Theo Reuters, trong sáu tháng đầu năm nay, Trung Quốc mới chỉ mua được 5% tổng khối lượng 25,3 tỷ USD sản phẩm năng lượng của Mỹ theo cam kết trong thỏa thuận thương mại Mỹ-Trung giai đoạn Một. Trong khi đó, quan hệ giữa 2 nền kinh tế lớn nhất thế giới ngày càng nhích dần đến chiến tranh lạnh.

Embed from Getty Images

Theo Reuters, tính đến hết tháng 6, Trung Quốc mới nhập khẩu được tổng cộng 1,29 tỷ USD dầu thô, khí tự nhiên hóa lỏng, than cốc và các loại sản phẩm năng lượng khác từ Mỹ. 

Mặc dù việc thu gom sản phẩm Mỹ của Trung Quốc có tăng trong thời gian gần đây, các nhà phân tích chỉ ra rằng giá năng lượng thấp và mối quan hệ đôi bên ngày càng căng thẳng có thể thúc đẩy Bắc Kinh bỏ qua trách nhiệm mua lượng lớn hàng hóa, dịch vụ của Mỹ cho cả năm 2020 như đã ký kết trong thỏa thuận thương mại hồi tháng Một. 

“Trung Quốc nhiều khả năng sẽ không hoàn thành trách nhiệm Giai đoạn 1 bởi vì ngay từ đầu họ đã quá tham vọng với nó”, Michal Meidan, giám đốc Viện Năng lượng Oxford nói. Meidan nói thêm bà vẫn dự đoán Bắc Kinh sẽ đẩy mạnh mua hàng Mỹ để thể hiện thiện chí. 

Việc không hoàn thành thỏa thuận với chính quyền Trump có thể khiến quan hệ Washington-Bắc Kinh căng thẳng hơn sau khi hai nước đã trở nên đối nghịch ở nhiều mặt sau sự bùng phát của virus corona. 

Mới đây, đại sứ Trung Quốc tại Mỹ xuống giọng nói rằng Bắc Kinh không muốn căng thẳng với Washington tiếp tục leo thang hơn nữa. 

“Tôi nghĩ một cuộc Chiến tranh Lạnh mới sẽ không có lợi cho bất kỳ ai. Vì sao chúng ta lại để lịch sử lặp lại, trong khi vốn phải đối mặt với quá nhiều thách thức mới?“, đại sứ Thôi Thiên Khải ngày 4/8 phát biểu tại Diễn đàn An ninh Aspen được tổ chức trực tuyến.

Dầu thô được coi như một trọng tâm nổi bật trong thỏa thuận thương mại giữa hai nước. Tuy nhiên đại dịch xảy ra đã khiến phí vận tải hàng hóa tăng cao, cộng với nhu cầu mua năng lượng sụt giảm trầm trọng khiến việc nhập dầu Mỹ trở nên đắt đỏ đối với các nhà máy lọc dầu Trung Quốc. 

Trong nửa đầu năm 2020, Trung Quốc chỉ nhập 45.603 thùng dầu một ngày, chỉ hơn một nửa so với cùng kỳ năm 2019. 

Theo Sushant Gupta, giám đốc nghiên cứu tại hãng tư vấn Wood Mackenzie, nói rằng để thực hiện cam kết mua hàng của mình, Trung Quốc sẽ phải nhập khẩu tới 1,5 triệu thùng dầu thô của Mỹ một ngày trong năm 2020 và 2021, con số này được điều chỉnh tăng lên từ gần 1 triệu thùng do giá dầu giảm. 

Trong khi đó, con số thống kê chỉ ra Trung Quốc đang cố gắng tăng số lượng nhập dầu thô Mỹ. Trong tháng 7, Trung Quốc mua thêm 940.000 thùng và dự đoán sẽ đạt mốc 1,01 triệu thùng trong tháng 8, một con số cao nhất từ trước đến nay, nhưng vẫn chưa đủ mức yêu cầu để hoàn thành trách nhiệm mua hàng, theo nhà phân tích Emma Li của hãng Refinitiv. 

Khó khăn sắp tới cho Trung Quốc là tỷ lệ lãi bán dầu giảm và các kho chứa thì ngày một đầy do nhu cầu xuống thấp khiến Bắc Kinh khó mà giữ được đà tăng lượng dầu nhập từ Mỹ. 

Vấn đề về khí hóa lỏng, và than cốc cũng tương tự. Trung Quốc đã tăng gấp 3 số lượng nhập từ Mỹ trong 6 tháng đầu đầu năm nay so với cùng kỳ 2019, lên tới 878.754 tấn, theo Reuters. Tuy nhiên, do giá khí đốt giảm, số lượng này chỉ tương đương với gấp 2 lần về mặt giá trị, khiến cho việc đạt được mục tiêu nhập khẩu tính bằng tiền USD của Trung Quốc ngày càng khó khăn. 

“Các rủi ro chính trị và sự bất ổn nghiêm trọng đang đe dọa mục tiêu mua dầu khí dài hạn của Trung Quốc”, Li Yao, CEO của hãng tư vấn Năng lượng SIA tại Bắc Kinh nói. 

Trọng Đức

Xem thêm: