Chính quyền Trump hôm thứ Bảy (15/7) đã thông báo với Tòa án Tối cao rằng một tòa cấp dưới đầu tuần này đã đưa ra quyết định thay đổi một số nội dung trong lệnh hành pháp về nhập cư, theo đó dẫn tới hàng nghìn người tị nạn lại có thể vào Mỹ. Cơ quan hành pháp kiến nghị các thẩm phán của tòa Tối cao “can thiệp gấp” để giải quyết vấn đề này. 

Theo Fox News, tòa án cấp dưới thay đổi sắc lệnh cấm nhập cư của chính quyền Trump là Tòa án bang Hawaii. Tối cao Pháp viện ngay sau khi nhận được thông tin từ Bộ tư Pháp đã yêu cầu các đồng nghiệp tại Tòa Hawaii muộn nhất vào thứ Ba (18/7)  phải có phản hồi về kiến nghị của Bộ Tư pháp.

judge derrick watson
Thẩm phán Derrick Watson của Tòa Hawaii đang chống lệnh di trú của Tổng thống Trump rất quyết liệt

Trước đó, vào cuối tháng 6, Tòa án Tối cao đã đưa ra phán quyết khôi phục phần lớn các nội dung quan trọng của sắc lệnh cấm di trú của chính quyền Trump bị tòa án cấp thấp đình chỉ. Sắc lệnh cấm di trú này đã có hiệu lực trở lại vào đầu tháng 7 trong việc cấm người tị nạn và du khách từ 6 quốc gia Hồi giáo đa số nhập cảnh vào Hoa Kỳ.

Phán quyết của Tòa án Tối cao cũng đã miễn trừ cho nhiều người tị nạn và du khách có “mối quan hệ chân chính” với cá nhân hoặc thực thể tại Hoa Kỳ.

Các thẩm phán của Tối cao Pháp viện đã không định nghĩa chi tiết các mối quan hệ đó là gì, nhưng cũng nói chúng có thể bao gồm một mối quan hệ họ hàng gần gũi hoặc được một công ty hay trường học của Mỹ mời làm việc hoặc học tập.

Chính quyền Trump đã định nghĩa rõ các mối quan hệ này là những người có cha mẹ, vợ /chồng, hôn phu, con trai, con gái, con rể, con dâu hoặc anh chị em ruột đã ở Hoa Kỳ.

Tuy nhiên, vào thứ Năm (13/7), thẩm phán Derrick Watson của Tòa Hawaii đã ban hành một quyết định mở rộng danh sách mối quan hệ gia đình này. Theo phán quyền này, những người nhập cư và du khách từ 6 quốc gia Hồi giáo có thể nhập cảnh vào Mỹ bằng việc sử dụng cả các mối quan hệ như ông, bà, cháu, anh rể, chị dâu, cô, dì, chú bác, cháu gái, cháu trai và anh chị em họ.

Quyết định này của thẩm phán Watson là bước đi mới nhất trong một cuộc chiến pháp lý kéo dài, rắc rối giữa nội các Trump và các tòa án cấp thấp và cuối cùng phải cần tới sự can thiệp của Tối cao Pháp viện.

Bà Becca Heller, Giám đốc Dự án Hỗ trợ Người tị nạn Quốc tế – một cơ quan tái định cư cho hay quyết định mới nhất này của Tòa Hawaii có thể giúp hơn 24.000 người tị nạn, những người đã được kiểm tra và chấp thuận bởi giới chức Hoa Kỳ nhưng đang bị tạm đình chỉ 120 ngày, sẽ lập tức được nhập cảnh vào Mỹ.

Bà Heller nói: “Nhiều người trong số họ đã bán hết đồ đạc để bắt đầu cuộc sống mới an toàn. Quyết định này đem lại hy vọng cho rất nhiều người, nếu không họ sẽ bị mắc kẹt vô thời hạn”.

Các công tố viên Bộ Tư pháp trong một đệ trình 68 trang gửi Tối cao Pháp viện hôm thứ Sáu (14/7) cho rằng: “[với quyết định của Tòa Hawaii], chính phủ phải kiến nghị sự can thiệp gấp của Tòa án Tối cao”.

Chín thẩm phán của Tối cao Pháp viện đang trong thời gian nghỉ hè 3 tháng. Nhưng họ đã chuẩn bị để giải quyết đơn khẩn cấp này và có thể đưa ra lệnh thực thi trong vài ngày tới.

Cho tới khi Tòa án Tối cao đưa ra phán quyết mới, quyết định mở rộng sắc lệnh nhập cư của Tòa Hawaii vẫn sẽ duy trì hiệu lực.

Xuân Thành

Xem thêm: