Tờ The Star (Malaysia) đưa tin hôm thứ Sáu 28/4, trong khuôn khổ Hội nghị thượng đỉnh ASEAN tại Manila, Philippines, các quan chức cấp cao 10 nước Đông Nam Á đã bảy tỏ “quan ngại sâu sắc” về hoạt động thử tên lửa đạn đạo và hạt nhân của Bắc Triều Tiên, mặc dù trước đó Bắc Hàn đã gửi thư hy vọng ASEAN ủng hộ trong căng thẳng với Hoa Kỳ.

Trong một động thái hiếm hoi, Ngoại trưởng Bắc Triều Tiên, Ri Yong-Ho đã viết thư gửi tới ASEAN, bày tỏ hy vọng khu vực hàng xóm của mình sẽ đứng về phía Bình Nhưỡng, chống lại Washington để tránh xảy ra cái họ gọi là “một vụ tàn sát hạt nhân”.

Tuy nhiên, trong cuộc họp các bộ trưởng ngoại giao khu vực ở Manila hôm thứ Sáu 28/4, ASEAN đã đưa ra một tuyên bố đồng thuận chỉ trích Bắc Triều Tiên vì hai vụ thử vũ khí hạt nhân năm ngoái và các vụ phóng tên lửa đạn đạo tiếp sau.

Trong tuyên bố của ASEAN có nói: “ASEAN bày tỏ mối quan ngại sâu sắc về sự leo thang căng thẳng tại bán đảo Triều Tiên, bao gồm cả hai cuộc thử hạt nhân của CHDCND Triều Tiên năm 2016 và các cuộc phóng tên lửa đạn đạo sau đó”.

Tuyên bố cũng “chú ý đến sự bất ổn trên bán đảo Triều Tiên sẽ có ảnh hưởng nghiêm trọng tới toàn khu vực và xa hơn nữa”.

Căng thẳng tại Triều Tiên đã tăng vọt trong vài tuần gần đây sau khi Bắc Hàn tiến hành phóng thử hàng loạt tên lửa đạn đạo và lời đáp trả cứng rắn từ chính quyền của Tổng thống Donald Trump về chương trình vũ khí hạt nhân và tên lửa của Bình Nhưỡng.

Washington đã triển khai một cụm tàu sân bay đến bán đảo Triều Tiên giữa những dấu hiệu cho thấy Bắc Hàn có thể chuẩn bị cho đợt thử hạt nhân lần thứ 6, và các quan chức Mỹ nói tất cả các lựa chọn, bao gồm cả biện pháp quân sự đều đã sẵn sàng.

Các Ngoại trưởng ASEAN “mạnh mẽ” kêu gọi Bắc Triều Tiên “tuân thủ đầy đủ” các nghị quyết liên quan của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (LHQ) và luật pháp quốc tế. Theo đó, Bình Nhưỡng cần dừng ngay chương trình hạt nhân và trở lại bàn đàm phán để giải quyết vấn đề này.

Bắc Hàn đã đơn phương bỏ các cuộc đàm phán sáu bên nhằm chấm dứt tham vọng hạt nhân của họ từ năm 2009.

Tuy nhiên, ASEAN trong tuyên bố của mình cũng kêu gọi “tất cả các bên liên quan thực hiện kiềm chế để giảm căng thẳng và không tiến hành thêm nữa các hành động làm trầm trọng thêm tình hình”.

Các nhà Ngoại giao tại Manila giải thích thêm rằng các bên liên quan ở đây tức là nói đến Hoa Kỳ, Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc – đó đều là các đối tác chiến lược quan trọng của ASEAN.

Trước đó, theo thông tin từ AFP hôm thứ Năm 27/4, trong lá thư gửi tới ASEAN vào cuối tháng 3 vừa qua, Bộ trưởng Ngoại giao Bắc Triều Tiên ông Ri Yong-Ho có cảnh báo về tình huống bán đảo Triều Tiên đang “tiến tới bờ vực chiến tranh” vì các hành động của Washington.

Một quan chức ngoại giao giấu tên cho biết, theo những gì ông nhớ thì đây là lần đầu tiên Bắc Hàn gửi thư cho ASEAN để tìm kiếm sự ủng hộ về vấn đề căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên.

Lá thư này được cho là đã được gửi tới Tổng thư ký ASEAN, ông Lê Lương Minh vào tháng trước, kêu gọi khối ASEAN đưa ra tuyên bố quan ngại về vấn đề tập trận chung Mỹ – Hàn trên bán đảo Triều Tiên.

AFP trích thư ông Ri viết: “Như các bạn biết, do các trò chơi chiến tranh hàng năm ở Hàn Quốc do Washington và Seoul thực hiện, tình hình tại bán đảo Triều Tiên đang nằm ngoài khả năng kiểm soát”.

Tình hình hiện nay tại bán đảo Triều Tiên minh chứng rõ ràng chúng tôi phải có vũ khí hạt nhân và có biện pháp tăng cường quốc phòng”. Ông Ri giải thích về việc Bắc Hàn sở hữu vũ khí hạt nhân.

Lá thư nhấn mạnh rằng: “Tôi bày tỏ mong đợi rằng ASEAN, một tổ chức rất coi trọng hòa bình và ổn định khu vực, trong các hội nghị của mình sẽ đưa ra tuyên bố quan ngại về các cuộc tập trận chung Mỹ – Hàn và hãy đóng vai trò tích cực trong việc bảo vệ hòa bình và an toàn của bán đảo Triều Tiên”.

Một quan chức khác cho tờ AFP biết ASEAN phải tìm cách để Bắc Triều Tiên trở lại bàn đàm phán sáu bên.

Chắc chắn phải có sự nhượng bộ. Làm sao đó để đưa họ trở lại đàm phán? Có lẽ họ đang tìm kiếm sự ủng hộ từ ASEAN vì mối quan hệ của họ với Trung Quốc hiện nay không tốt”. Vị quan chức nói thêm.

 Trong hội nghị thượng đỉnh năm ngoái tại Lào, 10 nhà lãnh đạo ASEAN có tuyên bố chung cho biết quan ngại về các vụ thử hạt nhân, phóng tên lửa đạn đạo do Triều Tiên tiến hành từ tháng 1 đến tháng 8 năm 2016.

Tân Bình

Xem thêm: