Vụ thử hạt nhân đột ngột hôm qua (9/9) của Bắc Hàn cho thấy tham vọng hạt nhân của chính quyền Kim Jong Un vượt ngoài dự tính của cộng đồng quốc tế. Giới chuyên gia không loại trừ khả năng Bắc Hàn muốn dùng công nghệ hạt nhân để ép Mỹ phải ngồi vào bàn đàm phán.

Jong un

Theo tin tức an ninh Hàn Quốc, quả bom hạt nhân của Bắc Hàn có kích cỡ 10.000 tấn, có sức công phá lớn nhất từ trước tới nay, lớn hơn cả hai quả mà Mỹ đã thả xuống Nhật làm san phẳng hai thành phố, kết thúc chiến tranh thế giới II. Vì sao chế độ Kim Jong Un gia tăng các hành vi khiêu khích cộng đồng quốc tế và Bình Nhưỡng lại chọn thời điểm này?

Kể từ năm 2014, hơn một năm sau khi Kim Jong Un kế nhiệm cha lãnh đạo đất nước, Bình Nhưỡng đã dồn dập tiến hành các vụ bắn tên lửa và thử nghiệm vũ khí hạt nhân, thông báo làm chủ công nghệ thu nhỏ đầu đạn hạt nhân để trang bị cho tên lửa, hay thành công phóng tên lửa từ tàu ngầm.

Từ tháng 12 năm ngoái, Kim Jong-un nói rõ các nhà khoa học đã phát triển bom H có thể đặt trong tên lửa đạn đạo. Nhưng thử nghiệm hạt nhân ngày 6/1 không thuyết phục và có lẽ thất bại.

Giới quan sát không phủ nhận Bắc Triều Tiên đã phóng đại thành tích đề hù dọa quốc tế, nhưng đã phải nhìn nhận là Bình Nhưỡng đã có những bước tiến xa trên về công nghệ hạt nhân. Trả lời báo The Guardian hôm 9/9 , bà Kelsey Davenport, giám đốc đặc trách về chính sách không phổ biến vũ khí hạt nhân thuộc tổ chức giám sát vũ khí Arms Control Association, trụ sở tại Mỹ, ghi nhận:

Có nhiều khả năng hiện tại Bắc Triều Tiên đã làm chủ công nghệ thu nhỏ đầu đạn hạt nhân để trang bị cho tên lửa tầm ngắn và tầm trung, các loại tên lửa đó có thể bắn tới Hàn Quốc hay Nhật Bản, tới các cơ sở quân sự của Mỹ trong vùng Đông Bắc Á”.

Vẫn theo chuyên gia này, còn phải mất thêm nhiều thập niên nữa, hỏa tiễn của Bắc Triều Tiên mới có thể bắn sang tới lãnh thổ Hoa Kỳ. Dù vậy theo bà Davenport, tổng thống Mỹ trong nhiệm kỳ sắp tới, sẽ không còn có thể phớt lờ mối đe dọa Bắc Triều Tiên

Ông Jeffrey Lewis, giám đốc chương trình chống phổ biến vũ khí hạt nhân Đông Á, bang Vermont- Hoa Kỳ, cho rằng các vụ thử tên lửa và vũ khí hạt nhân dồn dập nói trên cho thấy Kim Jong Un không khoanh tay ngồi nhìn, phó mặc số phận của mình cho Mỹ như các ông Saddam Husein hay đại tá Kadhafi ở Iraq và Libya xưa kia. Bình Nhưỡng dùng lá bài hạt nhân để ép ngược Mỹ ngồi vào bàn đàm phán, tìm cách kéo dài chế độ đang lung lay đến tận gốc rễ.

Điều nguy hiểm là, các hành động của Bắc Hàn có nguy cơ đẩy Nhật, Hàn Quốc và kéo theo cả Trung Quốc vào một cuộc chạy đua vũ trang, từ đó tình hình an ninh của cả khu vực đông Á bị đẩy đến mức căng thẳng cực độ.

Về câu hỏi tại sao Bắc Triều Tiên lại gia tăng các vụ thử tên lửa và bom nguyên tử vào thời điểm này, phó giám đốc chương trình Châu Á tại Hội đồng Quan hệ Quốc tế Châu Âu, Mathieu Duchatel nêu lên những yếu tố như sau: “Washington và Seoul đang đẩy mạnh thảo luận về dự án thiết lập hệ thống phòng thủ THAAD trên lãnh thổ Hàn Quốc. Hệ thống chận bắt tên lửa THAAD của Mỹ một khi đi vào hoạt động sẽ giám sát chặt chẽ hơn các cơ sở hạt nhân Bắc Triều Tiên”.

Trước khi radar và tên lửa chống tên lửa của Mỹ đặt sát biên giới, Bắc Triều Tiên kích hỏa trước quả bom để dằn mặt cả Seoul lẫn Washington.

Thêm nữa, quan hệ với đồng minh Trung Quốc ngày càng lạnh nhạt, khiến Bình Nhưỡng không thể trông chờ cứu cánh từ đàn anh khổng lồ phía tây.  Kể từ khi ông Tập Cận Bình lên cầm quyền vào mùa xuân 2013, Bắc Kinh đã thắt chặt quan hệ với Seoul. Trung Quốc không còn là đồng minh gắn bó với Bắc Triều Tiên như trong quá khứ. Tại Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc, Trung Quốc đã không ngần ngại biểu quyết thông qua các biện pháp trừng phạt Bắc Triều Tiên, dù còn hạn chế.

Ý thức được vấn đề an ninh và ổn định ngay tại biên giới giữa Bắc Triều Tiên và Trung Quốc, Bắc Kinh không đứng hẳn về phía phương Tây để mạnh tay trừng phạt chế độ Kim Jong Un, cho nên Bình Nhưỡng khai thác lá bài gây chia rẽ cộng đồng quốc tế trên hồ sơ hạt nhân Triều Tiên.

Tóm lại, giới phân tích của châu Âu và Mỹ đều nhận thấy rằng, đây là thời điểm để Bình Nhưỡng thị uy và dùng lá bài hạt nhân mặc cả với quốc tế. Bình Nhưỡng khai thác con chủ bài hạt nhân như một lá bùa hộ mệnh để bảo đảm cho sự tồn tại của chế độ Bắc Triều Tiên.

Đức Trí