Hạ viện do Đảng Dân chủ kiểm soát cuối cùng cũng thông qua được một nghị quyết lên án các bình luận “phân biệt chủng tộc” mà ông Trump đưa ra đối với các nữ nghị sĩ đảng Dân chủ gốc gác nước ngoài. Buổi tranh luận kéo dài hàng tiếng đồng hồ với những lời lên án mạnh mẽ từ phía Đảng Dân chủ, thậm chí Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi của phe Dân chủ còn bị truất quyền phát biểu vì vi phạm tiêu chuẩn của Hạ viện về chuẩn mực ngôn ngữ. 

the squad
Bốn nữ dân biểu Mỹ lên án ông Trump là “phân biệt chủng tộc” sau bình luận trên Twitter (ảnh: youtube)

Một phen hỗn loạn đã nổ ra tại Hạ viện Mỹ hôm 16/7, khi bà chủ tịch Hạ viện xúc tiến phiên bỏ phiếu với một nghị quyết lên án các bình luận của ông Trump rằng các “bà nghị sĩ có có gốc gác nước ngoài nên về quê hương các bà” để xây dựng đất nước đang chìm trong tội phạm và tham nhũng. 

Bình luận được xem là vượt lằn ranh nhạy cảm chính trị tại Mỹ này đã được Đảng Dân chủ dùng để công kích thậm tệ tổng thống Trump. Ông Trump bị gọi là kẻ “phân biệt chủng tộc”, “bài ngoại”, và chủ trương “thượng đẳng da trắng”. Ông Trump giải thích rằng ông đơn giản là muốn nói, nếu những người suốt ngày cằn nhằn này thù ghét nước Mỹ đến vậy, và không thích ở đây, họ có thể đi nơi khác. 

Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi, một người thường xuyên công kích Tổng thống Trump, nhanh chóng đề xuất một nghị quyết lên án ông từ toàn bộ Hạ viện Mỹ. 

Tuy nhiên điều mà các lãnh đạo Đảng Dân chủ dự định sẽ trở thành khoảnh khắc mà Đảng Dân chủ đoàn kết lại sau nhiều rạn nứt, lại trở thành một cảnh tượng hỗn loạn đáng xấu hổ và hiếm thấy trong lịch sử nước Mỹ. Bà Pelosi, người đứng trước bục để tranh luận cho tính đúng đắn của nghị quyết, bị lên án là đã dùng chính những từ ngữ phi chuẩn mực gây khó chịu, để lên án những phát ngôn mà bà cho là xấu xa của tổng thống Trump: 

“Những từ ngữ của tổng thống không có chỗ đứng ở bất kỳ đâu. Những từ ngữ này không chỉ gây chia rẽ, mà còn nguy hiểm và đã hợp thức hóa và tăng cường sự sợ hãi, thù hận đối với những người Mỹ mới và người da màu”, bà Pelosi nói. 

Không có lời bào chữa nào cho bất cứ phản ứng nào khác dành cho những từ này ngoài một sự  lên án đồng nhất mạnh mẽ và nhanh chóng. Mỗi thành viên trong thể chế này, Dân chủ hay Cộng hòa, cần phải tham gia cùng chúng tôi trong việc chỉ trích các dòng tweet phân biệt chủng tộc của Tổng thống. Bất cứ điều gì kém hơn thế sẽ là một sự bác bỏ gây sốc đối với các giá trị của chúng ta, và sự thoái thác đáng xấu hổ đối với lời thề bảo vệ nhân dân Mỹ khi nhậm chức. Tôi thúc giục các vị nhất trí bỏ phiếu và giành lại sự cân bằng phân lập.”

Hỗn loạn nổ ra khi mà dân biểu Cộng hòa cho rằng việc bà Chủ tịch Hạ viện gọi ông Trump là “phân biệt chủng tộc” còn vi phạm chuẩn mực hơn những dòng tweet của ông Trump và yêu cầu bà Pelosi phải rút lại phát ngôn của mình. Bà Pelosi từ chối. Trong suốt 30 phút sau, Hạ viện Mỹ không ngớt tranh cãi và chờ đợi quyết định của người đứng đầu Văn phòng Nghị viện Thomas J. Wickham Jr. 

Trong khi chờ đợi câu trả lời của ông Wickham Jr, bà Pelosi lại xuất hiện trên bục phát biểu rồi lại đi xuống. Đây được xem là một vi phạm quy định của Hạ viện bởi khi một thành viên bị yêu cầu rút lại phát biểu của mình, người đó phải ngồi dưới ghế cho đến khi quyết định được đưa ra.

Tình huống còn trở nên hỗn loạn và kỳ cục hơn nữa khi mà Chủ tọa phiên tranh luận Emmanuel Cleaver, đột ngột đứng dậy tuyên bố ông bỏ ghế chủ tọa do các thành viên khác không chịu hợp tác với nỗ lực quản lý của ông. 

Cleaver chỉ đơn giản là nói: “Tôi bỏ ghế chủ tọa” và đi khỏi vị trí cao nhất trong cuộc họp, một việc chưa có tiền lệ trong lịch sử hiện đại của Quốc hội Mỹ. 

Cuối cùng, một người thành viên đảng Dân chủ khác đã đảm nhiệm ghế chủ tọa theo yêu cầu của bà Pelosi và đọc phán quyết của Nghị viên Thomas Wickham Jr rằng dựa vào tiền lệ, ngôn ngữ mà bà Pelosi dùng đã vi phạm tiêu chuẩn của Hạ viện. 

Ngôn ngữ sử dụng bởi bà nghị sĩ từ California có chứa một cáo buộc về hành vi phân biệt chủng tộc từ phía Tổng thống. Những từ này không nên được dùng trong tranh luận”. Phán quyết đồng thời cấm bà Pelosi xuất hiện trên bục hùng biện đến hết buổi họp.

Nhưng Đảng Dân chủ lại nhanh chóng mở phiên bỏ phiếu để phục hồi quyền phát biểu của bà Pelosi và giữ lại các bình luận của bà, cơ bản đã gạt bỏ phán quyết của nghị viên Wickham Jr. 

Cuối cùng, sau nhiều tranh cãi và ồn ào, nghị quyết có tên “H.Res. 489 – Lên án Bình luận phân biệt chủng tộc của Tổng thống Trump đối với thành viên quốc hội”, đã được thông qua với toàn bộ phiếu thuận của Đảng Dân chủ và 4 thành viên Đảng Cộng hòa. Toàn bộ số còn lại của Đảng Cộng hòa bỏ phiếu chống. 

Ngay trước phiên bỏ phiếu, ông Trump đã viết tweet khẳng định ông không phân biệt chủng tộc và chỉ trích vụ bỏ phiếu của Đảng Dân chủ là một trò lừa chính trị: 

Những dòng Tweet đó KHÔNG phân biệt chủng tộc. Tôi không có một tý máu phân biệt chủng tộc nào trong người. Cái gọi là bỏ phiếu (để lên án Trump) chuẩn bị xảy ra là một trò lừa đảo của Đảng Dân chủ. Đảng Cộng hòa không nên thể hiện sự yếu đuối và rơi vào bẫy của họ. Nó nên là một phiên bỏ phiếu về những từ ngữ, tuyên bố và nói dối bẩn thỉu được kể bởi những nữ nghị sĩ Đảng Dân chủ, những người mà tôi thực sự tin, dựa vào hành động của họ, họ ghét đất nước ta. 

Hãy lập một danh sách những điều KINH KHỦNG mà họ đã nói. Omar đang đạt mức thăm dò 8%, Cortez đạt 21%. Nancy Pelosi đã cố đẩy họ đi, nhưng bây giờ họ sẽ bám rễ mãi mãi trong Đảng Dân chủ. Hẹn gặp lại quý vị trong năm 2020!”

Các lãnh đạo Đảng Cộng hòa cho rằng việc Đảng Dân chủ lồng lên chỉ trích ông Trump “hoàn toàn là vì chính trị”. 

“Đảng Dân chủ thừa nhận ngôn ngữ của bà ta [Pelosi] đã vi phạm quy tắc chuẩn mực, cũng là quy tắc dân chủ đảm bảo mỗi tiếng nói đều được lắng nghe khi chúng ta thực hiện sự vụ của người dân”, Doug Collins, dân biểu Đảng Cộng hòa nói. “Dù thế, mỗi một thành viên Đảng Dân chủ vẫn bỏ phiếu chống lại việc gạt bỏ những từ ngữ này ra khỏi hồ sơ. Việc nhắc lại chuẩn mực đáng quý của Hạ viện là đáng giá bởi vì đó là một triệu chứng và là chất xúc tác cho một nền dân chủ khỏe mạnh, đáng tin. Tôi hy vọng chúng ta sớm hồi phục lại niềm tin đó và hướng nhiều hơn đến những người dân Mỹ, những người đã bầu lên các đại diện của họ, bao gồm tổng thống tại Washington”. 

Trọng Đức

Xem thêm: