bộ Quy tắc ứng xử đầy hạn chế và chỉ có lợi cho Trung Quốc trên biển Đông. 

Trong khoảng một tháng qua, nhóm tàu khảo sát Hải Dương 8 (HD-8) của Trung Quốc đã xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa Việt Nam ở phía Nam Biển Đông. Việt Nam đã trao công hàm phản đối cho phía Trung Quốc, yêu cầu rút ngay tàu khỏi vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam nhưng không nhận được phản ứng thỏa đáng của Trung Quốc. 

Giới chức Hoa Kỳ cũng bày tỏ sự ủng hộ đối với Việt Nam và lên án Trung Quốc là có “cách hành xử bắt nạt” và “hoạt động khiêu khích, gây bất ổn”.

Việt Nam có vẻ như cũng đã nhận được ủng hộ ngầm từ Nga, nước có hãng dầu khí quốc doanh Rosneft đang hoạt động theo hợp đồng ký với Việt Nam tại lô dầu khí ở Bãi Tư Chính.

Tuy nhiên, Bắc Kinh nói đây là phần lãnh thổ mang tính lịch sử của Trung Quốc. 

Mỹ, Trung Quốc và Nga đều sẽ có đại diện trong phiên họp Diễn đàn Khu vực ASEAN vào thứ Sáu này tại Bangkok.

Ngoài Việt Nam, Trung Quốc tiếp tục gây căng thẳng trên biển Đông với Philippines và Malaysia. Hôm thứ Tư 31/7, ngoại trưởng Philippines xác nhận đã gửi công hàm cho Trung Quốc để phản đối việc Bắc Kinh cho tàu thuyền tới quanh đảo Thị Tứ mà Philippines đang kiểm soát.

Trọng Đức

Xem thêm: