Hôm thứ Hai (24/12), một tòa án tại Washington D.C đã ra phán quyết yêu cầu Bắc Hàn phải trả 501 triệu USD cho cha mẹ của sinh viên Otto Warmbier – bị chết vào năm ngoái sau khi bị chế độ Bình Nhưỡng giam giữ hơn 1 năm. Phán quyết này được đưa ra sau khi bố mẹ của Warmbier theo đuổi vụ kiện Bắc Hàn từ tháng 4/2018.

Embed from Getty Images

Otto Warmbier chết vào tháng 6/2017 sau khi bị Bắc Hàn giam giữ trong hơn 1 năm.

Hãng tin AP cho biết Thẩm phán Beryl Howell của Tòa án Quận của Quận Colombia hôm 24/12 đã phán quyết rằng Bắc Hàn phải trả cho những tổn thất mà ông bà Fred và Cindy Warmbier phải chịu đựng khi con trai của họ bị chết do Bắc Hàn giam giữ và tra tấn trong nhiều tháng.

Otto Warmbier là sinh viên của Đại học Virginia, du lịch theo nhóm tới Bắc Hàn và bị bắt, rồi bị kết án 15 năm lao động khổ sai vào tháng 3/2106 với cáo buộc đánh cắp poster tuyên truyền của nhà nước độc đảng. Warmbier đã chết vào tháng 6/2017, thời gian ngắn sau khi anh được đưa về Mỹ trong tình trạng hôm mê sâu và cho thấy những dấu hiệu rõ ràng của việc bị tra tấn trong thời gian bị giam giữ tại Bắc Hàn.

Trong phán quyết của mình, Thẩm phán Beryl Howell tuyên bố rằng: “Bắc Hàn phải chịu trách nhiệm về việc tra tấn, bắt giữ con tin và giết hại bất hợp pháp Otto Warmbier, và những thương tổn đối với cha, mẹ của anh – Fred và Cindy Warmbier.”

Tuy nhiên, phán quyết của tòa án Mỹ hiện tại chỉ mang tính chất biểu tượng, vì không có cơ chế nào để ép buộc Bắc Hàn phải đền bù tiền cho gia đình Warmbier.

Theo Reuters, với phán quyết kiểu này, tòa án Mỹ có thể ra lệnh thu giữ tiền hoặc tài sản tại Mỹ của bên vi phạm, nhưng điều đó là khó xảy ra trong trường hợp này vì Mỹ đang cấm Bắc Hàn tiếp cận hệ thống tài chính Mỹ.

Chế độ Bình Nhưỡng trước nay vẫn cho rằng Otto Warmbier chết là do ngộ độc và thuốc ngủ và họ bác bỏ các cáo buộc về tra tấn.

Sau khi có phán quyết của tòa, ông bà Fred và Cindy Warmbier đã nói rằng họ cảm ơn tòa án đã buộc chính quyền Kim Jong-un phải chịu trách nhiệm “pháp lý và đạo đức” cho cái chết của con trai họ.

“Chúng tôi biết ơn rằng Mỹ có hệ thống tư pháp mở và công bằng để thế giới có thể nhìn thấy chế độ nhà họ Kim có trách nhiệm pháp lý và đạo đức cho cái chết của Otto”, ông bà Warmbier nói trong một tuyên bố chung.

Tuyên bố của gia đình Warmbier nói thêm: “Chúng tôi đặt mình và gia đình của chúng tôi qua thách thức của một vụ kiện và xét xử công khai vì chúng tôi đã hứa với Otto rằng chúng tôi sẽ không bao giờ ngừng nghỉ cho tới khi đem lại công bằng cho cậu ấy. Quan điểm thấu đáo của Chánh án Howell hôm nay là một bước đi có ý nghĩa trên hành trình của chúng tôi.”

Theo AP, ông bà Warmbier đã đệ đơn kiện chế độ Bắc Hàn lên tòa án Mỹ từ tháng Tư. Đơn kiện mô tả chi tiết về những lạm dụng thể chất mà Otto Warmbier đã phải chịu đựng trong thời gian bị giam giữ tại Bắc Hàn.

Theo tài liệu của tòa án, khi cha mẹ Otto lên khoang máy bay để gặp anh khi anh được đưa về Mỹ, họ đã “choáng váng khi chứng kiến tình trạng của anh.”

Chàng sinh viên 22 tuổi của Đại học Virginia đã bị mù và điếc, hai tay của anh bị uốn cong, biến dạng và anh giật mạnh, la hét, hoàn toàn không biết gì khi cha mẹ anh cố gắng an ủi con trai mình. Hàm rằng của Otto bị lệnh, và trên bàn chân của anh có một vét thương không thể giải thích. Trong tài liệu của tòa, một chuyên gia nói rằng các chấn thương của Otto cho thấy anh đã bị tra tấn bằng sốc điện.

Một nhà thần kinh học sau đó kết luận rằng Otto đã bị chấn thương não, có thể là do thiếu máu lên não trong khoảng 15 đến 25 phút.

Trong đơn kiện, gia đình Warmbier nói rằng Otto đã bị ép nhận tội trên truyền hình quốc gia Bắc Hàn và sau đó bị kết tội lật đổ chế độ trong một phiên tòa kéo dài một tiếng. Otto không được phép liên lạc với gia đình trong thời gian bị giam giữ tại Bắc Hàn cho tới khi được trả tự do vào tháng 6/2017 nhờ sự can thiệp của chính phủ Trump.

Phán quyết của tòa án Quận Colombia nêu trên đến vào một thời điểm khá nhạy cảm trong quan hệ ngoại giao Mỹ – Bắc Hàn, khi hai nước đang đàm phàn để giải giáp chương trình vũ khí hạt nhân của Bình Nhưỡng.

Tổng thống Donald Trump đã từng nói rằng Otto Warmbier không chết trong vô vọng và cái chết của anh đã giúp khởi xướng một quá trình dẫn đến cuộc gặp lịch sử giữa ông Trump và nhà lãnh đạo Bắc Hàn Kim Jong-un.

Trên Twitter hôm thứ Hai (24/12), Tổng thống Trump nói: “Buổi họp Đêm Giáng sinh với đội ngũ làm việc của tôi về Bắc Hàn – Tiến trình đang được thực hiện. Mong chờ tới hội nghị thượng đỉnh tiếp theo với Chủ tịch Kim!”

Ông Trump không nói thêm chi tiết về cuộc gặp với lãnh đạo Bắc Hàn. Nhưng trước đó các quan chức Mỹ đã nói rằng hội nghị thượng đỉnh Trump-Kim lần hai có thể diễn ra vào đầu năm 2019.

Xuân Thành

Xem thêm: