Chính phủ Mỹ hôm thứ Ba (21/7) đã cho Trung Quốc 72 giờ để đóng cửa lãnh sự quán của nước này tại thành phố Houston, bang Texas trong bối cảnh có nhiều cáo buộc về việc chế độ Trung Quốc thực hiện hoạt động gián điệp trong thời gian dài tại Mỹ.

chay o houston
Khói bốc lên bên trên LSQ Trung Quốc ở Houston (Ảnh chụp màn hình video)

Bộ Ngoại giao Mỹ hôm thứ Tư (22/7) cho biết phái bộ Trung Quốc tại Houston đang bị đóng lại “để bảo vệ tài sản trí tuệ và thông tin cá nhân của người Mỹ”.

Tổng thống Donald Trump khi trả lời một câu hỏi tại cuộc họp báo thường nhật hôm 22/7 đã nói rằng các phái bộ ngoại giao khác của Trung Quốc tại Mỹ “luôn luôn có khả năng”cũng sẽ bị đóng lại.

Chúng tôi nghĩ đã có lửa cháy trong [lãnh sự quán] mà chúng tôi đã [ra lệnh] đóng. Tôi đoán họ đang đốt hủy tài liệu, hoặc đốt giấy tờ, và tôi tự hỏi tất cả những thứ [tài liệu, giấy tờ đó] là gì”, ông Trump nói.

Vào tối ngày thứ Ba (21/7) giờ địa phương, kênh truyền thông Mỹ Fox26 đưa tin, khói đen bốc lên tại Lãnh sự quán Trung Quốc tại thành phố Houston, bang Texas.

Theo báo cáo, vào khoảng 8h20’ tối ngày 21/7 giờ địa phương, một người chưa rõ danh tính đã gọi cảnh sát để báo về “một vụ hỏa hoạn” xảy ra trong một tòa nhà nằm ở khu Montrose, Houston.

Sở Cứu hỏa Houston và cảnh sát khu vực đã nhanh chóng đến hiện trường, nhưng không được phép vào bên trong tòa nhà, do đây là Lãnh sự quán (LSQ) Trung Quốc, không phải là một phần của chủ quyền Hoa Kỳ và không thể vào bên trong mà không có sự cho phép.

Theo một số đoạn phim quay ở hiện trường từ trên cao, trong khu vực ngoài trời của LSQ, các nhân viên LSQ sử dụng nhiều thùng phuy sắt để đốt tài liệu. Sau khi nghe thấy âm thanh của lính cứu hỏa đến, một người của LSQ đã dập các đám cháy bằng vòi nước. Rốt cuộc, các nhân viên cứu hoả không được phép vào bên trong LSQ.

Cảnh sát Houston cho biết nguyên nhân cháy trong LSQ Trung Quốc là do các nhân viên tại đây đã đốt các tài liệu mật trước khi bị trục xuất. Khi được hỏi về lý do trục xuất, cảnh sát Houston nói rằng “hãy hỏi Bộ Ngoại giao Mỹ hoặc Tổng thống Trump”.

Quyền giám đốc tình báo quốc gia Mỹ, ông Richard Grenell nói với Reuters rằng Mỹ có thể đóng lãnh sự quán Trung Quốc tại thành phố San Francisco, bang California.

Có lời kêu gọi đóng cửa. Tôi lẽ ra đã đóng cửa cả hai [LSQ Trung Quốc] (ở Houston và San Francisco), nhưng cũng là hợp lý khi bắt đầu với một cái trước”, Reuters dẫn lời ông Richard Grenell.

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đang ở Đan Mạch trong chuyến công du dài ngày tại châu Âu đã lặp lại các cáo buộc về hành vi Trung Quốc đánh cắp tài sản trí tuệ của Mỹ và châu Âu, gây tổn hại cho “hàng trăm nghìn việc làm”.

Mặc dù không đề cập cụ thể tới LSQ Houston, nhưng ông Pompeo đã nói về bản cáo trạng của Bộ Tư pháp Mỹ hôm thứ Ba (21/7) đối với hai công dân Trung Quốc đã thực hiện chiến dịch gián điệp mạng hàng thập kỷ nhắm vào các nhà thầu quốc phòng, các nhà nghiên cứu COVID-19 và hàng trăm nạn nhân khác trên toàn cầu.

Ông Pompeo cũng đề cập tới những phát biểu gần đây của Giám đốc Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI), ông Wray và những quan chức Mỹ cấp cao khác, trong đó đều nhấn mạnh tới các hoạt động gián điệp quy mô lớn của Trung Quốc tại Mỹ và trên toàn thế giới.

Tổng thống Trump đã từng nói: ‘đủ rồi. Chúng ta sẽ không cho phép điều này tiếp tục xảy ra’’’, ông Pompeo nói với báo giới tại Đan Mạch.

Thượng nghị sĩ Cộng hòa Marco Rubio, quyền chủ tịch Ủy ban Tư pháp Thượng viện, đã viết trên Twitter gọi LSQ Trung Quốc tại Houston là “u bướu trung tâm của mạng lưới rộng lớn điệp viên và các hoạt động gây ảnh hưởng tại Mỹ của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ)”. Ông Rubio là một trong những tiếng nói cứng rắn nhất về Trung Quốc tại Quốc hội Mỹ và mới đây, thượng nghị sĩ này cùng ba quan chức Mỹ khác đã bị chế độ Trung Quốc chế tài liên quan đến vấn đề vạch trần tội ác vi phạm nhân quyền của ĐCSTQ tại Tân Cương.

Tờ New York Times dẫn lời quan chức ngoại giao hàng đầu của Mỹ phụ trách vấn đề Đông Á, ông David Stilwell nói rằng LSQ Houston đã đang là “tâm chấn” của những nỗ lực do quân đội Trung Quốc thực hiện để gia tăng lợi thế chiến tranh thông qua việc điều động sinh viên tới các trường đại học Mỹ.

Chúng ta đã thực hiện một bước đi thiết thực để ngăn chặn họ làm việc đó”, ông Stilwell nói với New York Times.

Ông Stephen Biegun, nhân vật quyền lực số hai tại Bộ Ngoại giao Mỹ, đã nói với Ủy ban Đối ngoại Thượng viện rằng quyết định đóng cửa LSQ Trung Quốc tại Houston được đưa ra nhằm phản ứng với “những lĩnh vực cần quan tâm trong thời gian dài”.

Phản ứng với quyết định đóng cửa LSQ Houston của Bộ Ngoại giao Mỹ, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân (Wang Wenbin) nói rằng lãnh sự quán này đang hoạt động bình thường trước khi bị phía Washington ra lệnh đóng cửa.

Một nhà ngoại giao Trung Quốc giấu tên nói với Reuters rằng phái bộ ngoại giao tại Houston đã làm việc bình thường như các lãnh sự quán Trung QUốc khác tại Mỹ với nhiệm vụ cấp thị thực, thúc đẩy hoạt động đi lại và kinh doanh. Quan chức này đã bác bỏ những cáo buộc về hoạt động gián điệp.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc xác nhận Washington đã đột ngột phát đi yêu cầu đóng LSQ Houston vào hôm thứ Ba (21/7). Bộ Ngoại giao Trung Quốc lên án hành động này của phía Mỹ là “leo thang chưa từng có tiền lệ

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh (Hua Chunying) viết trên Twitter rằng Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington đã nhận được “bom và những đe dọa chết người” bởi vì “những lời bôi nhọ và thù hận” phát tán ra từ chính phủ Mỹ.

Mỹ nên rút lại quyết định sai lầm của mình. Trung Quốc chắc chắn sẽ đáp trả bằng những biện pháp đối phó mạnh mẽ”, bà Hoa viết.

Bà Hoa không nêu rõ các biện pháp đáp trả cụ thể, nhưng một nguồn tin nói với Reuters rằng nhà cầm quyền ĐCSTQ tại Bắc Kinh đang xem xét đóng cửa lãnh sự quán Mỹ tại thành phố Vũ Hán. Từ đầu năm nay do bùng phát dịch virus corona nên Bộ Ngoại giao Mỹ đã rút nhân viên và thành viên gia đình của họ khỏi Vũ Hán.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã không trả lời khi được báo giới liên lạc để yêu cầu họ xác nhận có đóng cửa lãnh sự quán Mỹ tại Vũ Hán hay không.

Reuters dẫn thông tin từ một số chuyên gia về Trung Quốc tại Mỹ cho biết Bắc Kinh cũng có thể lựa chọn trả đũa Washington bằng cách ra lệnh đóng các lãnh sự quán của Mỹ tại Hồng Kông, Thượng Hải hoặc Quảng Châu, những nơi có thể gây tổn hại cho các doanh nghiệp Mỹ đang làm ăn kinh doanh với Trung Quốc.

Xuân Thành

Xem thêm: