Quan chức an ninh Mỹ, Đài Loan gặp mặt lần đầu kể từ năm 1979

Chính phủ Đài Loan hôm Thứ Bảy (25/5) cho biết các quan chức an ninh quốc gia cấp cao của Mỹ và Đài Loan mới đây đã gặp mặt để làm sâu sắc thêm mối quan hệ hợp tác hai nước. Đây là cuộc gặp đầu tiên sau bốn thập kỷ và diễn ra trong bối cảnh leo thang căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc.

Trong tuyên bố phát đi hôm thứ Bảy (25/5), Bộ Ngoại giao Đài Loan cho biết Giám đốc An ninh Quốc gia Đài Loan David Lee đã gặp Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ John Bolton vào đầu tháng Năm này.

Hãng thông tấn Trung Ương Đài Loan (CNA) nói rằng cuộc gặp giữa các quan chức an ninh cấp cao Mỹ, Đài Loan nêu trên là lần đầu tiên kể từ khi hòn đảo dân chủ tự trị này và Mỹ chấm dứt quan hệ ngoại giao cấp nhà nước chính thức năm 1979.

Cuộc gặp hiếm có này được Đài Loan coi là dấu hiệu ủng hộ từ chính quyền Trump. Trong khi, Trung Quốc chắc chắn sẽ phản ứng giận dữ. Mâu thuẫn giữa Đài Bắc và Bắc Kinh trong những năm gần đây ngày càng leo thang và chính quyền Trung Quốc chưa bao giờ từ bỏ ý định sẽ thống nhất Đài Loan vào Đại Lục, kể cả phải sử dụng vũ lực.

Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Đài Loan cho biết cuộc gặp nêu trên diễn ra trong thời gian ông David Lee thăm Mỹ từ ngày 13 tới 21/5.

“Trong chuyến công du này, cùng với các quan chức chính phủ Mỹ, ông David Lee đã gặp các đại diện của các đồng minh ngoại giao của chúng ta, tái khẳng định sự ủng hộ và cam kết vì một khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương tự do và cởi mở,” Reuters dẫn tuyên bố của Bộ Ngoại giao Đài Loan.

Trung Quốc từ lâu đã gọi Đài Loan là vấn đề nhạy cảm và quan trọng nhất trong mối quan hệ với Mỹ. Trong khi, dù không có quan hệ ngoại giao chính thức, nhưng Washington là đồng minh lớn nhất và cũng là nguồn cung vũ khí chủ yếu của Đài Bắc.

Trong vài tháng qua, Mỹ đã tăng cường hoạt động tuần tra qua Eo biển Đài Loan bất chấp Trung Quốc phản đối.

Đổi lại, Trung Quốc cũng tăng cường áp lực quân sự và ngoại giao để khẳng định chủ quyền của họ đối với hòn đảo dân chủ. Chế độ Bắc Kinh thực hiện nhiều cuộc tập trận gần đảo Đài Loan và gia tăng ngoại giao mua chuộc các đồng minh ít ỏi của chế độ Đài Bắc.

Bắc Kinh dùng sức mạnh kinh tế để mua chuộc các đồng minh của Đài Loan, yêu cầu họ cắt đứt quan hệ với Đài Bắc và chỉ thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức với Bắc Kinh. Trong hai năm qua, chiến lược ngoại giao bằng Nhân dân tệ này của Trung Quốc đã thành công với El Salvador, Burkina Faso, Cộng hòa Dominica, Sao Tome & Principe và Panama.

Cho tới nay, Đài Loan chỉ còn lại 17 nước đặt quan hệ ngoại giao chính thức, phần nhiều trong số đó là các quốc gia nhỏ, kém phát triển ở Trung Mỹ và Thái Bình Dương như Belize và Nauru.

Trước động thái cô lập Đài Loan của Trung Quốc, nước Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump đã tích cực thực hiện các hỗ trợ Đài Loan cả về ngoại giao, quân sự và pháp lý.

Đầu tháng Năm, Hạ viện Mỹ đã thể hiện sự đồng lòng phi đảng phái với vấn đề Đài Loan, với 414 phiếu thuận, 0 phiếu chống trong phiên bỏ phiếu thông qua Đạo luật Bảo đảm Đài Loan (Taiwan Assurance Act 2019). Dự luật khẳng định cam kết của Mỹ đối với Đài Loan trong vấn đề quốc phòng và ngoại giao.

Đạo luật yêu cầu Washington cần phải thường xuyên bán vũ khí cho Đài Loan, và ủng hộ nước này tham gia vào các tổ chức quốc tế. Chưa rõ thời điểm dự luật này được đưa ra bỏ phiếu ở Thượng Viện trước khi trở thành luật.

Bộ Quốc phòng Mỹ gần đây loan tin với báo giới rằng Mỹ đã bán cho Đài Loan các loại vũ khí trị giá hơn 15 tỷ USD kể từ năm 2010 tới nay.

Xuân Thành