obama top
Tổng thống Obama và Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long tại cuộc họp báo ở Nhà Trắng (2/8/2016)

Trong khi nước Mỹ đang sôi động với cuộc tranh cử Tổng thống, hiệp định hợp tác mậu dịch xuyên Thái Bình Dương TPP mà Mỹ đã ký kết với 11 đối tác, trong đó có Việt Nam, hầu như chỉ nhận được sự phê phán của mọi giới.

Trước tình hình đó Tổng thống Mỹ Barack Obama, người mạnh mẽ ủng hộ TPP ngay từ ban đầu, hôm 2/8 một lần nữa đã lên tiếng bảo vệ hiệp định bằng cách nhấn mạnh rằng đây sẽ là một vũ khí có tác dụng giảm bớt ảnh hưởng của Trung Quốc tại châu Á.

Nhân một cuộc họp báo chung với thủ tướng Singapore Lý Hiển Long tại Nhà Trắng, tổng thống Mỹ đã dành nhiều thì giờ để bảo vệ TPP, hiệp định mà cả Mỹ lẫn Singapore đều là thành viên.

Ngay lúc này, Tôi là tổng thống và tôi ủng hộ TPP. Tôi nghĩ rằng tôi có những lập luận tốt hơn. Tôi đã từng tranh luận, và sẽ tiếp tục tranh luận. Chúng ta là một phần của nền kinh tế toàn cầu, và sẽ không đi ngược xu thế đó”, ông Obama nói.

Theo các nhà quan sát, hiệp định TPP đang trong tình trạng tứ bề thọ địch, với những đối thủ ngay trong đảng Dân Chủ. Điển hình là  bà Hillary Clinton, ứng cử viên tổng thống của đảng Dân Chủ, người được vợ chồng Obama tích cực ủng hộ.

clinton

Khi còn là ngoại trưởng Mỹ, bà Hillary Clinton đã đã thúc đẩy đàm phán TPP, nhưng vào cuối năm ngoái đã quay sang chỉ trích văn kiện này khi tiến vào đoạn gấp rút của cuộc tranh cử, để khỏi làm phật ý các cử tri Dân Chủ, vốn rất nghi ngại thỏa thuận này. Trên nguyên tắc, TPP sẽ lập ra một khu vực buôn bán tự do lớn nhất thế giới, kết hối 12 nền kinh tế ở hai bên bờ Thái Bình Dương, trong đó có Việt Nam, Nhật Bản, Úc, New Zealand… nhưng không có Trung Quốc.

Ông Obama cảnh báo: “Trung Quốc không có trong hiệp định này”, nhưng nếu Mỹ không đứng ra thiết lập quy tắc, thì Trung Quốc sẽ làm điều đó.

Trung Quốc đã bắt đầu giới thiệu với tất cả các nước trong khu vực phiên bản riêng của họ về các thỏa thuận thương mại, và họ không bận tâm đến các quy tắc xã hội, chuẩn mực môi trường và các biện pháp chống lại nạn buôn người và chống tham nhũng”, ông Obama so sánh.

Tổng thống Mỹ dường như bị cô lập và buộc phải lên tuyến đầu trong việc thuyết phục quốc hội Mỹ thông qua thỏa thuận TPP. Mặc dù tổng thống thể hiện mong muốn là thấy văn kiện này được phê chuẩn ngay trong nhiệm kỳ của ông, hầu hết các nhà phân tích đều nhìn nhận ngược lại. Với con số thất nghiệp cao, nhu cầu đòi hỏi đảm bảo việc làm và an ninh quốc nội, nhiều cử tri và chính trị gia Mỹ quốc đánh giá TPP là một hiệp định làm suy yếu nguồn lực của Mỹ.

Trọng Đức