Dự án sắt Thạch Khê: Bộ Công Thương phản đối kiến nghị dừng của Bộ KH – ĐT

Bộ Công Thương cho rằng việc đề xuất dừng dự án là chưa đủ cơ sở về khoa học và thực tiễn, phải tính đến những hậu quả hệ lụy liên quan đến những thiệt hại hàng ngàn tỷ mà nhà đầu tư đã bỏ ra 10 năm nay, ảnh hưởng đến môi trường đầu tư và kinh doanh mà Chính phủ kiến tạo…

• Mỏ sắt Thạch Khê tái diễn nguy cơ sạt lở

Sau nhiều cuộc họp, ghi nhận ý kiến của chủ đầu tư, tỉnh Hà Tĩnh, tham vấn ý kiến của nhiều chuyên gia, Bộ Kế hoạch và Đầu tư vừa kiến nghị Thủ tướng dừng dự án sắt Thạch Khê (Hà Tĩnh) và dừng cả dự án sản xuất phôi thép công suất 2 triệu tấn/năm tại đây.

Lý do là năng lực tài chính của chủ đầu tư – Công ty CP sắt Thạch Khê không đủ đáp ứng; phương án tiêu thụ quặng sắt chưa chắc chắn; nhiều quan ngại về môi trường như cạn kiệt nguồn nước ngầm; xâm nhập mặn; sa mạc hóa; sạt lở bờ moong tầng khai thác, bãi thải; ảnh hưởng xấu tới sản xuất nông nghiệp và dân sinh trong vùng;…

Tuy nhiên, chiều 31/7, Bộ Công Thương đã phát thông cáo báo chí bày tỏ quan điểm không đồng tình với kiến nghị này.

Bộ Công Thương cho rằng, việc đề xuất dừng dự án là chưa đủ cơ sở về khoa học và thực tiễn, cần được xem xét thận trọng một cách toàn diện.

“Cần phải tính đến những hậu quả hệ lụy liên quan đến những thiệt hại hàng ngàn tỷ mà nhà đầu tư đã bỏ ra 10 năm nay, ảnh hưởng đến môi trường đầu tư và kinh doanh của cộng đồng doanh nghiệp theo chủ trương kiến tạo của Chính phủ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường đầu tư của tỉnh Hà Tĩnh, cũng như của Việt Nam“, Bộ Công Thương cho biết.

Theo Bộ Công Thương, dự án đã được nghiên cứu kỹ bởi các chuyên gia trong và ngoài nước. Bộ này cho hay dự án và thiết kế kỹ thuật do Công ty CP Tư vấn đầu tư mỏ và công nghiệp – TKV chủ trì, phối hợp với Viện Khoa học và Công nghệ mỏ – Luyện kim và Viện Tháo khô thoát nước mỏ (VIOGEM của Nga) lập.

Theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương đã thành lập các Hội đồng thẩm định, gồm các nhà khoa học, chuyên gia đầu ngành về địa chất mỏ, địa chất thủy văn, địa chất công trình, khai thác mỏ, bảo vệ môi trường, biển đảo, trong đó có các chuyên gia do VUSTA, Ủy ban Khoa học công nghệ môi trường của Quốc hội, đại diện UBND tỉnh Hà Tĩnh tham gia.

Ngoài ra trong quá trình thẩm định, Bộ Công Thương mời Viện Khoa học và Công nghệ mỏ Việt Nam tham gia; Tư vấn nước ngoài là Công ty TNHH CBM về Tư vấn, kinh doanh và quản lý (Cộng hòa Liên bang Đức) thẩm định độc lập. ĐTM đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường thẩm định, phê duyệt.

Đối với những lo ngại về vấn đề môi trường, Bộ Công Thương cho hay những vấn đề hạ thấp mực nước ngầm, sụt lún và sạt lở bờ mỏ trong quá trình khai thác; giải pháp ứng phó với sự cố môi trường: động đất, nước biển dâng do biến đổi khí hậu, sóng thần,… đã được làm rõ trong báo cáo thẩm định thiết kế kỹ thuật của Bộ Công Thương. Các chuyên gia trong và ngoài nước cho rằng các giải pháp là phù hợp.

Về phía chủ đầu tư, Bộ Công Thương cũng đề nghị trong quá trình khai thác giai đoạn 1 đến mức -145m, TIC phải tiếp tục có những nghiên cứu bổ sung về địa chất thủy văn và địa chất công trình và chuyên sâu về hang caster, cập nhật dữ liệu quốc gia về biến đổi khí hậu, động đất, sóng thần để bổ sung giải pháp thiết kế, bảo vệ môi trường cho phù hợp.

Về hiệu quả kinh tế, Bộ Công Thương  cho rằng hiệu quả kinh tế của dự án TIC cập nhật tháng 3/2017 cao hơn so với dự án phê duyệt năm 2014.

Ngoài ra, dự án chưa tính đến một số nguồn thu lớn khác từ khoáng sản đi kèm ((sét làm gạch ngói khoảng 80 triệu m3; đá hoa đôlômit và đôlômit khoảng 145 triệu tấn), đá, cát sỏi (khoảng 280 triệu m3) và hàng trăm triệu đá thải mỏ có thể dùng làm vật liệu xây dựng, san lấp mặt bằng); nguồn nước ngọt thu từ quá trình tháo khô mỏ với khối lượng lớn, qua xử lý sẽ là nguồn cung cấp nước sạch cho sinh hoạt.

“Dự án có hiệu quả là khả thi”, Bộ Công Thương khẳng định.

Về năng lực tài chính của TIC và tính khả thi trong việc tiêu thụ quặng sắt tại mỏ sắt Thạch Khê, Bộ Công Thương cho rằng khi dự án được khởi động lại hoàn toàn có thể đáp ứng, Bộ Công Thương đã nêu rõ trong báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ hồi tháng 2/2017.

Theo đó, tính tới nay, đã có hai bộ gửi kiến nghị sau khi Thủ tướng Chính phủ giao xem xét kiến nghị tiếp tục được tái khởi động dự án của TIC và kiến nghị dừng dự án của Tỉnh ủy, UBND tỉnh Hà Tĩnh mới đây.

Dự kiến trong thời gian tới Thủ tướng Chính phủ sẽ xem xét tất cả các kiến nghị của các bộ, ngành, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) và kiến nghị của Tỉnh ủy, UBND tỉnh Hà Tĩnh mới đi đến kết luận cuối cùng là tạm dừng hay cho phép TIC tái khởi động lại dự án khai thác sắt Thạch Khê.

Nguyễn Quân

Xem thêm: