Hải quân Mỹ cho biết hai hàng không mẫu hạm của nước này đang tiến hành tập trận trên Biển Đông vào hôm thứ Bảy (4/7), trùng thời thời điểm Trung Quốc cũng diễn tập quân sự tại vùng biển nhạy cảm này.

Hàng không mẫu hạm USS Ronald Reagan.
Hàng không mẫu hạm USS Ronald Reagan. (Ảnh: US Navy)

Mỹ và Trung Quốc đã và đang cáo buộc nhau kích động mâu thuẫn trên vùng Biển Đông chiến lược trong thời điểm mối quan hệ hai bên đã căng thẳng trên mọi vấn đề từ đại dịch COVID-19 đến thương mại và Hồng Kông.

Hải quân Mỹ hôm 4/7 phát đi tuyên bố cho biết hai hàng không mẫu hạm USS Nimitz và USS Ronald Reagan đang thực hiện các hoạt động và diễn tập tại Biển Đông “để ủng hộ cho một khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương tự do và cởi mở”.

Tuyên bố của Hải quân Mỹ cho biết các màn diễn tập này đã trao cho các chỉ huy sự linh hoạt và các khả năng “mà chỉ Hải quân Mỹ mới có thể thành thạo”.

Hải quân Mỹ không nói chính xác vị trí cuộc tập trận đang diễn ra ở đâu trên Biển Đông trải dài tới 1.500km và 90% vùng biển chiến lược này bị Trung Quốc tuyên bố chủ quyền bất chấp sự phản đối của các nước láng giềng.

Wall Street Journal, tờ báo đầu tiên đưa tin về cuộc tập trận trên Biển Đông của Hải quân Mỹ, đã dẫn lời Chuẩn Đô đốc George M. Wikoff cho hay: “Mục đích màn diễn tập này là để thể hiện dấu hiệu rõ ràng tới các đối tác và đồng minh của chúng ta rằng chúng ta cam kết đối với an ninh và ổn định khu vực”.

Chuẩn Đô đốc George M. Wikoff, chỉ huy của đội tàu tấn công tác chiến do hàng không mẫu hạm USS Ronald Reagan dẫn đầu, nói rằng các cuộc tập trận này không nhằm đáp trả màn diễn tập của Trung Quốc.

Tuần qua Trung Quốc loan báo kế hoạch tập trận kéo dài 5 tuần, bắt đầu từ 1/7 ở xung quanh Quần đảo Hoàng Sa, nơi Trung Quốc chiếm đóng của Việt Nam từ năm 1974 và gần đây đặt tên là Tây Sa.

Sau đó một ngày, hôm 2/7 Bộ Quốc phòng Mỹ bày tỏ quan ngại về việc Trung Quốc tổ chức tập trận ở Biển Đông, tại vị trí xung quanh Quần Đảo Hoàng Sa. Ngũ Giác Đài nói hành động này tiếp tục làm bất ổn tình hình trong khu vực biển tranh chấp.

Việc tiến hành tập trận quân sự trên lãnh thổ tranh chấp ở Biển Đông là phản lại các nỗ lực xuống thang căng thẳng và duy trì ổn định khu vực”, Bộ Quốc phòng Mỹ nói trong một tuyên bố.

>>Bộ Quốc phòng Mỹ chỉ trích Trung Quốc tập trận ở Biển Đông

Trung Quốc hôm thứ Sáu (3/7) đã bác bỏ chỉ trích của Mỹ và cho rằng Washington mới là bên phải chịu trách nhiệm cho việc gia tăng căng thẳng.

Trong khi đó, theo Hải quân Mỹ, hàng không mẫu hạm nước này từ lâu đã thực hiện diễn tập tại Tây Thái Bình Dương, trong đó có Biển Đông. Trong cùng một thời điểm gần đây, Mỹ đã điều động cả ba hàng không mẫu hạm hiện diện tại Biển Đông.

Về việc Trung Quốc tập trận tại Hoàng Sa từ 1/7, cả Việt Nam và Philippines đều đã lên tiếng phản đối, cảnh báo rằng các cuộc diễn tập này có thể tạo ra căng thẳng trong khu vực và ảnh hưởng đến mối quan hệ của Bắc Kinh với các nước láng giềng.

Theo tờ Tuoitre, trả lời phóng viên tại cuộc họp báo thường kỳ chiều 2/7, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng khẳng định việc Trung Quốc tiến hành tập trận đã vi phạm chủ quyền Việt Nam và đi ngược lại quy tắc ứng xử ở Biển Đông, việc duy trì hợp tác giữa Biển Đông.

Việt Nam đã giao thiệp, trao công hàm phản đối và yêu cầu Trung Quốc không lặp lại hành động này trong tương lai“, bà Thu Hằng nói.

Xuân Thành