Chính quyền Campuchia bất ngờ quyết định tạm hoãn tập trận thường niên với Mỹ, viện dẫn lý do cần tập trung lực lượng cho một số nhiệm vụ bảo đảm an ninh. Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng đó là vì Phnom Penh muốn làm vui lòng Bắc Kinh.

Theo tờ The Cambodian Daily, thông tin về quyết định hủy bỏ các cuộc tập trận thường niên với Hoa Kỳ trong hai năm 2017 và 2018 đã được đại sứ quán Mỹ tại Phnom Penh xác nhận ngày 16/01/2017. Đây là một quyết định được xem là rất đột ngột, vì cuộc tập trận chung Mỹ Campuchia đã thành thông lệ từ bảy năm và hai nước đã thực hiện nhiều công việc chuẩn bị cho cuộc tập trận thứ tám vào mùa xuân tới.

Lý do huỷ bỏ được phát ngôn viên bộ Quốc Phòng Cam Bốt Chhum Socheat giải thích là nước này cần điều động quân đội vào một số nhiệm vụ cấp bách hơn, cụ thể là phối hợp với lực lượng cảnh sát trong một chiến dịch bài trừ ma túy kéo dài sáu tháng liên tục và bảo đảm an ninh cho cuộc bầu cử địa phương tổ chức vào ngày 04/06/2017.

Theo chuyên san The Diplomat của Nhật, cuộc tập trận song phương thường niên giữa hai nước mang tên là Angkor Sentinel khá khiêm tốn về quy mô, và chưa bao giờ làm cho quân đội Campuchia phải làm việc hết công suất trong suốt bảy năm vừa qua, kể cả vào năm 2013, khi Campuchia tổ chức tổng tuyển cử.

Hơn nữa, ngay cả khi có vấn đề nhân sự, thì nghi ngờ về động cơ thực sự của Campuchia cũng dấy lên khi mà nước này đình chỉ các cuộc tập trận chung với Mỹ cho đến tận năm 2019, trong khi mà Phnom Penh chỉ cần dời sự kiện này vài tháng, cho đến khi quân đội hoàn thành các nhiệm vụ kể trên.

Có ý kiến cho rằng Phnom Penh muốn gửi một thông điệp tới Washington để nhắc Mỹ là không nên chỉ trích Cam Bốt về mặt nhân quyền và dân chủ vào lúc chính quyền Hun Sen đang gia tăng đàn áp những người đối lập trước cuộc tổng tuyển cử năm 2018.

Nhưng tờ The Diplomat cho rằng lý do này không có sức thuyết phục vì lẽ ngay từ cuối năm 2016, Washington đã bắn tin cho biết là quan hệ song phương với Phnom Penh vẫn có thể hoàn toàn tốt bất chấp vấn đề nhân quyền và dân chủ tại Campuchia.

Còn lại lý do được nhiều người cho là xác thực hơn cả là Phnom Penh tẩy chay hợp tác quân sự với Washington để chiều ý Bắc Kinh.

Trong bối cảnh ảnh hưởng của Trung Quốc trong khu vực tăng lên, thì quan hệ Trung-Cam cũng được siết chặt hơn. Trong khi đó, các nước châu Á ngày càng quan ngại về cam kết của Mỹ ở khu vực này, đặc biệt là rất bối rối về các chính sách mà tân tổng thống Trump sẽ thực thi và ảnh hưởng tới các nước nhỏ ở đây.

Trung Quốc và Campuchia đã tăng cường quan hệ quân sự song phương một cách đáng kể và vào cuối năm ngoái, Trung Quốc lần đầu tiên tổ chức tập trận chung với Campuchia, sau đó viện trợ nước này nhiều khí tài quân sự như xe jeep, súng phóng tên lửa và máy bay trực thăng. Càng gần đến ngày bầu cử của Campuchia, Bắc Kinh càng đẩy mạnh trợ giúp Phnom Penh.

Măt khác, Trung Quốc được cho là rất lo lắng trước tin rằng quân đội Mỹ có kế hoạch chọn Campuchia làm một trong những địa điểm để bố trí sẵn thiết bị và phương tiện có thể sử dụng ngay trong các chiến dịch cứu trợ nhân đạo trong khu vực. Ngoài ra, Mỹ cũng dự trù lồng cuộc tập trận song phương Asia Sentinel với Campuchia vào trong một chương trình quân sự cấp khu vực mang tên Pacific Pathways.

Tạp chí Diplomat kết luận, việc Phnom Penh bỏ hợp tác quân sự với Mỹ để chạy theo Trung Quốc không có gì đáng ngạc nhiên. Tuy nhiên, điều đó sẽ lợi bất cập hại vì khi làm như vậy, Campuchia có nguy cơ bị lệ thuộc hoàn toàn vào một cường quốc duy nhất, một nước nhỏ.

Đức Trí (T/H)

Xem thêm: