Tổng thống Hoa Kỳ hôm thứ Năm (28/12) đã nói rằng ông “rất thất vọng về việc Trung Quốc đang cho phép bán dầu mỏ sang Bắc Hàn” và nhấn mạnh rằng những động thái như vậy của Bắc Kinh sẽ ngăn chặn “một giải pháp thân thiện” cho cuộc khủng hoảng hạt nhân Triều Tiên.

Embed from Getty Images

Trong gần một năm qua, Tổng thống Trump rất nỗ lực tạo dựng mối quan hệ cá nhân với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

Đã BẮT QUẢ TANG  –  rất thất vọng về việc Trung Quốc đang bán dầu mỏ cho Bắc Hàn. Sẽ không bao giờ có một giải pháp thân thiện về vấn đề Bắc Hàn nếu điều này tiếp tục diễn ra!”, ông Trump đăng tweet hôm 28/12.

Trong khi đó, vào sáng thứ Năm (28/12), phía Trung Quốc đã nói rằng không hề có việc buôn bán dầu mỏ vi phạm lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Quốc giữa các tàu Trung Quốc và Bắc Hàn như những gì tờ báo Hàn Quốc đăng tải hôm thứ Ba (26/12).

Tờ nhật báo Chosun Ilbo hôm thứ Ba, dẫn theo nguồn tin từ chính phủ Hàn Quốc, nói rằng các vệ tinh do thám của Hoa Kỳ đã phát hiện các tàu Trung Quốc chuyển dàu mỏ sang tàu buôn Bắc Hàn khoảng 30 lần kể từ tháng 10.

>>Trung Quốc bị phát hiện ngầm bán dầu lậu cho Bắc Hàn

Các quan chức Mỹ chưa xác nhận chi tiết về báo cáo này, nhưng một viên chức Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ hôm thứ Tư (27/12) có tiết lộ với Reuters rằng những hành động mua bán như vậy vẫn đang tiếp diễn.

Chính quyền Trump hiện nay đang nỗ lực dẫn dắt quốc tế tăng cường các chế tài toàn cầu lên Bắc Hàn nhằm phản ứng lại quyết tâm phát triển tên lửa mang đầu đạn hạt nhân có thể vươn tới lục địa Mỹ của chế độ Kim Jong-un.

Hoa Kỳ một mặt luôn khẳng định việc hợp tác đầy của Trung Quốc – láng giềng và đối tác thương mại chính của Bắc Hàn – đóng vai trò quan trọng cho thành công của nỗ lực này. Mặt khác, Washington cũng cảnh báo rằng tất cả các lựa chọn để đối phó với Bắc Hàn đã sẵn sàng, trong đó có các biện pháp quân sự.

Tuần trước, Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc đã thống nhất áp đặt các chế tài mới lên Bắc Hàn phản ứng với vụ thử tên lửa xuyên lục địa (ICBM) gần nhất của chế độ nhà họ Kim. Các biện pháp trừng phạt mới nhằm giới hạn thêm nữa việc Bình Nhưỡng tiếp cận nguồn cung dầu thô và các sản phẩm dầu mỏ tinh chế.

Nghị quyết mới nhất của Liên Hiệp Quốc đặt hạn mức Bắc Hàn chỉ được nhập 500.000 thùng dầu mỏ tinh chế mỗi năm, tương ứng với việc hạn chế gần 90% nguồn cung sản phẩm này tới Bình Nhưỡng. Trước đó, nghị quyết hồi tháng 9 đã giới hạn Bắc Hàn được nhập 2 triệu thùng dầu mỏ tinh chế mỗi năm.

Nghị quyết mới do Mỹ soạn thảo cũng đặt hạn mức nguồn cung dầu thô cho Bắc Hàn là 4 triệu thùng mỗi năm và cam kết Hội đồng Bảo an sẽ tăng thêm giới hạn nếu Bắc Hàn tiếp tục thực hiện các vụ thử ICBM và hạt nhân khác.

Trong tháng này, Washington cũng đã gửi một văn bản đề xuất lên Hội đồng Bảo an về việc liệt 10 tàu buôn vào danh sách trừng phạt do đang thực hiện các vụ chuyển trái phép các sản phẩm dầu mỏ tinh chế cho tàu Bắc Hàn hoặc nhập than từ chế độ Bình Nhưỡng. Tuy nhiên, phía Nga và Trung Quốc đã yêu cầu cần thêm thời gian để xem xét đề xuất này.

Phản ứng trước những hình ảnh rõ ràng từ vệ tinh do thám Mỹ, Trung Quốc vẫn lặp lại tuyên bố rằng họ đang thực thi đầy đủ tất cả các lệnh trừng phạt áp đặt lên Bắc Hàn. Tuy nhiên, cả Hoa Kỳ, Hàn Quốc và Nhật Bản cho rằng những lỗ hổng chế tài của Liên Hiệp Quốc vẫn đang tồn tại.

Trong cuộc họp báo thường kỳ của Bộ Quốc phòng Trung Quốc hôm thứ Tư (27/12), trả lời câu hỏi của phóng viên về việc liệu tàu Trung Quốc có đang cung cấp dầu trái phép cho các tàu Bắc Hàn, Phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Nhậm Quốc Cường (Ren Guoqiang) lặp lại khẳng định rằng Trung Quốc, trong đó có lực lượng quân đội, đã thực thi nghiêm túc các nghị quyết của Liên Hiệp Quốc.

Tình huống mà bạn đề cập tuyệt đối không tồn tại. ”, Reuters dẫn lời ông Nhậm Quốc Cường.

Trao đổi hàng giữa tàu với tàu…vẫn là mối quan ngại, đó là một phần trong các hoạt động tránh né chế tài của Bắc Hàn”, ông Nhậm nói thêm như vậy nhưng không cung cấp các thông tin chi tiết.

Cũng trong hôm thứ Tư (27/12), phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Michael Cavey lặp lại tuyên bố rằng Washington đã kêu gọi tất cả các nước hãy cắt đứt quan hệ kinh tế với Bắc Hàn.

Ông Cavey cho hay: “Chúng tôi thúc giục Trung Quốc hãy chấm dứt tất cả mối quan hệ kinh tế với Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên (DPRK), trong đó có ngành du lịch, và cung cấp bất kỳ sản phẩm xăng, dầu nào và trục xuất tất cả lao động của DPRK về nước”.

Ông Harry Kazianis, giám đốc nghiên cứu quốc phòng tại Trung tâm Lợi ích Quốc gia, nhận định rằng Trung Quốc sẽ “không bao giờ thực thi các chế tài thỏa mãn được mong muốn của Tổng thống Trump”, bất chấp việc tổng thống Mỹ đã đầu tư thời gian, công sức vào việc phát triển mối quan hệ cá nhân với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

Với lời tweet mới nhất của Tổng thống Trump, cho thấy dường như “tình bạn” giữa ông và Chủ tịch Tập đã thực sự kết thúc”, ông Kazianis nói.

Điều này sớm muộn cũng xảy ra. [Bởi vì] Trung Quốc thực sự sợ Bắc Hàn hơn Mỹ”, ông Kazianis khẳng định như vậy và nói rõ rằng Trung Quốc rất quan ngại về việc chế độ Bắc Hàn sẽ mất ổn định hoặc bị sụp đổ nếu các chế tài được thực thi đầy đủ.

Yên Sơn

Xem thêm: