Tổng thống Donald Trump hôm thứ Sáu (15/3) đã lần đầu tiên trong nhiệm kỳ tổng thống sử dụng quyền phủ quyết để chặn nghị quyết của quốc hội về chấm dứt tuyên bố khẩn cấp quốc gia tại biên giới miền nam.

Embed from Getty Images

Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) trong sự kiện về an ninh biên giới tại Phòng Bầu dục, Tòa Bạch Ốc hôm 15/3/2019. (Ảnh: Alex Wong/Getty Images)

Ông Trump thông báo về việc phủ quyết tại phòng Bầu dục, Tòa Bạch Ốc với sự góp mặt của các quan chức thực thi pháp luật và các bà mẹ của những người bị những kẻ nhập cư bất hợp pháp giết hại.

“Hôm nay tôi phủ quyết nghị quyết này. Quốc hội có quyền tự do để thông qua nghị quyết này và tôi có trách nhiệm phải phủ quyết nó,” ông Trump nói và gọi nghị quyết của quốc hội là “liều lĩnh” và “nguy hiểm”.

“Mọi người ghét từ xâm lược, nhưng đó là thực tế như vậy,” Tổng thống Trump nói và thêm rằng “không còn chỗ để chứa tất cả những người [nhập cư bất hợp pháp] mà chúng tôi đang bắt giữ.”

Trước đó một ngày, Thượng viện đã thông qua nghị quyết của viện này về chấm dứt tuyên bố khẩn cấp quốc gia của ông Trump với số phiếu 59-41. 12 thượng nghị sĩ Cộng hòa đã gia nhập cùng toàn bộ 47 thượng nghị sĩ Dân chủ phản đối tuyên bố của tổng thống.

Hạ viện hôm 26/2 cũng thông qua nghị quyết tương tự với 245 phiếu thuận, 182 phiếu chống. Tất cả các Dân biểu Dân chủ cùng 13 Dân biểu Cộng hòa ủng hộ nghị quyết này.

Thay vì tấn công các thượng nghị sĩ Cộng hòa chống lại mình, ông Trump đã gửi lời cảm ơn tới những người đã phản đối nghị quyết chấm dứt tuyên bố khẩn cấp quốc gia tại biên giới miền nam.

Tổng thống Trump tweet: “Tôi muốn cảm ơn tất cả các Thượng nghị sĩ Cộng hòa Tuyệt vời đã dũng cảm bỏ phiếu cho An ninh Biên giới Mạnh mẽ và cho Bức tường. Điều này sẽ giúp chấm dứt Tội phạm, Buôn người, và Ma túy tràn vào Đất nước chúng ta.”

Quốc hội có thể bác bỏ phủ quyết của tổng thống bằng việc bỏ phiếu với đa số tán thành ở cả hai viện. Hầu hết chuyên gia đều nhận định rằng cuộc bỏ phiếu này sẽ thất bại tại Thượng viện vì đảng Dân chủ sẽ cần phải có thêm sự ủng hộ của 7 đảng viên Cộng hòa mới có thể chiến thắng tổng thống.

Phát biểu tại phiên bỏ phiếu hôm 14/3, lãnh đạo đa số Thượng viện Mitch McConnel đã nói ông Trump “đang làm việc trong khuôn khổ luật pháp hiện hành” và cho rằng nếu các thượng nghị sĩ không thích quyền của tổng thống được trao theo Đạo luật Khẩn cấp Quốc gia, “thì họ nên sửa đổi đạo luật này.”

Tổng thống Trump đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia liên quan tới khủng hoảng biên giới miền nam vào ngày 15/2 với lý do dòng người nhập cư bất hợp pháp, ma túy và buôn lậu súng… tràn lan vào nước Mỹ.

Bằng việc tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia, ông Trump đã có thể chuyển 3,6 tỷ USD từ ngân sách xây dựng quân đội cho việc xây bức tường biên giới miền nam. Tổng thống cũng ra lệnh chuyển thêm 3,1 tỷ USD cho xây tường mà không chiếu theo tuyên bố khẩn cấp quốc gia.

Theo thống kê của Bộ An ninh Nội địa, trong 6 tháng gần nhất số vụ bắt giữ người nhập cư trái phép tại biên giới miền nam đã tăng gấp hai lần so với cùng kỳ năm 2017. Chỉ tính riêng tháng Hai, 66.000 người đã bị bắt khi vượt biên trái phép và thêm 10.000 người khác vào nước Mỹ tại các cửa khẩu mà không có giấy tờ hợp pháp.

Ủy viên Biên Phòng và Hải quan Kevin McAleenan hôm 6/3 nói rằng cuộc khủng hoảng biên giới đang ở thời điểm đột phá. Ngoài việc sửa luật di trú Hoa Kỳ, ông McAleenan cho rằng khu vực biên giới miền nam phải được bảo đảm bằng việc bổ sung thêm khoảng 700 dặm hàng rào.

Trao đổi với Ủy ban An ninh Nội địa Hạ viện gần đây, Bộ trưởng An ninh Nội địa Kirstjen Nielsen cho biết: “Với tốc độ hiện tại, chúng tôi đang trên đà tiến tới việc bắt giữ 1 triệu người nhập cư bất hợp pháp tại biên giới miền nam trong năm nay.”

Xuân Thành