Hôm 6/1, Tổng thống tân cử Donald Trump nhắc lại tuyên bố tranh cử, rằng ông sẽ khiến Mexico trả lại khoản tiền mà Mỹ sử dụng để xây bức tường biên giới phía nam, một ngày sau khi có tin đội ngũ của ông tìm cách đưa kế hoạch này ra Quốc hội.

Xây dựng một đoạn hàng rào biên giới Mỹ-Mexico ngày 3/10/2006 (Ảnh: Dan Heaton/Không quân Mỹ)
Xây dựng một đoạn hàng rào biên giới Mỹ-Mexico ngày 3/10/2006 (Ảnh: Dan Heaton/Không quân Mỹ)

Ông Trump nói với phóng viên New York Times rằng rất có thể ông sẽ lấy lại kinh phí xây tường thông qua tái thương lượng Hiệp định Tự do Thương mại Bắc Mỹ (NAFTA), trong đó có thành viên là Hoa Kỳ, Mexico và Canada.

Trước đó, ông viết trên Twitter phê phán truyền thông vì chỉ đưa tin rằng ông đang tìm kiếm nguồn ngân sách của Hoa Kỳ để xây bức tường, tức là đi ngược lại các tuyên bố từ khi tranh cử của ông:

Truyền thông không trung thực không hề đưa tin rằng bất kỳ khoản tiền nào được sử dụng để xây Bức tường Lớn (vì cần phải xây nhanh) sẽ được hoàn trả lại bởi Mexico”.

Phát ngôn viên Sean Spicer của Trump nói hôm 6/1 rằng chính quyền Tổng thống Trump sẽ dùng nguồn quỹ chính phủ để chi trả cho việc xây bức tường biên giới với Mexico trước, và sau đó sẽ tìm cách để chính phủ Mexico trả lại số tiền này.

Ý tưởng rằng chúng tôi đang tiến hành quá trình phân bổ và tìm cách trả cho dự án này thế nào không phải là tin gì mới”, Spicer nói trong một buổi họp báo, xác nhận tin rằng Trump đang tìm nguồn tài chính để xây tường.

Xây bức tường biên giới để chặn dòng nhập cư phi pháp, đồng thời bắt chính phủ Mexico trả kinh phí là một trong những chủ đề hấp dẫn nhất trong chiến dịch tranh cử của Donald Trump. Tuy vậy việc này làm quan chức Mexico tức giận và tuyên bố họ sẽ không bao giờ trả tiền.

Quốc hội Mỹ, dù Đảng Cộng hoà chiếm đa số, không nhất định đồng ý với phương án của Tổng thống tân cử. Một số nghị sĩ Cộng hoà quan ngại rằng bức tường quá tốn kém và chưa chắc là cách tốt nhất để giải quyết vấn đề nhập cư trái luật.

Một số nhóm bảo thủ đề xuất phương án là xoá bỏ phúc lợi và những việc làm thu hút dân nhập cư trái phép.

Cục Hải quan Biên giới Mỹ đã đệ trình một báo cáo nội bộ ước tính số kinh phí ban đầu để mở rộng hàng rào biên giới với Mexico là 11,3 tỷ USD. Xây một bức tường sẽ tốn kém hơn thế nhiều.

Nhưng cũng có cách để Tổng thống Trump bắt Mexico phải trả tiền để xây bức tường này.

Năm 2016, ban vận động của Trump nói rằng họ sẽ gây áp lực lên Mexico bằng cách chặn dòng ngoại hối của người Mexico ở Mỹ không hợp pháp đang gửi về nước. Việc này sẽ được thực hiện bằng cách sửa đổi Luật Yêu nước, thông qua sau vụ khủng bố 11/9/2001, để cho phép đóng băng một số tài khoản.

Đây là môt quyết định dễ dàng đối với Mexico: Trả luôn một lần 5-10 tỷ USD để đảm bảo dòng ngoại hối 24 tỷ USD một năm tiếp tục chảy về nước. Chúng ta nắm đằng chuôi do đó Mexico sẽ phải lùi bước”, tuyên bố của ban vận động viết.

Ngoài ra Dân biểu Luke Messer của Đảng Cộng hoà nói với báo giới hôm 6/1 rằng ông đã đề xuất một phương án khác để lấy lại số kinh phí từ Mexico, bằng cách chấm dứt khấu trừ thuế vào trẻ em đối với các gia đình người nhập cư trái phép. Số tiền này lên tới 4,2 tỷ đô la một năm, theo Messer.

“Nếu chúng ta đóng lỗ hổng đó trong 2 năm, ta có thể trả cho tấm vé chi phí lớn hơn”, Messer nói, ám chỉ bức tường 10 tỷ đô.

CNN đưa tin, đội ngũ chuyển tiếp của Trump đã đánh tiếng với các nghị sĩ Cộng hoà rằng Tổng thống tân cử muốn ngân sách xây tường được Quốc hội thông qua vào tháng Tư.

Văn phòng của Tổng thống Mexico Enrique Pena Nieto từ chối bình luận về lời mà ông Trump nói hôm 6/1. Trước đó, vào tháng 8/2016, Tổng thống Nieto nói với Trump rằng Mexico sẽ không trả tiền cho Mỹ xây tường chặn biên giới với họ.

Chủ tịch tiểu ban An ninh Biên giới và Hàng hải Martha McSally nói với Reuters rằng một điều luật thông qua năm 2006, được gọi là “Luật Đảm bảo Hàng rào Biên giới” sẽ giúp ông Trump có đủ thẩm quyền để mở rộng hàng rào hoặc xây một bức tường ở biên giới với Mexico.

Trọng Đức

Xem thêm: