Theo các nhà khoa học, cá tầm thìa Trung Quốc – một trong những loài cá nước ngọt lớn nhất thế giới – đã tuyệt chủng.

Cá tầm thìa Trung Quốc là loài bản địa khổng lồ sống tại khu vực sông Trường Giang (Yangtze River), con to nhất có thể dài 7m và nặng tới 450 kg. Với phần thân màu bạc và mồm dài, lần cuối cùng mà các nhà nghiên cứu nhìn thấy cá tầm thìa Trung Quốc đã là từ năm 2003.

Sau khi gắn thiết bị theo dõi sóng âm vào con cá, các nhà khoa học đã thả nó xuống sông Nam Khê, phụ lưu của sông Trường Giang thuộc tỉnh Tứ Xuyên. Họ tin rằng loài cá triệu năm tuổi này biến mất trong khoảng thời gian giữa năm 2005 và 2010 bởi sau đó không tìm được bằng chứng cho thấy chúng vẫn tồn tại.

Theo các nhà khoa học, loài cá tầm thìa (Psephurus gladius, còn gọi là cá kiếm Trung Quốc) thuộc một nhóm cá cổ đại được cho là đã tồn tại từ đầu kỷ Jura khoảng hơn 200 triệu năm về trước. Chúng phát triển đa dạng và sinh sôi nhiều nhất vào khoảng thời gian từ 34 cho tới 75 triệu năm trước, trong đó nơi tập trung nhiều cá thể cá nhất là sông Trường Giang. Tuy nhiên, số lượng cá giảm dần vào thời điểm cuối thập niên 70 do tình trạng đánh bắt cá tràn lan và môi trường sống bị thu hẹp.

>> Báo cáo LHQ: 1 triệu loài (25% số loài còn lại) có nguy cơ tuyệt chủng

Cá tầm thìa được liệt vào danh sách những loài bị đe dọa từ năm 2009, theo Liên minh Quốc tế Bảo tồn Thiên nhiên và Tài nguyên Thiên nhiên (IUCN). Trung Quốc cũng tuyên bố đây là loài cá được bảo vệ cấp quốc gia từ hồi thập niên 80, thế nhưng IUCN cho biết việc xây dựng các con đập dọc sông Trường Giang đã khiến cho đời sống của cá tầm thìa bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Cụ thể, chúng đã gặp khó khăn trong việc di cư và sinh sản.

Vào thập niên 70, 80, ít ai hiểu được mức độ nghiêm trọng của tình hình. Theo các nhà nghiên cứu, việc bảo tồn sẽ phát huy tác dụng tốt nhất trước năm 1993, nhưng mãi đến sau năm 2000 họ mới bắt đầu.

Theo tờ Tân Hoa Xã, Trung Quốc mới đây đã ban bố lệnh cấm bắt cá cho mục đích thương mại trong 10 năm tại 332 khu bảo tồn dọc theo sông Trường Giang từ ngày 01/01/2020, sau khi phát hiện sự sụt giảm đáng kể các loài bị đe dọa.

Cá tầm thìa Trung Quốc không thể sinh sản được trong điều kiện nuôi nhốt,” học giả Wei Qiwei công tác tại Viện Nghiên cứu Cá ở Sông Trường Giang và đồng tác giả nghiên cứu phát biểu trên kênh CCTV. “Vậy nên khi không thể sống sót ngoài tự nhiên, loài này đã chính thức bị tuyệt chủng”. Ông Wei và các nhà nghiên cứu khác cũng cho rằng loài cá tầm thìa tuyệt chủng về mặt chức năng – tình trạng không đủ khả năng để duy trì giống nòi – từ năm 1993.

Ca tam thia Trung Quoc 1
Cá tầm thìa Trung Quốc. (Ảnh: Wiki)

Đạo luật cấm đánh bắt cá trên sông Trường Giang mới được áp dụng có thể coi là một bước đi cần thiết nhằm bảo vệ các động vật bị đe dọa khác tại sông Trường Giang. Nhưng đây cũng chỉ là nỗ lực quá ít và quá trễ để cứu các loài động vật sinh sống ở con sông này.

>> Việt Nam: Chụp được ảnh loài cheo cheo tưởng tuyệt chủng gần 30 năm qua

Theo CNN, SCMP,
Phan Anh tổng hợp