Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump hôm thứ Sáu (9/11) đã ký một tuyên bố tổng thống có hiệu lực vào thứ Bảy (10/11), theo đó sẽ đình chỉ cấp quy chế tị nạn tới 90 ngày đối với những người di cư vượt biên trái phép từ Mexico sang Mỹ.

Embed from Getty Images

Tổng thống Trump trả lời báo giới trước khi lên đường công du Pháp.

Theo Reuters, lệnh mới này của ông Trump có nghĩa rằng những người di cư sẽ phải trình diện tại các cửa khẩu của Mỹ mới đảm bảo điều kiện xin tị nạn.

Trao đổi với phóng viên hôm 9/11 trước khi lên đường công du Paris, Pháp, ông Trump cho hay: “Tôi vừa mới ký tuyên bố tổng thống về xin tị nạn – rất quan trọng. Mọi người có thể đến nhưng họ phải đến qua các cửa khẩu”.

Tuyên bố tổng thống của ông Trump nói rằng di cư hàng loạt vào biên giới Mỹ đã gây ra một cuộc khủng khoảng không mong đợi và ông đang hành động để bảo vệ lợi ích quốc gia.

Theo Reuters, lệnh của Tổng thống Trump sẽ có hiệu lực trong 90 ngày hoặc tới khi nào Mỹ đạt được thỏa thuận với Mexico về việc cho phép Washington gửi trả người xin ti nạn đã đi qua Mexico, tùy điều kiện nào đến trước.

Được biết, các nhà ngoại giao Mỹ và Mexico trong năm nay đã tổ chức các cuộc đàm phán về vấn đề này, nhưng chưa có nhiều dấu hiệu cho thấy Mexico sẽ đồng ý một thỏa thuận như vậy.

Reuters, dẫn lời một quan chức của Bộ Nội vụ Mexico, cho biết bộ này không bình luận về lệnh di cư mới nhất của ông Trump.

Ngay khi ông Trump ký tuyên bố tổng thống hạn chế xin tị nạn, những người ủng hộ nhập cư Mỹ đã ồ ạt kéo tới tòa án để nỗ lực ngăn chặn chính sách này.

Ba tổ chức nhân quyền gồm Liên minh Tự do Dân sự Mỹ (ACLU), Trung tâm Luật cho người nghèo miền nam và Trung tâm Quyền Hiến pháp hôm thứ Sáu (9/11) đã gửi đơn kiện lên tòa án liên bang San Francisco để yêu cầu tòa chặn lệnh của ông Trump.

Đơn kiện cho biết lệnh của Tổng thống Trump đã vi phạm Đạo luật Nhập cư và Quốc tịch, trong đó cho phép bất cứ ai có mặt tại Mỹ xin tị nạn bất kể họ nhập cảnh từ đâu.

Ông Omar Jadwat của ACLU, trong một tuyên bố của tổ chức nhân quyền này, nói: “Lệnh cấm tị nạn mới của Tổng thống Trump là bất hợp pháp. Kể cả tổng thống hay nội các của ông đều không thể vượt qua những quy định rõ ràng của luật pháp Mỹ, nhưng đó lại là điều chính xác họ đang cố gắng làm”.

Reuters, dẫn lời Giáo sư luật Stephen Yale-Loehr của Trường luật Cornell, cho hay chính phủ Trump cố gắng lấy lý do quan ngại về an ninh quốc gia làm cơ sở cho lệnh cấm này, nhưng dòng di cư vượt qua biên giới miền nam đã giảm đi trong những năm gần đây.

Chúng ta cũng phải tuân thủ luật pháp quốc tế về việc không được trả những người [xin tị nạn] trở về nước nơi mà họ sợ bị bức hại”, ông Stephen Yale-Loehr nói thêm.

Hiện nay, người di cư vào Mỹ bất hợp pháp qua Mexico thường lựa chọn mang theo trẻ em tới các trạm gác biên giới để xin tị nạn. Những người xin tị nạn qua cửa khẩu chính thức thường phải đợi nhiều ngày mới có thể vào được lãnh thổ Mỹ.

Những nhóm nhân quyền cho rằng chính phủ Trump đã cố tình làm chậm tiến trình xin tị nạn của người di cư khi bắt họ phải trình diện tại các cửa khẩu.

Theo Reuters, cho tới ngày 9/11, hàng trăm người di cư Trung Mỹ đã rời Mexico City để hướng về phía bắc bằng tàu điện ngầm. Áp lực lên biên giới miền nam Mỹ trong những ngày tới là rất lớn.

Yên Sơn

Xem thêm: