Đầu tuần này chính quyền Trung Quốc đã cảnh báo rằng họ sẽ sử dụng “áp lực quân sự” chống Mỹ nếu Washington không “sửa sai” Đạo luật Di trú Đài Loan – điều luật cho phép quan chức Đài Loan tới thăm Mỹ và ngược lại.

Embed from Getty Images

Trung Quốc chưa bao giờ từ bỏ ý định thống nhất Đài Loan bằng vũ lực. 

Trung Quốc trước nay luôn coi Đài Loan là một tỉnh ly khai có chính phủ liên bang không hợp pháp. Mỹ từ năm 1979 thực hiện theo chính sách “Một Trung Quốc” được diễn giải trong Đạo luật Quan hệ Đài Loan, công nhận chỉ tồn tại một quốc gia gọi là “Trung Quốc”, nhưng Washington vẫn duy trì quan hệ thân thiết với chính phủ Đài Loan có chủ quyền.

Trung Quốc kiên trì phản đối bất kỳ mối quan hệ nào giữa Đài Bắc và Washington, nhưng Đạo luật Di trú Đài Loan mà Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump mới ký thành luật hôm thứ Sáu (16/3), đã kích hoạt sự tức giận từ Bắc Kinh lớn hơn thường lệ vì luật này trao vị thế đặc biệt cho các thành viên chính phủ Đài Loan, ngầm định công nhận tính hợp pháp của chính phủ của hòn đảo này.

>>Trump ký Đạo luật Di trú Đài Loan, tăng cường giao lưu quan chức chính thức

Tờ Hoàn cầu Thời báo, tiếng nói hiếu chiến nhất của truyền thông nhà nước Trung Quốc, dẫn lời các “chuyên gia” dự đoán rằng Bắc Kinh sẽ có phản ứng quân sự.

Trung Quốc sẽ và nên tiến hành các biện pháp đối phó kịp thời chống lại Hoa Kỳ và tất cả các lực lượng ly khai đòi ‘Đài Loan độc lập’ bằng cả biện pháp ngoại giao và quân sự”, Hoàn cầu Thời báo dẫn ý kiến tranh luận của các “chuyên gia”.

Đại tướng về hưu Xu Guangyu nói với Hoàn cầu Thời báo rằng: “Việc [Mỹ] thông qua Đạo luật [Di trú Đài Loan] là hành động khiêu khích chính trị nghiêm trọng vì động thái đó đã vượt qua “lằn ranh đỏ” và sẽ phá hoại sâu sắc mối quan hệ hai nước”.

Một “chuyên gia” khác mà Hoàn cầu Thời báo không nêu tên cho rằng Trung Quốc sẽ phản ứng bằng “các hoạt động tuần tra quân sự quanh đảo và điều nhiều tàu và máy bay quân sự tới kiểm soát Eo biển” trước bất kỳ lời lẽ lớn tiếng nào đòi độc lập cho Đài Loan.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc không đưa ra đe dọa hành động quân sự vì cơ quan này cũng không có quyền kiểm soát Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc, nhưng họ cũng phát đi tuyên bố yêu cầu Washington phải “sửa sai”.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng nói rằng: “Chúng tôi thúc giục phía Mỹ phải sửa sai, dừng theo đuổi bất kỳ mối quan hệ chính thức nào với Đài Loan hoặc nâng cấp các mối quan hệ hiện tại với Đài Loan bằng bất kỳ cách thức nào. Như Trung Quốc đã nhiều lần chỉ ra, các điều khoản liên quan của Đạo luật Di trú Đài Loan, dù không mang tính ràng buộc pháp lý, nhưng vi phạm nghiêm trọng quy tắc một Trung quốc và ba thông cáo chung giữa Trung Quốc và Mỹ”.

Bộ Quốc phòng Trung Quốc cũng phản ứng giận dữ, đổ lỗi cho Mỹ đã “can thiệp vào công việc nội bộ của Trung Quốc và gây tổn hại cho môi trường phát triển mối quan hệ giữa quân đội hai nước”.

Trái ngược với phản ứng của chính quyền Trung Quốc Đại lục, chính phủ Đài Loan đã hoan nghênh Mỹ thông qua đạo luật, gọi đó là “động thái thân thiện” và bày tỏ lòng biết ơn đối với việc Washington đã công nhận vị thế pháp lý của Đài Loan.

Bộ Ngoại giao Đài Loan phát đi tuyên bố nói rằng: “Mối quan hệ giữa Đài Loan và Mỹ là gần gũi, và đã được củng cố sau nhiều nỗ lực của cả hai phía trong những năm gần đây. Chính phủ Mỹ đã gửi nhiều quan chức cấp cao tới Đài Loan kể từ khi ông Trump nhậm chức đầu năm 2017”.

Trong hai năm qua, chính quyền Trump đã cải thiện đáng kể quan hệ với Đài Bắc. Tổng thống Trump đã phá lệ nhận cuộc gọi chúc mừng từ Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn vào tháng 12/2017. Bà Thái cũng đã có chuyến thăm nhanh tới Mỹ vào tháng 10. Việc Tổng thống Đài Loan quá cảnh tại bang Hawaii trong dịp đó đã bị Bắc Kinh gọi là “xứng đáng bị lên án mạnh mẽ”.

Trong khi đó, Trung Quốc dưới thời ông Tập Cận Bình ngày càng có các phát ngôn cứng rắn hơn với Đài Loan. Trong bài phát biểu kéo dài ba giờ đồng hồ tại buổi khai mạc Đại hội 19 Đảng Cộng sản Trung Quốc hồi tháng 10 năm ngoái, ông Tập đã phát đi cảnh báo Đài Loan, Hồng Kông và các khu vực bán tự trị khác rằng ông sẽ chấm dứt quyền tự trị của họ.

Phía Đài Loan đã phản ứng mạnh mẽ trước đe dọa của Chủ tịch Trung Quốc. Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đài Loan Chiu Chiu-cheng khi đó đã phản pháo rằng: “Cộng hòa Trung Quốc là nhà nước có chủ quyền và chúng tôi sẽ bảo vệ chủ quyền của mình”.

Sau đó, Ông Lý Khắc Tân (Li Kexin) – Công sứ Trung Quốc tại Hoa Kỳ, một chức danh thấp hơn Đại sứ, trong trao đổi với phía Mỹ, đã đe dọa rằng Trung Quốc sẽ xâm lược và thôn tính Đài Loan nếu Mỹ quá gần gũi với Đài Loan về mặt quân sự.

Ông Lý Khắc Tân tuyên bố: “Ngày mà tàu hải quân Mỹ tới Cao Hùng là ngày Quân Giải phóng Nhân dân của chúng tôi dùng vũ lực thống nhất Đài Loan”.

Xuân Thành (T/h)

Xem thêm: