Trong dịp kỷ niệm 70 năm thành lập chính quyền Trung Quốc (1/10), Tổng thống Mỹ Donald Trump đã gửi lời “chúc mừng sinh nhật” quốc gia đối thủ trong cuộc chiến thương mại đang diễn ra, đồng thời cũng cảnh báo rằng Mỹ đã thức tỉnh trước tham vọng bá quyền của Bắc Kinh.

Embed from Getty Images

Trên Twitter hôm 30/9 ông Trump nhắc lại nhận xét của một chuyên gia về Trung Quốc:

“‘Sau rất nhiều năm, Hoa Kỳ cuối cùng đã tỉnh giấc trước những mưu đồ và tham vọng của Bắc Kinh muốn vượt mặt chúng ta để thành một cường quốc bá chủ về kinh tế và quân sự của thế kỷ 21. Những gì đang diễn ra hiện nay là Hoa Kỳ cuối cùng đã đáp trả (cảm ơn Tổng thống Trump). Điều này đang diễn ra ở Thương mại, nó đang thành hình trong cuộc cạnh tranh Quân sự.’ Johnathan Ward, tác giả và một chuyên gia về Trung Quốc.”

“Chúng ta đang thắng và sẽ thắng. Họ đáng lẽ không nên phá hỏng thỏa thuận khi mà chúng ta đã có với họ. Chúc mừng sinh nhật Trung Quốc!” ông Trump viết thêm.

Từng liên tục cho rằng chính Mỹ và WTO đã tạo ra một Trung Quốc hùng mạnh và bất kham như hiện tại, ông Trump cáo buộc những đời tổng thống trước đã thất bại trong việc nhìn ra bản chất của Trung Quốc và bỏ ngỏ trách nhiệm kiềm chế quốc gia này cho đến tận bây giờ, khi ông phải gánh vác sứ mệnh đó.

Đây không phải cuộc chiến thương mại của tôi, đây là cuộc chiến mà đáng lẽ ra phải được tiến hành từ lâu rồi. Có ai đó phải làm điều này, và tôi là người được chọn.

Tôi đang lãnh trách nhiệm đối đầu với Trung Quốc, và chúng ta đang chiến thắng” ông Trump nói trước phóng viên Tòa Bạch Ốc vào hồi tháng 8.

Đàm phán thỏa thuận thương mại Mỹ-Trung đã đổ bể vào hồi tháng 5/2019 khi ông Trump cáo buộc Trung Quốc đòi rút lại nhiều nội dung quan trọng trong dự thảo thỏa thuận thương mại mà hai bên đã đồng ý trong 10 vòng đàm phán trước đó. Các cuộc đàm phán kế tiếp cũng không đem lại kết quả khả quan, dẫn đến việc ông Trump nâng mức thuế và lên chương trình áp thuế đối với tất cả các hàng hóa nhập khẩu của Trung Quốc.

Căng thẳng hai bên dần dần hạ nhiệt sau khi Washington và Bắc Kinh đồng ý quay lại bàn đàm phán vào đầu tháng 10 tại Washington. Tuy nhiên ông Trump lại đội một gáo nước lạnh vào mong muốn hòa hoãn thương chiến của Bắc Kinh khi khẳng định ông không muốn một thỏa thuận tạm thời mà tìm kiếm một thỏa thuận thương mại toàn vẹn.

Hồi tháng 5, Trung Quốc đòi rút lại những cam kết về luật bảo vệ tài sản trí tuệ, mở rộng thị trường và trợ cấp công nghiệp – những vấn đề bị coi là gai góc đối với sự tồn tại của hệ thống độc đảng ở Trung Quốc. Các nhà quan sát nhận định rằng Trung Quốc đang hy vọng có thể đạt ‘thỏa thuận lâm thời’ với ông Trump bằng cách đề nghị mua thêm nhiều hàng hóa Mỹ, đổi lại ông Trump ngừng áp thuế hoặc dỡ bỏ một số khoản thuế cho Trung Quốc. Ông Trump từng nhiều lần cảnh báo Trung Quốc chớ nên “câu giờ” để kéo dài đàm phán tới nhiệm kỳ sau.

Trung Quốc kỷ niệm 70 năm ngày ĐCSTQ giành chính quyền ở đại lục trong bối cảnh áp lực nghiêm trọng từ Hồng Kông lẫn Mỹ. Trong bối cảnh đó, Bắc Kinh ra sức kêu gọi phía Mỹ hãy đàm phán “một cách bình tĩnh và có lý trí” bởi vì thương chiến gây thiệt hại cho cả hai bên. Ông Trump thì không đồng tình với nhận xét này, trên Twitter, ông đáp trả:

Trung Quốc trong hỗn loạn thương mại: Trung Quốc thúc giục tìm giải pháp bình tĩnh và lý trí… Trung Quốc đang vận hành rất tồi tệ trong khi Hoa Kỳ, dưới sự lãnh đạo của vị Tổng thống ưa thích của quý vị, tiếp tục vươn đến những tầm cao mới – bất chấp có một Đảng Dân chủ không chịu làm gì. Chúng ta mới chỉ bắt đầu!”

Trọng Đức

Xem thêm: