Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã tổ chức hội đàm với lãnh đạo Bắc Hàn Kim Jong-un tại Khu phi quân sự (DMZ) giữa hai miền Triều Tiên vào chiều Chủ Nhật 30/6 (giờ địa phương). Đây là cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ – Triều lần ba trong vòng hơn 1 năm qua.

DMZ – biên giới Chiến tranh Lạnh cuối cùng của thế giới đã chứng kiến một loạt các sự kiện ngoại giao và quân sự kịch tính trong những năm qua, cũng như hàng chục vòng đàm phán của chính phủ, quân đội và nhân đạo từ năm 1971 khi hai miền Triều Tiên mở đường dây nóng và các văn phòng liên lạc đầu tiên.

Khủng khiếp nhất là sự kiện vào năm 1976 khi những binh lính Bắc Hàn tại DMZ đã dùng rìu chém chết hai lính Mỹ đang chặt một cái cây để đảm bảo tầm nhìn.

Embed from Getty Images

Dưới đây là một số sự thật về 250km DMZ chia cắt hai miền Triều Tiên:

– DMZ đánh dấu nơi cuộc Chiến tranh Triều Tiên 1950-53 kết thúc với thỏa thuận ngừng bắn, không phải hiệp định chấm dứt chiến tranh.

– DMZ là một vùng đệm rộng 2km trải dài từ bờ bên này tới bờ bên kia của bán đảo Triều Tiên. Cả hai miền đã đặt dây thép gai, khí tài quân sự hạng nặng và xe tăng ở mỗi bên mà mình kiểm soát tại DMZ.

– DMZ cách thủ đô Seoul, Hàn Quốc 60km và cách Bình Nhưỡng, thủ đô Bắc Hàn 210km.

– Bên trong DMZ là Khu vực An ninh chung (JSA). Làng hòa bình Bàn Môn Điếm, nơi thỏa thuận ngừng chiến được hai bên ký kết năm 1953, đặt bên trong JSA với chiều rộng 800m và chiều dài 400m.

– Đường Phân giới Quân sự (MDL) đánh dấu biên giới giữa hai miền Triều Tiên.

– Bàn Môn Điếm là một cụm các tòa nhà màu xanh dương sáng đặc biệt. Hai miền Triều Tiên đặt các văn phòng liên lạc và các tòa nhà hội nghị của mình tại mỗi bên MDL ở Bàn Môn Điếm.

– Theo hiệp định 1953, Bộ Chỉ huy Liên Hiệp Quốc và quân đội Bắc Hàn được phép phái không quá 35 binh lính tới JSA, và mỗi người lính này chỉ có thể sở hữu một khẩu súng lục hoặc một khẩu súng trường không tự động. Nhưng cả hai bên đã gia tăng số lượng binh lính và vũ khí khi mối quan hệ giữa họ trở nên tồi tệ hơn.

– Binh lính của hai bên được triển khai mặt đối mặt dọc theo MDL tại Bàn Môn Điếm.

– Cuộc họp thượng đỉnh liên Triều được tổ chức vào năm ngoái tại Bàn Môn Điếm là cuộc họp của lãnh đạo cấp cao hai miền đầu tiên trong hơn một thập kỷ qua.

– Sau cuộc họp thượng đỉnh lần ba giữa hai miền Triều Tiên vào tháng Chín năm ngoái, hai bên đã rút vũ khí khỏi JSA và cắt giảm binh lính xuống mức 35 người như quy định từ năm 1953.

– Khu vực DMZ rộng lớn đã trở thành vùng đất không người trong hơn 60 năm qua và là nơi động vật hoang dã phát triển mạnh mẽ.

– Theo Bộ Chỉ huy Liên Hiệp Quốc, hơn 105.000 khách du lịch từ miền Nam đã tới thăm JSA trong năm 2017, trong khi khách du lịch từ miền Bắc là gần 30.000 người.

– Hàn Quốc ước tính Bắc Hàn vận hành khoảng 160 chốt kiểm soát dọc theo DMZ và miền Nam có 60 chốt. Vào năm ngoái, mỗi bên đã cho phá dỡ 11 chốt kiểm soát an ninh tại DMZ.

–  Có nhiều quả mìn được đặt rải rác tại khu DMZ trong vài thập kỷ. Theo Landmine và Cluster Munition Monitor – một nhóm dân sự có trụ sở tại Geneva, tại khu DMZ của miền Nam có khoảng 970.000 quả mìn.

– Trong nhiều năm, cả hai bên đã phát các chương trình tuyên truyền tại DMZ hướng tới lãnh thổ của nhau. Hai miền đã tháo dỡ các đài phát thanh tuyên truyền này sau khi đạt được một thỏa thuận quân sự vào năm ngoái.

Xuân Thành (Theo Reuters)