Trong bài phát biểu kéo dài hơn 40 phút tại phiên khai mạc Đại Hồng đồng Liên Hiệp Quốc hôm thứ Ba (19/9), Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã giành thời lượng đáng kể để kêu gọi các nhà lãnh đạo thế giới giúp khôi phục “tự do chính trị và dân chủ” tại Venezuela. Ông Trump lên án Tổng thống Nicolas Maduro đang hướng tới chế độ độc tài xã hội chủ nghĩa.

Tổng thống Trump đe dọa sẽ tăng cường áp đặt các chế tài kinh tế nghiêm khắc hơn nữa nếu ông Maduro “vẫn tiếp tục áp đặt chế độ độc tài”. Tổng thống Mỹ gọi Caracas là chính quyền “độc tài xã hội chủ nghĩa” hủ bại.

Phát biểu trước đại diện của 193 quốc gia thành viên Liên Hiệp Quốc (LHQ), ông Trump nhấn mạnh: “Người dân Venezuela đang chịu đói khổ và đất nước của họ đang sụp đổ. Các thể chế dân chủ tại quốc gia Nam Mỹ này đang bị phá hủy. Đây là tình cảnh hoàn toàn không thể chấp nhận được và chúng ta không thể chỉ đứng nhìn. Tôi yêu cầu mọi quốc gia có mặt tại đây hôm nay hãy chuẩn bị để hành động nhiều hơn nữa nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng thực sự này”.

Vấn đề tại Venezuela không phải nước này đã thực thi chủ nghĩa xã hội một cách yếu kém, mà là chủ nghĩa xã hội đã được thực hành một cách chính xác”.

“Từ Liên bang Xô viết tới Cuba tới Venezuela, nơi nào chủ nghĩa xã hội hay chủ nghĩa cộng sản chân chính được áp dụng, nơi đó đều phải chịu đắng cay, tuyệt vọng và thất bại. Những ai còn giao giảng về giáo lý của thứ chủ nghĩa đầy tai tiếng này thì chỉ góp phần kéo dài đau khổ cho những người phải sống dưới những chế độ độc ác này“.

Tổng thống Maduro phát biểu trong một cuộc mít-ting của những người ủng hộ Đảng XHCN và phản đối Tổng thống Hoa Kỳ Donlad Trump.

Ông Maduro, không tham dự Hội nghị thường niên Đại Hội đồng LHQ năm nay, đã lập tức phản ứng mạnh mẽ trước bài phát biểu của ông Trump. Từ thủ đô Caracas, Tổng thống của Đảng Xã Hội Chủ Nghĩa gọi phát ngôn của Tổng thống Mỹ là “sự hiếu chiến từ một Hitler mới của chính trị thế giới – ông Donald Trump –  chống lại nhân dân Venezuela”.

Ông Maduro nói: “Không ai được đe dọa Venezuela và không ai có thể chi phối Venezuela”. Hậu bối của cựu Tổng thống Hugo Chavez nói thêm rằng ông ta coi bài phát biểu này là “ông Donald Trump hôm nay đã đe dọa giết chết vị tổng thống của nền cộng hòa Bolivar của Venezuela”.

Tuy nhiên, thực tế ông Trump chỉ nói rằng Hoa Kỳ “đã chuẩn bị đưa ra các hành động tiếp theo” và không đề cập chi tiết đó là các động thái gì.

Tổng thống Mỹ cũng không lặp lại những lời đe dọa sẽ xem xét lựa chọn quân sự với Venezuela như hồi tháng 8. Ngoại giới nhận định rằng ông Trump không đề cập tới biện pháp quân sự tại LHQ là vì các lãnh đạo của 4 quốc gia Mỹ La-tinh (Colombia, Brazil, Panama và Argentina) trong bữa tối với ông Trump hôm thứ hai (18/9) đã khẳng định rõ ràng họ sẽ không ủng hộ các hành động quân sự với Caracas.

Bộ trưởng Ngoại giao Venezuela Jorge Arreaza, người có mặt tại LHQ, đã lên án nhận xét của ông Trump, nhưng ông này lại không trả lời khi phóng viên đề cập tới những phê bình từ các lãnh đạo khác đối với Venezuela.

Ông Arreaza nói: “Ông Trump không phải là tổng thống của thế giới… thậm chí ông ta còn không thể điều hành được chính phủ của nước mình”.

Tổng thống Bolivia, ông Evo Morales – một đồng minh thân cận của chính quyền Venezuela, đã đăng tweet rằng: “Tôi không ngạc nhiên khi một tài phiệt như ông Trump tấn công chủ nghĩa xã hội. Cuộc đấu tranh của chúng tôi sẽ luôn luôn là ý thực hệ và thực tế”.

Hiện nay, tại khu vực Mỹ La-tinh, chính quyền của ông Maduro đang ngày càng bị cô lập nhiều hơn, cho dù họ vẫn duy trì được mối quan hệ gần gũi với các chính phủ cánh tả và một số quốc gia vùng Caribe – những nước nhập khẩu dầu mỏ của Venezuela với các điều kiện ưu đãi.

Reuters cho biết hàng chục ngoại trưởng của các nước Mỹ La-tinh đã có kế hoạch gặp nhau vào thứ Tư (21/9) bên lề Hội nghị LHQ để thảo luận các biện pháp mới nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng Venezuela. Các nước này tháng trước cũng đã họp tại Lima, Peru và thống nhất tuyên bố lên án “sự sụp đổ dân chủ” tại Venezuela.

Ở trong nước, các lãnh đạo phe đối lập đã hoan nghênh việc các quốc gia tham dự Hội nghị thường niên Đại Hội đồng LHQ quan tâm đến vấn đề tại Venezuela.

Ông Julio Borges, Chủ tịch Quốc hội Venezuela do phe đối lập kiểm soát, nói rằng: “Tất cả các nguyên thủ quốc gia đều quan tâm đến sự cần thiết phải có một giải pháp trước mắt cho Venezuela, một giải pháp dân chủ và hòa bình”.

Xuân Thành

Xem thêm: