Trong một tuyên bố phát đi hôm thứ Sáu (21/7) Nhà Trắng cho biết Tổng thống Donald Trump đã cảnh báo rằng Iran sẽ phải đối mặt với “hậu quả mới và nghiêm trọng” nếu Tehran không thả tất cả các công dân Mỹ đang bị nước này bắt giam bất hợp pháp.

Ông Trump thúc giục giới chức Iran đưa trở lại Mỹ ông Robert Levinson, một cựu quan chức thực thi pháp luật người Mỹ đã mất tích bất thường khi đang ở Iran cách đây 10 năm. Đồng thời, Tổng thống Mỹ cũng yêu cầu Teheran thả tự do cho thương gia Siamak Namazi, cùng cha là ông Baquer.

Siamak Namazi
Bố con ông Namazi đang bị chính quyền Iran kết án 10 năm tù giam (Ảnh: iranhumanrights.org)

Tuyên bố này của chính quyền Trump đánh dấu một tuần Nhà Trắng có những lời lẽ cứng rắn chống lại chế độ Teheran. Vào thứ Ba (18/7), Washington đã đề xuất các biện pháp trừng phạt kinh tế mới đối với Iran liên quan đến chương trình tên lửa đạn đạo của nước cộng hòa hồi giáo này. Hoa Kỳ cho rằng “các hoạt động gây hại” của Teheran tại Trung Đông đã làm mất đi ý nghĩa cho bất kỳ “đóng góp tích cực” nào từ thỏa thuận hạt nhân năm 2015.

Những động thái mới này cho thấy chính quyền của Trump đang tìm cách gây áp lực nhiều hơn lên Iran, nhưng vẫn muốn giữ nguyên thỏa thuận giữa Tehran và sáu cường quốc thế giới đã đạt được vào năm 2015. Thỏa thuận đó yêu cầu Iran dừng chương trình hạt nhân của mình để đổi lại sẽ được Hoa Kỳ và đồng minh dỡ bỏ các biện pháp chế tài dầu mỏ và tài chính quốc tế.

Reuters thông tin rằng một tòa án tại Iran đã kết án ông Siamak Namazi 46 tuổi và ông Baquer Namazi 80 tuổi mỗi người 10 năm tù giam vì tội gián điệp và hợp tác với Hoa Kỳ. Lực lượng Cảnh vệ Cách mạng Iran (IRGC) đã bắt giam ông Siamak vào tháng 10/2015 khi ông đang đến thăm người thân ở Teheran.

Các thành viên gia đình Namazi nói với Reuters rằng cha của ông Siamak, một cựu thống đốc của một tỉnh ở Iran và cũng là cựu quan chức UNICEF (Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc) cũng đã bị IRGC bắt vào tháng 2/2016.

Ông Robert Levinson, một cựu nhân viên của Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) và cũng từng làm việc tại Cơ quan chống ma túy (DEA), đã mất tích tại Teheran vào năm 2007. Chính phủ Hoa Kỳ đã treo mức thưởng 5 triệu USD cho bất cứ ai cung cấp thông tin để giúp đưa ông Levinson trở về Mỹ an toàn.

Phát ngôn viên của tòa án Iran hôm Chủ Nhật (16/7) cho biết một tòa án tại nước này đã kết án Xiyue Wang – sinh viên người Mỹ gốc Hoa đang theo học tại Đại học Princeton  –  10 năm tù giam vì tội gián điệp.

Trong tuyên bố hôm thứ Sáu của mình, Nhà Trắng có nói rằng: “Iran phải chịu trách nhiệm chăm sóc và bảo đảm an toàn cho mọi công dân Mỹ trong quá trình giam giữ họ”.

Cũng trong thứ Sáu, Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson đã gặp riêng Bộ trưởng Ngoại giao Oman, ông Yusuf bin Alawi để thảo luận một số vấn đề liên quan đến công dân Mỹ tại Iran.

Washington trước đây đã từng nhờ Oman làm trung gian hòa giải để giúp bảo đảm cho việc các quốc gia không thiện chí thả công dân Mỹ bị giam giữ ở nước ngoài.

Năm 2016, một số công dân Mỹ bị phiến quân Houthi tại Yemen bắt giữ đã được thả tự do nhờ vào việc Oman đóng vai trung gian hòa giải.

Xuân Thành

Xem thêm: