Sau 2 ngày đàm phán bất thành, hôm thứ Sáu 10/5 Tổng thống Mỹ Donald Trump ra lệnh cho cấp dưới bắt đầu quá trình áp thuế lên toàn bộ số hàng hóa còn lại của Trung Quốc.

Embed from Getty Images

Trước đó, ông Trump đã cho thi hành lệnh nâng thuế lên 25% đối với 200 tỷ USD hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, tức hiện Mỹ đánh thuế tổng cộng 250 tỷ USD hàng Trung Quốc với thuế suất 25%.

Khoảng 325 tỷ đô giá trị hàng nhập khẩu còn lại sẽ sớm bị đánh thuế.

“Đàm phán với Trung Quốc đang tiến hành với thái độ phù hợp – hoàn toàn không cần phải vội vàng – bởi vì thuế hiện đang được trả cho Mỹ bởi Trung Quốc ở mức 25% đối với 250 tỷ USD giá trị hàng hóa và sản phẩm. Những khoản tiền khổng lồ này sẽ chảy trực tiếp vào Bộ Ngân Khố Mỹ.

Đã bắt đầu tiến trình áp thêm thuế ở mức 25% lên 325 tỷ USD hàng Trung Quốc còn lại. Mỹ chỉ bán cho Trung Quốc xấp xỉ 100 tỷ USD hàng hóa& sản phẩm, một mức mất cân bằng rất lớn. Với hơn 100 tỷ USD thu được trong thuế, chúng ta sẽ mua sản phẩm nông nghiệp từ những nông dân tuyệt vời của ta, lớn hơn số lượng Trung Quốc mua, và chuyển đến cho những nước nghèo đói dưới hình thức hỗ trợ nhân đạo. Trong thời gian đó, chúng ta sẽ tiếp tục đàm phán với Trung Quốc với hy vọng rằng họ sẽ không lại đòi cân nhắc lại thỏa thuận.” ông Trump viết trên Twitter.

Bộ trưởng Nông nghiệp Mỹ Sonny Perdue hôm 10/5 nói rằng ông Trump đã yêu cầu ông lập kế hoạch hỗ trợ nông dân Mỹ. Chính phủ Mỹ hiện đã khởi động chương trình 12 tỷ USD để trợ giúp nông dân bị thiệt hại trong cuộc chiến thương mại với Trung Quốc.

Phái đoàn Trung Quốc do Phó thủ tướng Lưu Hạc đã tới Washington để đàm phán nước rút từ hôm thứ Năm, tuy nhiên không đạt được kết quả khả quan và lệnh tăng thuế của ông Trump vẫn tiếp tục.

Ông Trump ghi trên Twitter: “Trong vòng 2 ngày qua, Hoa Kỳ và Trung Quốc đã có cuộc trao đổi thẳng thắn và mang tính xây dựng về tình trạng quan hệ thương mại giữa hai nước. Mối quan hệ giữa Tôi và Chủ tịch Tập vẫn rất tốt đẹp, và việc đối thoại về tương lai vẫn tiếp tục. Trong thời gian đó, Hoa Kỳ đã áp thuế lên Trung Quốc, điều có hoặc không thể được thay đổi phụ thuộc vào điều gì sẽ xảy ra trong các cuộc đàm phán tương lai!”

Tuần trước, Tổng thống Trump bất ngờ tuyên bố sẽ đánh thuế Trung Quốc trong khi hai nước đang tiến vào vòng đàm phán cuối cùng. Lý do bởi Trung Quốc đã trở mặt và đòi đàm phán lại phần lớn các nội dung quan trọng mà hai bên đã đạt được trong suốt 5 tháng qua.

“Thuế sẽ mang lại vô cùng nhiều của cải tới nước ta hơn thậm chí một thỏa thuận truyền thống tốt phi thường. Ngoài ra, dễ dàng và nhanh chóng thực thi hơn nhiều. Nông dân của chúng ta sẽ làm tốt hơn, nhanh hơn, và các nước đang thiếu đói cũng có thể được hỗ trợ. Lệnh miễn trừ lên một số sản phẩm sẽ được ban, hoặc đi tìm nguồn hàng mới.” ông Trump viết trên Twitter hôm 10/5.

“Nếu chúng ta mua 15 tỷ USD hàng nông sản từ Nông dân của ta, con số lớn hơn nhiều Trung Quốc đang mua, chúng ta sẽ vẫn còn 85 tỷ USD để cho Cơ sở hạ tầng mới, Y tế hoặc bất cứ thứ gì khác. Trung Quốc sẽ suy giảm mạnh mẽ, và chúng ta tự động sẽ tăng tốc!”.

Mặc dù tăng thuế chắc chắn khiến quan hệ hai căng thẳng, Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc vẫn nói rằng đàm phán chưa đổ bề và hai bên vẫn còn hy vọng vào tương lai.

Ông Lưu nói với truyền thông nhà nước Trung Quốc từ Hoa Kỳ rằng hai nước đã đồng ý sẽ tổ chức thêm các cuộc thảo luận tại Bắc Kinh. Qua hai ngày đàm phán ở Washington, hai bên vẫn còn nhiều khác biệt ở các vấn đề chính, nhưng cuộc đàm phán mang tính xây dựng và chưa đổ bể, ông Lưu nói.

Tuần trước, Trung Quốc khiến ông Trump tức giận bằng việc yêu cầu rút lại phần lớn nội dung trong bản thỏa thuận dự thảo mà hai bên đã làm việc suốt 10 vòng đàm phán. Trung Quốc muốn xóa bỏ các cam kết trước đó rằng Bắc Kinh sẽ thay đổi luật lệ về các vấn đề như bảo vệ tài sản trí tuệ và cưỡng bức chuyển giao công nghệ.

Theo Reuters, các vấn đề này cũng là trọng tâm của cuộc đàm phán hai ngày qua ở Mỹ. Phó Thủ tướng Trung Quốc đã tìm cách bảo vệ yêu cầu thay đổi của phe Trung Quốc. Ông Lưu, người được coi là cố vấn kinh tế quan trọng của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cho rằng Trung Quốc sẽ đáp ứng được yêu cầu của Mỹ không cần đổi luật mà thông qua các sắc lệnh của Hội đồng Nhà nước hoặc bởi nội các chính phủ, theo nguồn tin của Reuters. Tuy nhiên Đại diện thương mại Mỹ ông Lighthizer phản đối đề nghị này và cương quyết yêu cầu Trung Quốc làm đúng nội dung ban đầu của thỏa thuận.

Mức thuế mới 25% đã có tác dụng lên hơn 5.700 loại hàng hóa rời cảng Trung Quốc từ 12:01 sáng ngày thứ Sáu (giờ Mỹ). Các sản phẩm bị ảnh hưởng nhiều nhất là phân khúc thiết bị modem, router và các linh kiện internet trị giá hơn 20 tỷ USD. Ngoài ra, các bảng mạch điện tử, đồ nội thất và sản phẩm chiếu sáng cũng trong danh sách bị đánh thuế.

Trọng Đức

Xem thêm: