Đập thủy điện Tam Hiệp ở tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc là công trình thủy điện lớn nhất thế giới, vì vậy hệ thống thang máy đặc biệt cũng được sử dụng để vận chuyển tàu bè và khách du lịch đi qua nơi đây.

(Ảnh chụp/Youtube)
(Ảnh chụp/Youtube)

Thang máy lớn nhất thế giới

Có rất nhiều vấn đề cẩn phải giải quyết khi xây dựng con đập có độ cao 182m như đập thủy điện Tam Hiệp. Để di chuyển tàu thuyền, máy móc và con người giữa hai mực nước lệnh nhau hàng trăm mét, Các kỹ sư Trung Quốc đã quyết định xây dựng hệ thống thang máy lớn nhất thế giới, nặng 15.500 tấn và có thể di chuyển hơn 6 triệu tấn tàu thuyền và nước mỗi năm. Hệ thống thang máy này có thể nâng các con tàu và hàng hóa lên độ cao 113 mét, rút ngắn thời gian vận chuyển hàng hóa từ 3 giờ xuống còn 40 phút.

(Ảnh: Krebs and Kiefer)
(Ảnh: Krebs and Kiefer)

Theo một khía cạnh, xây thang máy cho tàu thì dễ hơn cho người hay hàng hóa. Nhờ định luật Ác-si-mét, âu thuyền (khoang chứa) sẽ luôn có khối lượng cố định dù có thuyền trong đó hay không, bởi vì khối lượng nước bị tràn ra sẽ bằng với khối lượng thuyền.

Mỗi âu thuyền có chiều dài 118,9m, rộng 18,3m và cao 3,7m; có thể vận chuyển tàu cỡ vừa và nhỏ với khối lượng tối đa là 3000 tấn.

Ngoài ra, để giữ cho các âu thuyền cân bằng trong quá trình di chuyển lên xuống trong “hố thang”, thay vì sử dụng dây cáp bằng thép để treo, một công ty của Đức đã đề xuất cơ chế truyền động bằng bánh răng để giữ cho âu thuyền được cân bằng. Giải pháp này giúp nâng cao mức an toàn lên rất nhiều.

Vì mức độ phức tạp của hệ thống thang máy này, nên cho dù đập Tam Hiệp đã phát điện từ năm 2003, nhưng phải mãi đến tháng 5/2016, hệ thống thang máy mới chính thức được vận hành thử nghiệm.

>> Truyền thuyết Đại Vũ trị thủy: Thuần hóa sông Hoàng Hà, khai Long Môn

Video về hệ thống thang máy đập Tam Hiệp:

Thang máy đập Tam Hiệp: To, nhưng không tiết kiệm

Hệ thống thang máy của đập Tam Hiệp sử dụng điện để vận hành, dù sao thì, nó cũng nằm ngay cạnh đập thủy điện lớn nhất thế giới. Nhưng, thực ra nó có thể hoàn toàn không cần dùng đến điện.

Tại kênh đào Trent ở Peterborough, Ontario, người ta đã dùng thang máy cho tàu mà không dùng điện – từ năm 1904! Bí quyết rất đơn giản, dùng 2 âu thuyền một lúc làm đối trọng cho nhau.

Thang máy ở Canada chứa đầy canô và thuyền kayak (ảnh: Kawartha Now)
Thang máy ở Canada chứa đầy canô và thuyền kayak (ảnh: Kawartha Now)

Hệ thống thang máy từ thời Victoria này được xây dựng dựa trên định luật Ác-si-mét. Chỉ cần cho một ít nước vào âu thuyền đang ở bên trên thì nó sẽ bắt đầu hạ xuống, đẩy pít-tông của nó hạ thấp, pít-tông này sẽ đẩy nước vào xi-lanh của âu thuyền đang ở dưới thấp làm cho pít-tông của âu thuyền này nâng lên và đẩy âu thuyển ở dưới thấp lên.

Cơ chế hoạt động của thang máy sử dụng lực đẩy Ác-si-mét
Cơ chế hoạt động của thang máy sử dụng lực đẩy Ác-si-mét

Đập thủy điện Tam Hiệp: Lớn nhất và cũng gây hại nhiều nhất

Đập thủy điện Tam Hiệp là đập thủy điện lớn nhất Trung Quốc, xây dựng từ năm 1993 đến năm 2007. Con đập khổng lồ gây nhiều tranh cãi này được xây dựng trên sông Dương Tử, đoạn thuộc tỉnh Hồ Bắc. Nó được thiết kế để giảm nguy cơ lũ lụt trong mùa mưa bão, cũng như trữ và điều hòa nước trong mùa khô.

Chi phí xây dựng đập lên tới 22,5 tỷ USD với công suất điện tổng cộng lên tới 22,5 triệu kilowatt, tương đương với 15 lò phản ứng hạt nhân, Global Times cho hay.

>> Lo ngại với 3 nhà máy điện hạt nhân Trung Quốc nằm sát biên giới

Việc xây dựng đập của Trung Quốc đã vấp phải sự chỉ trích quyết liệt của các chuyên gia thủy điện Trung Quốc cũng như toàn cầu và của cư dân các khu vực lân cận.

Từ năm 2003, khi đập chính thức đi vào hoạt động, Bắc Kinh luôn tôn vinh đây là biểu tượng của sức mạnh xây dựng Trung Quốc. Tuy nhiên, tháng 5 năm 2011, họ đã phải thừa nhận đập Tam Hiệp đang làm phát sinh nhiều vấn đề mà không ai trong giới lãnh đạo muốn nhận trách nhiệm. Trước đó, giới khoa học từng cảnh báo rằng trọng lượng quá nặng của khu vực trữ nước có thể làm biến đổi địa chất vùng trung tâm Trung Quốc một cách nguy hiểm, đầu độc nguồn nước và phá hủy môi trường.

Video (phụ đề tiếng Việt) về công trình đập thủy điện Tam Hiệp lớn nhất thế giới:

Theo treehugger.com
Thiện Tâm tổng hợp

Xem thêm: