Reuters, thứ Tư 17/5 dẫn nguồn từ một tờ báo nhà nước Trung Quốc cho biết nước này đã lắp đặt các máy phóng tên lửa trên biển Đông nhằm ngăn chặn lính đặc nhiệm dưới nước của quân đội Việt Nam.

Trung Quốc đã từng nói rằng việc xây dựng quân sự trên các hòn đảo họ kiểm soát tại Biển Đông sẽ nằm trong giới hạn các yêu cầu phòng thủ cần thiết và họ có thể làm bất cứ điều gì họ thích trên lãnh thổ của mình.

Đáp lại, Hoa Kỳ cũng đã nhiều lần chỉ trích việc Bắc Kinh quân sự hóa các tiền đồn trên biển, đồng thời Washington nhấn mạnh nhu cầu về tự do hằng hải bằng cách tiến hành các cuộc tuần tra hàng không và hải quân gần các khu vực Bắc Kinh kiểm soát, khiến Trung Quốc giận dữ.

Tuy nhiên, chính quyền Trump đang áp dụng một cách tiếp cận chưa rõ ràng đối với vấn đề tranh chấp Biển Đông. Kể từ tháng 10/2016, Nhà Trắng đã tạm dừng các hoạt động tuần tra nêu trên và chưa có dấu hiệu cho thấy hoạt động này sớm được khởi động lại trong tương lai gần.

Tờ Thời báo Quốc Phòng của nhà nước Trung Quốc, trong một bài báo đăng tải hôm thứ Ba 16/5 đã thông báo rằng quân đội Trung Quốc đã lắp đặt trên rạn san hô ‘Đá Chữ thập’ thuộc quần đảo Trường Sa hệ thống phòng thủ tên lửa chống người nhái Norinco CS/AR-1 55mm, có khả năng phát hiện, xác định và tấn công các lính đặc nhiệm nước.

Được biết, Đá Chữ thập hiện đang do Trung Quốc kiểm soát nhưng cả Philippines, Việt Nam và Đài Loan đều tuyên bố chủ quyền đối với rạn san hô này.

Tờ báo của nhà nước Trung Quốc không nêu rõ hệ thống tên lửa phòng thủ nêu trên được nước này lắp đặt vào thời gian nào, nhưng cũng có nói đó là một phần của một hoạt động đáp trả từ tháng 5/2014 khi các thợ lặn Việt Nam lắp đặt một lượng lớn lưới đánh cá trên quần đảo Hoàng Sa.

Theo Reuters, Trung Quốc đã tiến hành bồi đắp đất mở rộng ‘Đá Chữ thập’ và xây dựng ở đây một sân bay quân sự. Đây là hoạt động thường thấy của Bắc Kinh trên những hòn đảo mà họ kiểm soát ở Biển Đông.

Các quốc gia khác trong đó có Việt Nam cũng có các hoạt động tương tự, nhưng chính quyền Hà Nội thường không đưa tin về các hoạt động quân sự của mình trên các hòn đảo tại vùng biển tranh chấp.

Theo tờ The Sun (Anh), dẫn nguồn từ các nhà ngoại giao giấu tên, cho biết vào tháng 8/2016 Việt Nam cũng cho triển khai lắp đặt hệ thống tên lửa EXTRA mua của Israel trên 5 hòn đảo mà Hà Nội đang kiểm soát trên Biển Đông.

Theo The Sun, mỗi quả tên lửa Việt Nam lắp đặt nặng 150kg. Cơ quan ngoại giao Việt Nam đã phủ nhận thông tin này và gọi đó là cáo buộc “không chính xác”.

Nhưng Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam, Tướng Nguyễn Chí Vịnh khi đó có nói với Reuters rằng: “Chúng tôi có quyền hợp pháp để tự bảo vệ mình bằng cách chuyển vũ khí của chúng tôi tới bất kỳ khu vực nào trong lãnh thổ thuộc chủ quyền của mình”.

Chuyên gia quân sự Siemon Wezeman cảnh báo: “Khi Việt Nam mua hệ thống EXTRA, nó luôn luôn được cho rằng sẽ triển khai trên quần đảo Trường Sa … đó là vũ khí hoàn hảo cho điều đó”.

Trung Quốc khi đó đã phản ứng rất mạnh mẽ và lập tức tuyên bố họ hiện đang xây dựng các sân bay quân sự trên các hòn đảo mình kiểm soát.

Những tranh chấp Biển Đông chưa bao giờ lắng dịu khi cả Trung Quốc, Việt Nam, Brunei, Philippines và Đài Loan đều đưa ra các yêu sách chủ quyền đối nghịch.

Trung Quốc hiện chiếm ưu thế rõ rệt trong tranh chấp tại vùng biển giàu tàu nguyên và là tuyến hằng hải quan trọng này. Đặc biệt, Bắc Kinh càng được dịp tăng cường sự hiện diện quân sự một cách công khai hơn khi không có sự hiện diện của các đợt tuần tra của hải quân và không quân Hoa Kỳ từ cuối năm 2016.

Tân Bình