Đội Điều tra Chung (JIT) do Hà Lan lãnh đạo hôm thứ Năm (24/5) đã tiết lộ rằng tên lửa Buk (dòng tên lửa đất đối không tầm trung) của Nga xuất phát từ một đơn vị quân đội Nga đã bắn hạ máy bay dân dụng MH17 của hãng hàng không Malaysia Airlines trên bầu trời Ukraine vào ngày 17 tháng 7 năm 2014, khiến toàn bộ 298 hành khách và phi hành đoàn thiệt mạng.

MH17 manh vo
Một mảnh vỡ của máy bay MH17 được tìm thấy ở cánh đồng Shaktarsk, miền đông Ukraine hôm 18/7/2014. (Ảnh qua Los Angeles Times)

Đội điều tra quốc tế JIT hôm thứ Năm (24/5), trong buổi thuyết trình kết quả tạm thời của cuộc điều tra kéo dài của họ về sự vụ MH17 bị rơi tại Ukraine từ 4 năm trước, tuyên bố rằng qua việc phân tích chi tiết các video và hình ảnh đã thiết lập chứng cứ rõ ràng tên lửa Buk xuất phát từ một căn cứ quân sự đặt tại Nga đã bắn rơi MH17.

Fox News, dẫn lời công tố viên Wilbert Paulissen đại diện cho JIT, nói rằng tên lửa Buk bắn rơi MH17 xuất phát từ lữ đoàn tên lửa phòng không 53 của quân đội Nga đặt tại thành phố Kursk, miền tây nước Nga.

Được biết, máy bay dân dụng MH17 đang trên hành trình từ thành phố Amsterdam (Hà Lan) tới thủ đô Kuala Lumpur (Malaysia) đã bị bắn rơi trên bầu trời Ukraine vào ngày 17/7/2014. Tất cả 298 hành khách và phi hành đoàn đã thiệt mạng.

Theo tờ Los Angeles Times, các công tố viên của JIT đã trình bày những phát hiện này với Nga và yêu cầu được phản hồi, nhưng cho tới nay Moscow vẫn chưa có hồi âm.

Một công tố viên khác của đội điều tra, ông Fred Westerbeke cho biết kết luận mới nhất này dấy lên những câu hỏi mới, “ví như câu hỏi về việc lữ đoàn tên lửa phòng không Nga chủ động liên quan tới việc bắn hạ MH17 như thế nào”.

Công tố viên Westerbeke nói thêm rằng Đội điều tra JIT chưa sẵn sàng nêu đích danh các nghi phạm, nhưng nói thêm: “Tôi có thể nói rằng chúng tôi hiện nay đang đi vào… giai đoạn cuối của cuộc điều tra. Vào lúc này, chưa thể nói khi nào chúng tôi sẵn sàng [đưa ra kết luận cuối cùng] vì vẫn còn nhiều việc phải làm”.

Trước đó vào năm 2016, các công tố viên của JIT tiết lộ tên lửa Buk bắn ra từ vùng lãnh thổ của Ukraine do các phiến quân có Nga hẫu thuẫn kiểm soát đã bắn hạ máy bay MH17. JIT cho rằng phiến quân đã sử dụng một xe tải chở máy phóng tên lửa xuất phát từ Nga và khi hoàn thành nhiệm vụ lại nhanh chóng trở về căn cứ.

Bài thuyết trình hôm thứ Năm (24/5) của JIT đã tiến thêm một bước nữa bằng cách xác định chính xác đơn vị của Nga bị cáo buộc liên quan tới việc bắn hạ MH17, cung cấp thêm chi tiết về tên lửa, và trình chiếu các video và hình ảnh thu thập từ phương tiện truyền thông xã hội hiển thị đường đi của tên lửa trong vụ MH17.

Trao đổi với Fox News về kết quả điều tra mới nhất liên quan tới MH17, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Heather Nauert cho hay: “Mỹ hoàn toàn tin tưởng vào những phát hiện của JIT mà các công tố viên đã trình bày hôm nay”.

Thông báo hôm nay xác nhận và thêm chi tiết về điều mà chúng tôi đã nói từ những ngày đầu xảy ra thảm kịch này: MH17 đã bị bắn rơi bởi tên lửa đất đối không Buk do Nga sản xuất được bắn từ lãnh thổ đông Ukraine mà những lực lượng của Nga và do Nga hậu thuẫn kiểm soát”, bà Nauert nói.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ cũng đã kêu gọi Nga phải chịu trách nhiệm cho hành động của mình.

Chúng tôi nhắc lại yêu cầu của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc rằng ‘những người chịu trách nhiệm và tất cả các nước cần hợp tác đầy đủ với những nỗ lực để thiết lập trách nhiệm giải trình’. Đặc biệt, chúng tôi kêu gọi Nga phải tôn trọng và tuân thủ Nghị quyết 2166 (năm 2014) của Hội đồng Bảo an. Đã đến lúc Nga phải chấm dứt những lời dối trá và chịu trách nhiệm về vai trò của mình trong vụ bắn rơi [MH17]”, bà Nauert nhấn mạnh.

Nga luôn phủ nhận việc liên quan tới sự vụ máy bay MH17 bị bắn rơi. Moscow đã cực lực phản đối cáo buộc cho rằng các nhóm phiến quân thân Nga tại đông Ukraine phải chịu trách nhiệm cho thảm họa máy bay rơi. Bộ Ngoại giao Nga năm 2016 đã gọi những phát hiện 2016 của đội JIT là “định kiến và có động cơ chính trị”.

Điện Kremlin chưa có phản hồi chính thức về kết luận mới nhất liên quan tới MH17 của JIT.

Hùng Cường (T/h)

Xem thêm: