Tối thứ Bảy (19/1), từ Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Donald Trump công khai một đề xuất mới về an ninh biên giới, trong đó có nhiều điểm nhượng bộ đối với Đảng Dân chủ trong nỗ lực chấm dứt tình trạng đóng cửa chính phủ và xây bức tường biên giới. Kế hoạch của ông đã nhận được phản ứng trái ngược nhau từ các nghị sĩ đến từ 2 đảng.

trump ytb
Tổng thống Trump đưa ra đề xuất về an ninh biên giới với Đảng Dân chủ trong nỗ lực chấm dứt tình trạng đóng cửa chính phủ (Ảnh: Youtube)

Những nhượng bộ của ông Trump bao gồm mở rộng thời gian 3 năm bảo vệ cho những người thuộc diện DACA, tức là 700.000 người nhập cư trái phép được cha mẹ đưa đến Mỹ từ khi còn nhỏ, để đổi lấy 5,7 tỷ USD xây bức tường biên giới trong năm nay.

“Hệ thống nhập cư của chúng ta nên là niềm tự hào chứ không phải nỗi xấu hổ như nó đang là trên khắp thế giới”, ông Trump nói.

Các thành viên chủ chốt của Đảng Dân chủ đã ngay lập tức lên tiếng “vùi dập” đề xuất này của ông Trump, bất chấp những nhượng bộ, trong đó nhiều người sử dụng ngôn ngữ giống nhau, cáo buộc ông Trump bắt nhân viên công vụ Mỹ làm ‘con tin’.

Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi đăng tweet: “Điều chúng ta không nghe thấy từ Tổng thống là sự đồng cảm đối với những nhân viên liên bang đang phải đối mặt với nhiều bất ổn bởi vì sự hỗn loạn do TrumpShutdown gây ra.”

“Những gì mới mẻ trong đề xuất của Tổng thống thì không tốt. Điều tốt trong đề xuất này thì không hề mới. Đảng Dân chủ sẽ bỏ phiếu vào tuần sau để thêm ngân sách an ninh biên giới cho những điểm nhập cảnh, công nghệ tiên tiến để quét phương tiện vận tải để phát hiện ma túy và thêm thẩm phán nhập cư.”

Thậm chí trước khi ông Trump lên sóng truyền hình đọc đề nghị của mình, Pelosi đã dự đoán đây là “một thất bại.”

“Vì thứ nhất, đề nghị này không bao hàm giải pháp lâu dài cho những Dreamers và những người nhập cư thuộc TPS mà đất nước chúng ta cần và ủng hộ.” bà Nancy viết trong tuyên bố.

“Đảng Dân chủ đã hy vọng ông Trump cuối cùng sẽ sẵn sàng mở cửa chính phủ và tiến hành các thảo luận mà chúng ta rất cần để bảo vệ biên giới. Không may là các báo cáo đã chỉ rõ rằng đề xuất của ông ta không khác gì một sự tổng hợp các ý kiến trước đó đã bị khước từ”.

Chuck Schumer, lãnh đạo của phe Dân chủ tại Thượng viện, gọi đề xuất của ông Trump là “một chiều và không hiệu quả”.

“Rõ ràng là Tổng thống nhận thấy rằng bằng cách đóng cửa chính phủ và làm tổn thương quá nhiều người lao động Mỹ và gia đình của họ, ông đã đặt bản thân và đất nước này vào một vị trí không thể biện hộ được. Không may là ông ta cứ tiếp tục đưa ra những giải pháp một chiều và không hiệu quả. Chỉ có một lối thoát: mở cửa chính phủ, thưa Tổng thống, và Đảng Dân chủ và Cộng hòa có thể có một cuộc thảo luận văn minh và tìm ra giải pháp lưỡng đảng.”

Dân biểu Schumer kết luận: “Chính Tổng thống là người đã một tay cướp đoạt sự bảo vệ của DACA và TPS, việc đưa trở lại một số điều khoản bảo vệ để đổi lấy bức tường không phải là nhượng bộ mà là bắt con tin nhiều hơn.”

Lãnh đạo Phe Đa số tại Hạ viện Steny Hoyer có cùng quan điểm với 2 lãnh đạo Dân chủ trên. Ông thúc giục ông Trump hãy chấm dứt việc bắt chính phủ “làm con tin và tài mở cửa ngày lập tức.”

“Tổng thống phải chấm dứt việc bắt chính phủ làm con tin và kết thúc tình trạng đóng cửa để các nhân viên liên bang có thể trở lại phục vụ người dân Mỹ. Không có lý do nào mà người Mỹ bị ngăn cản bởi công việc của mình và không được trả lương khi các cuộc đàm phán về cách tốt nhất để bảo vệ biên giới của mình đang diễn ra.” Hoyer nói. Ông cũng nhận định rằng Tổng thống nên mở cửa chính phủ trước rồi tiến hành đàm phán sau.

“Sau khi mở cửa chính phủ, chúng ta có thể đàm phán một thỏa thuận để tăng cường an ninh biên giới mà cả 2 phía có thể ủng hộ và có lợi nhất cho người dân Mỹ.”

Một thành viên cốt cán khác của Đảng Dân chủ, Thượng nghị sĩ Kristen Gillibrand nói rằng đề xuất của ông Trump là một “thỏa thuận tồi”.

Gillibrand tweet: “Trump đã ra lệnh chấm dứt DACA và TPS. Sau đó ông ta đóng cửa chính phủ. Bây giờ ông đang bắt nhân viên liên bang làm con tin, nói rằng ông sẽ tạm thời trả lại những gì ông ta lấy đi – chỉ khi chúng ta cho ông ta một bức tường vô dụng, không hiệu quả mà ông ta hứa lèo rằng Mexico sẽ trả tiền cho nó. Đây là một thỏa thuận tồi.”

Rồi đến Bob Menendez, Thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ bang New Jersey. Ông Menendez thẳng thừng cáo buộc ông Trump đã gây ra “tình trạng đóng cửa vô nghĩa” để xây tường biên giới.

“Điều này là về hơn 800.000 người Mỹ đang bị bắt làm con tin bởi một vị Tổng thống đã cưỡng ép gây ra một cuộc shutdown vô nghĩa để có tiền trả cho một bức tường đắt đỏ, vô dụng. Đây không phải là về nhập cư. Dreamers và những người thụ hưởng TPS không phải là quân bài mặc cả. Không thể chấp nhận được sau khi tước đoạt DACA, xóa bỏ TPS cho hàng ngàn người nhập cư và tạo ra một cuộc khủng hoảng nhân đạo ở biên giới, Tổng thống Trump đang đề nghị một giải pháp tạm thời để đổi lấy một bức tường vĩnh viễn.”

Thượng nghị sĩ Dân chủ này cũng nói “một cuộc đàm phán hợp lý” có thể được tiến hành sau khi chính phủ được mở lại.

Người cùng đảng của ông, Thượng nghị sĩ Chris Coons thì quy lỗi cho ông McConnel vì đã từ chối “đàm phán có ý nghĩa với các Thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ” nhưng cũng gọi đề xuất của ông Trump là “bước đầu tiến tới cải tổ nhập cư toàn diện.”

“Việc đóng cửa chính phủ vô nghĩa này đang làm tổn thương hàng triệu người Mỹ, và tác động của nó chỉ có thể tồi tệ hơn. Tổng thống Trump nên tái mở cửa chính phủ để các thành viên Cộng hòa và Dân chủ trong Quốc hội có thể làm việc với Tòa Bạch Ốc để tìm ra một giải pháp hợp lý về nhập cư và an ninh biên giới. Tôi tin rằng một sự nhượng bộ vừa phải có thể đạt được, nhưng không phải trong khi Tổng thống Trump tiếp tục khiến nhiều phần chính phủ đóng cửa và Lãnh đạo McConnell từ chối đàm phán một cách có ý nghĩa đối với các thượng nghĩ sĩ Dân chủ”, ông nói.

“Một số điều giảm nhẹ đối với Dreamers và mở rộng Tình trạng được bảo vệ Tạm thời cho thấy bước đầu tiên hướng tới cải tổ nhập cư toàn diện, nhưng cần cân nhắc và đưa ra thảo luận nhiều ý kiến hơn của cả 2 đảng. Đảng Dân chủ và Cộng hòa sẵn sàng tìm ra một giải pháp, nhưng thực tế là không có lý gì một bộ phận lớn của chính phủ phải đóng cửa trong khi chúng ta tranh luận về an ninh biên giới và chính sách nhập cư.”

Trong khi đó, những thành viên Đảng Cộng hòa thì hoan nghênh việc ông Trump sẵn sàng đàm phán với đối thủ trong đề xuất mới nhất của mình.

Lãnh đạo phe Đa số tại Thượng viện, Mitch McConnell ca ngợi Tổng thống Trump “vì các bước đi phi đảng phái nhằm giải quyết vấn đề nhập cư hiện tại.”

“Tôi hoan nghênh Tổng thống về sự lãnh đạo của ông trong việc đệ trình giải pháp dũng cảm này nhằm mở cửa chính phủ, bảo vệ biên giới và các bước đi phi đảng phái hướng đến việc giải quyết các khó khăn nhập cư hiện tại”, ông McConnell viết trên Twitter.

Trong tuyên bố chính thức của mình, ông nói: “Việc nhượng bộ trong một chính phủ bị chia rẽ có nghĩa là không phải lúc nào ai cũng có được mọi việc theo ý mình. Đề xuất của Tổng thống phản ánh điều đó. Nó đưa ra một sự nhượng bộ hợp lý trong khi kết hợp các ưu tiên của cả 2 bên.”

“Dự luật này đưa ra một giải pháp lưỡng đảng nhằm tái mở cửa chính phủ liên bang. Nó liên kết việc đầu tư vào an ninh biên giới và quốc gia chúng ta cần với các biện pháp nhập cư bổ sung mà các thành viên Cộng hòa và Dân chủ tại Quốc hội tin là cần thiết. Không giống như các dự luật đến từ Hạ viện vài tuần trước, đề xuất này có thể thực sự giải tỏa bế tắc. Nó có sự ủng hộ hoàn toàn của Tổng thống và có thể được ký thành luật rất nhanh để mở cửa chính phủ.”

Thượng nghị sĩ Cộng hòa Steve Scalise cũng kêu gọi các thành viên Đảng Dân chủ đáp lại lời kêu gọi sẵn sàng đàm phán của ông Trump.

“Thời gian chơi trò chính trị đã qua từ lâu rồi. Đảng Dân chủ phải đặt sang một bên việc cá nhân họ không thích Tổng thống, chấm dứt phá rối, và cuối cùng là ngồi vào bàn đàm phán. Đã đến lúc Đảng Dân chủ làm điều đúng đắn vì hiệu quả và an ninh của đất nước chúng ta và đồng ý một thỏa thuận mở cửa chính phủ, bao gồm ngân sách cho một bức tường và các biện pháp khác để giải quyết cuộc khủng hoảng nhập cư nghiêm trọng tại biên giới phía nam nước ta,” ông Scalise nói.

Cũng từ phía Đảng Cộng hòa, Thượng nghị sĩ Susan Collins nói bà hy vọng vào “một cuộc tranh luận có tính xây dựng với Đảng Dân chủ.”

“Nhượng bộ không phải là một dấu hiệu của sự yếu đuối – đó là dấu hiệu của sức mạnh, đặc biệt là khi hàng trăm ngàn gia đình đang bị ảnh hưởng. Chính quyền, các Thượng nghị sĩ Cộng Hòa và Dân chủ phải giải tỏa thế bế tắc này ngay trước khi 800.000 nhân viên liên bang và gia đình của họ bị lỡ lương một lần nữa, và nền kinh tế của chúng ta bị ảnh hưởng”, bà nói.

Thượng nghị sĩ Mitt Romney, người vừa mới chỉ trích Tổng thống Trump và có quan điểm không rõ ràng về các chính sách của Tổng thống thì nhận định rằng ông Trump đã “đặt ra một kế hoạch hợp lý, thiện chí để mở cửa chính phủ và giúp bảo đảm an ninh biên giới.:

“Tôi mong chờ được bỏ phiếu cho đề xuất này và sẽ nỗ lực để thuyết phục các đồng nghiệp Cộng hòa và Dân chủ của mình làm như thế”, ông Tweet.

Trước đó, khi phát biểu tại thành phố Ogden bang Utah, ông Romney nói ông không hiểu quan điểm của lãnh đạo Đảng Dân chủ Pelosi về an ninh biên giới.

“Bà (Pelosi) và những đồng chí Đảng Dân chủ của bà đã bỏ phiếu ủng hộ hàng rào biên giới 600 dặm trong quá khứ, tại sao bà không bỏ phiếu cho thêm vài dặm nữa? Tôi không hiểu quan điểm của họ, tôi thực sự không”, ông Romney nói.

Thượng Nghị sĩ bang Florida Marco Rubio đánh giá cao đề xuất của ông Trump, nhận định ông đã có sự nhượng bộ “rất hợp lý” và thúc giục Đảng Dân chủ hãy phối hợp với Tổng thống.

“Cách để chấm dứt tình trạng đóng cửa chính phủ là cả 2 phía đều phải cùng nhượng bộ để đạt một thỏa thuận. Tổng thống Trump đã đưa ra một đề xuất rất hợp lý nhằm kéo dài DACA và TPS để đổi lấy các biện pháp an ninh biên giới mà ông ủng hộ. Tôi hy vọng rằng thay vì chọn con đường phá rối mãi không ngừng, Đảng Dân chủ sẽ quyết định làm việc với ông để đạt một thỏa thuận chấm dứt đóng cửa chính phủ”, Rubio nói.

Lãnh đạo phe Cộng hòa tại Hạ viện Kevin McCarthy cũng có đồng quan điểm, nói đề xuất của ông Trump là phù hợp.

“Tổng thống Trump đã đề ra một phương án nghiêm túc và hợp lý để cải tổ một phần hệ thống nhập cư đầy hỏng hóc của chúng ta và tái mở cửa chính phủ. Bây giờ bóng đang ở chân của Nancy Pelosi và Chuck Schumer. Cả quốc gia đang chờ đợi.”

Đức Trí

Xem thêm: