Prague đã trở thành thành phố kết nghĩa với Đài Bắc bất chấp quan hệ hợp tác với Thượng Hải và vai trò của họ trong kế hoạch Vành đai và Con đường. Phản ứng lại, Thượng Hải cắt đứt quan hệ hợp tác với thành phố là thủ đô của Cộng hòa Séc này.

Embed from Getty Images

Thị trưởng Đài Bắc Ko Wen-je và Thị trưởng Prague Zdenek Hrib
bắt tay vào 13/1/2020 tại Prague.

3 tháng trước, Prague từng tuyên bố chấm dứt quan hệ hợp tác thành phố kết nghĩa với Bắc Kinh sau khi từ chối cam kết tuân theo chính sách “một Trung Quốc”, từ chối công nhận Đài Loan là một phần của Trung Quốc Đại lục.

Ngày 13/1 vừa qua, Prague tiếp tục ký thỏa thuận kết nghĩa để quảng bá văn hóa và thương mại với thủ đô của Đài Loan, vài ngày sau khi Tổng thống Đài Loan Thái Văn Anh tái đắc cử với số phiếu áp đảo.

Phản ứng trước sự việc này, chính quyền thành phố Thượng Hải cho biết: “Chính quyền thành phố Prague liên tục có những động thái sai lầm đối với Đài Loan và các vấn đề lớn khác liên quan đến lợi ích cốt lõi của Trung Quốc, can thiệp thô bạo vào các vấn đề nội bộ của Trung Quốc và vi phạm công khai nguyên tắc một Trung Quốc.” “Thượng Hải sẽ ngay lập tức chấm dứt mối quan hệ kết nghĩa và ngưng tất cả các trao đổi chính thức với Prague.”

Thượng Hải sau đó đã loại Prague khỏi danh sách các thành phố kết nghĩa trên trang web của thành phố vào ngày 14/1. Prague và Thượng Hải đã trở thành thành phố kết nghĩa vào tháng 5/2017.

Thị trưởng Prague, Zdenek Hrib, phát biểu tại buổi lễ ký kết quan hệ tại Prague, “Khoảng cách địa lý là điều không thể phủ nhận, nhưng chúng tôi kết nối với nhau bằng các giá trị dân chủ, tôn trọng cơ bản quyền con người và tự do văn hóa, vì thế chúng tôi học hỏi lẫn nhau và truyền cảm hứng cho nhau”. Cả hai thành phố đều “mong đợi trở thành những người dẫn đầu trong lĩnh vực xây dựng thành phố thông minh và lĩnh vực sáng chế” và ông Zdenek Hrib cho rằng “hợp tác này sẽ mang lại tiềm năng lớn trong tương lai.”

Ông Hrib, thị trưởng mới nhậm chức được một năm của Prague, đã công khai chỉ trích Trung Quốc về nhiều vấn đề nhân quyền như vấn đề Tây Tạng, Đài Loan và thu hoạch nội tạng từ tù nhân lương tâm. Trong một bài báo tuần trước đăng trên tạp chí Die Welt của Đức, thông báo về quyết định chấm dứt mối quan hệ kết nghĩa với Bắc Kinh, vị thị trưởng từng là bác sĩ này đã gọi Trung Quốc là “một đối tác không đáng tin cậy và đầy nguy cơ” và “đầy lòng oán hận”.

Sau căng thẳng giữa chính quyền thành phố Prague và Bắc Kinh vào mùa thu năm ngoái, Tổng thống Cộng hòa Séc Milos Zeman đã viết thư cho Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và nói rằng ông không đồng tình với quyết định của thành phố Prague và vẫn hoàn toàn tôn trọng chính sách “một Trung Quốc”.

Dưới thời ông Zeman, Cộng hòa Séc đã hoan nghênh phần lớn sáng kiến cơ sở hạ tầng của kế hoạch Vành đai và Con đường. Ông Zeman đã mô tả đất nước mình như là một cửa ngõ cho Trung Quốc tiến vào Châu Âu. Nhưng vị tổng thống này cũng phàn nàn rằng có quá ít đầu tư từ Trung Quốc vào Séc và cho rằng “đây là vết nhơ trong mối quan hệ hợp tác giữa Séc và Trung Quốc” vào tháng 4/2019.

Trong khi đó, một nghiên cứu của Trung tâm nghiên cứu Pew được công bố vào tháng 12/2019 cho thấy chỉ 27% người dân ở Cộng hòa Séc có quan điểm ủng hộ Trung Quốc, thấp hơn nhiều so với mức trung bình 43% ở trung và đông Âu.

Theo Nikkei Asia
Thanh Trúc biên dịch