Mỹ-Guatemala ký thỏa thuận về người tị nạn vào thứ Sáu (26/7). Thỏa thuận này được phía Mỹ gọi là hiệp định tị nạn nhập cư nước thứ ba an toàn.

thọa thuận về người tị nạn giữa Mỹ và Guatemala
Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 26/7 thông báo đã ký thỏa thuận về người tị nạn với Guatemala. (Ảnh từ ShutterStock)

Theo Reuters, vào thứ Sáu (26/7), Tổng thống Mỹ Donald Trump nói rằng ông đã đồng ý rút lại đe dọa chế tài kinh tế Guatemala sau khi nước này đồng ý ký thỏa thuận về người tị nạn, trong đó quốc gia Trung Mỹ này sẽ áp dụng những biện pháp di cư mới đối với công dân đến từ Honduras và El Salvador.

Ông Trump nói với báo giới rằng Guatemala đã ký thỏa thuận nước thứ ba an toàn, nhưng phía chính phủ Guatemala không sử dụng thuật ngữ này khi đề cập tới thỏa thuận về người tị nạn vừa ký với Washington. Chính phủ Guatemala nói rằng các biện pháp mới chỉ áp dụng đối với công dân Honduras và El Salvador.

Tổng thống Trump cho biết thỏa thuận về người tị nạn vừa ký với Guatemala sẽ cho phép các nông trại và trang trại Mỹ tiếp cận với nguồn lao động nông nghiệp nhập cư thời vụ dễ dàng hơn.

Họ sẽ làm điều mà chúng tôi đã yêu cầu họ làm,” ông Trump nói với các phóng viên tại Tòa Bạch Ốc. Tổng thống Mỹ gọi người đồng cấp Guatemala Jimmy Morales là “chàng trai tuyệt vời”.

Chúng ta đang có nhiều nước tuyệt vời khác cũng sẽ ký [thỏa thuận tương tự],” ông Trump nói nhưng không cung cấp thêm thông tin chi tiết.

Bộ trưởng An ninh Nội địa Mỹ Keven McAleenan nói với báo giới tại Tòa Bạch Ốc rằng thỏa thuận về người tị nạn vừa ký với Guatemala sẽ bảo vệ “những người xin tị nạn tại điểm đến sớm nhất có thể trong hành trình [di cư] của họ.

Một gia đình Honduras hay El Salvador thay vì phải trả tiền cho một kẻ buôn người để đến tận biên giới chúng ta xin tị nạn, thì khi họ đến Guatemala, họ đã được ở trong một nước có tiến trình công bằng trong việc đánh giá đơn xin tị nạn của họ và đó là nơi họ nên đưa ra yêu cầu xin tị nạn,” ông McAleenan nói.

Trong tuyên bố phát đi hôm 26/7, chính phủ Guatemala nói rằng thỏa thuận về người tị nạn mà họ vừa ký với Mỹ sẽ cho phép công dân Guatemala được xin thị thực tạm thời làm việc trong ngành nông nghiệp Mỹ, và trong trung và dài hạn, họ cũng sẽ được phép xin thị thực lao động trong các ngành xây dựng và dịch vụ tại Mỹ.

Tổng thống Guatemala Morales nói trên Facebook rằng thỏa thuận nêu trên đã loại bỏ được đe dọa về “các chế tài khắc nghiệt” của Mỹ nhắm vào Guatemala.

Theo Reuters, ông Morales dự định đã ký thỏa thuận về người tị nạn với Tổng thống Trump từ tuần trước, trong đó sẽ biến quốc gia Trung Mỹ này thành vùng đệm tị nạn để giảm dòng người nhập cư vào nước Mỹ.

Tuy nhiên, Tòa án Hiến pháp Guatemala đã ra phán quyết tuyên bố rằng Tổng thống Morales không thể ký một thỏa thuận như vậy khi chưa có sự chuẩn thuận của Quốc hội Guatemala hiện đang trong kỳ nghỉ hè.

Đáp trả thông tin nêu trên, Tổng thống Trump hôm thứ Ba (23/7) đã đăng tweet đe dọa Guatemala: “Guatemala – nơi hình thành các Đoàn người di cư bộ hành và gửi số lượng lớn người dân, một số trong đó có tiền án hình sự, tới nước Mỹ – đã quyết định phá vỡ thỏa thuận mà họ đã đồng ý với chúng tôi về việc ký một Thỏa thuận bên thứ Ba An toàn cần thiết. Bây giờ chúng tôi sẽ xem xét về ‘cấm’, Thuế quan, Phí Kiều hồi, hoặc tất cả những biện pháp trên đây. Guatemala đã không tốt.

Một ngày trước thông báo đe dọa Guatemate trên Twitter của ông Trump, Bộ An ninh Nội địa Mỹ đã phát đi tuyên bố chung với Guatemala nhấn mạnh nhiều lĩnh vực hợp tác giữa hai nước, nhưng không đề cập tới thỏa thuận nước thứ ba an toàn.

Ngoài Guatemala, Mỹ cũng đang nỗ lực đàm phán ký thỏa thuận nước thứ ba an toàn với nhiều quốc gia Trung Mỹ khác.

Theo Epoch Times, Mexico đã đồng ý sẽ xem xét ký thỏa thuận nước thứ ba an toàn với Mỹ nếu họ không giảm được dòng người di cư hướng tới biên giới miền nam nước Mỹ.

Trước khi dùng biện pháp đe dọa thuế quan để ký thành công thỏa thuận về người tị nạn với Guatemala, Tổng thống Trump cũng đã từng sử dụng cách này để ép được Mexico tăng cường các nỗ lực thực thi nhập cư.

Xuân Thành

Xem thêm: