Mỹ có phải là nước tự do nhất thế giới? Câu trả lời là không. Nước Mỹ đang mất tự do hơn trước đây.

Khi những nhà nghiên cứu bắt đầu tiến hành các so sánh quốc tế chi tiết về các chỉ số dân chủ, nước Mỹ đứng vị trí thứ hai hoặc thứ ba. Tuy nhiên, trong báo cáo mới nhất, Washington đã rớt xuống vị trí thứ 17.

Viện Fraser và Cato vừa cho phát hành bản báo cáo “Chỉ số Tự do Con người 2017” do đồng tác giả Ivan Vasquez và Tanja Porcnik thực hiện nghiên cứu. Bản báo cáo này vẽ ra một bức tranh toàn cảnh về tự do cá nhân, dân sự và kinh tế trên thế giới. Trong đó có sử dụng 79 chỉ số trong 12 lĩnh vực từ tự do tôn giáo đến tự do thương mại và các quyền tự do cá nhân khác.

bottom5 01 01
5 nước tự do nhất thế giới không có tên Hoa Kỳ (Ảnh: Viện Cato)

Theo báo cáo nêu trên, 5 nước tự do nhất thế giới gồm:

  1. Thụy Sĩ
  2. Hồng Kông
  3. New Zealand
  4. Ailen
  5. Úc

Đồng tác giả của báo cáo này, ông Ian Vasquez cho hay: “Hoa Kỳ đã từng là một trong những nền kinh tế tự do nhất thế giới. Họ đã từng đứng vị trí thứ hai, thứ ba hoặc thứ tư, và sau đó chính phủ bắt đầu tăng quy mô và chi tiêu công nhiều hơn”.

Những người Cộng hòa và Dân chủ, dưới thời Tổng thống Bush và Obama, đã bỏ phiếu cho việc gia tăng chi tiêu công và các quy định hành chính. Ông Obama đã cố gắng bao biện rằng việc tăng thuế không gây tác hại gì. Tổng thống của Đảng Dân chủ từng nói: “Những người may mắn hơn trong cuộc sống sẽ phải trả tiền thuế nhiều hơn một chút”.

Kết quả là chỉ số dân chủ của nước Mỹ đã rớt ngày càng xa các vị trí hàng đầu. Thụy Sĩ hiện tại đang chiếm vị trí số 1. Đất nước này có tương đối ít quy định hành chính, mức thuế  thấp, tự do báo chí và tự do cá nhân ở mức cao.

Thứ hạng tốt không chỉ vì tự do là một điều tốt, mà vì tự do kinh tế cho phép mọi người phát triển thịnh vượng.

Hãy xem xét câu chuyện về Hồng Kông. Họ đứng thứ hai trong danh sách tổng thể các chỉ số tự do (nhưng là số 1 về chỉ số tự do kinh tế). Chỉ trong vòng 50 năm, người dân Hồng Kông từ một trong những nơi nghèo nhất thế giới, đã gia nhập nhóm dân cư giàu nhất toàn cầu.

Họ đạt được sự thịnh vượng này bởi vì chính phủ Hồng Kông đặt ra rất ít cản trở khi người dân muốn thực hiện những điều mới mẻ. Nhà báo John Stossel của hãng tin Fox News nói rằng ông chỉ mất vài giờ để xin phép mở một doanh nghiệp tại Hồng Kông, nhưng lại tiêu tốn vài tháng khi làm việc tương tự ở New York. Ở Ấn Độ, ông Stossel chưa thử, nhưng nhận định rằng muốn lập doanh nghiệp mới tại New Delhi sẽ phải mất vài năm.

Đó là một trong những lý do giải thích cho việc tại sao Ấn Độ vẫn cứ nghèo khó. Các quan chức có quyền xem xét và bác bỏ hầu hết bất cứ ý tưởng mới nào. Do đó, ít ý tưởng mới được thử nghiệm tại đất nước Nam Á này.

Những nơi tồi tệ nhất để sống là những quốc gia thiếu cả tự do kinh tế và tự do cá nhân. Phía dưới của bảng xếp hạng Chỉ số Tự do Con người là các nước sau:

155. Ai Cập

156. Yemen

157. Libya

158. Venezuela

159. Syria

(Chế độ độc tài Bắc Hàn không có trong danh sách vì các nhà nghiên cứu không thể thu thập các thông tin chính xác về quốc gia phong bế này).

Syria đứng ở cuối bảng xếp hạng vì nước này đang xảy ra nội chiến. Chúng ta không thể tự do nếu chúng ta luôn phải sống trong lo lắng rằng mình có thể bị giết hại bất cứ lúc nào.

Xếp vị trí áp chót là Venezuela. Quốc gia này từng là nước giàu có nhất Mỹ La-tinh. Sau đó, các nhà xã hội chủ nghĩa hứa hẹn truyền bá sự thịnh vượng và giờ đã biến đất nước có trữ lượng dầu mỏ lớn nhất thế giới chìm sâu vào khủng hoảng kinh tế và xã hội trầm trọng.

Ba nước xếp trên Venezuela, gồm Libya, Yemen và Ai Cập cho thấy một điều rằng phong trào dân chủ Mùa Xuân Ả Rập đã không đạt được kết quả tích cực như nhiều người kỳ vọng.

Ở phía trên bảng xếp hạng, chúng ta không ngạc nhiên khi nhìn thấy sự có mặt của New Zealand và Úc. Các nước này, họ luôn làm tốt.

Nhưng Ailen? Quốc gia này có thể gây bất ngờ cho nhiều người. Trong 150 năm sau khi những người cai trị Anh gây ra “Nạn đói Khoai tây”, người Ailen phải rời mảnh đất quê hương để tìm kiếm một cuộc sống mới tốt đẹp hơn.

Nhưng Ailen ngày nay đã thay đổi. Ông Vasquez nói rằng: “[Chính phủ] Ailen đã cắt giảm thuế… chi tiêu công, giảm các quy định hành chính. Họ đã mở cửa cho kinh doanh”. Bây giờ mọi người muốn sống ở Ailen.

Hy Lạp cũng là một đất nước xinh đẹp, nhưng họ xếp vị trí 60, phần nhiều là do nước này thiếu tự do kinh tế. Trung Quốc giàu có hơn, nhưng vì tự do cá nhân giới hạn, nên họ chỉ xếp vị trí thứ 130.

Chi so Tu do Viet Nam
Chỉ số tư do của Việt Nam có xu hướng đi xuống. (Ảnh: Viện Cato)

Việt Nam xếp trên Trung Quốc 6 bậc, đứng thứ 124 (tiến bộ hơn một bậc so với báo cáo trước đó), nhưng vẫn nằm trong nhóm 1/4 nước phía cuối bảng xếp hạng.

Thống kê của Viện Cato chỉ ra rằng có một mối liên hệ chặt chẽ giữa tự do và thịnh vượng. Những nước nằm ở nhóm 1/4 phía trên của bảng xếp hạng chỉ số tự do có thu nhập bình quân đầu người (38.871 USD), cao hơn nhiều so với nhóm các nước ở phần tư dưới (10.346 USD).

Với nhiều người, các số liệu thống kê có thể là khô khan và thật khó hình dung thế nào là một đất nước tự do. Trong cuộc trao đổi với nhà báo John Stosse, ông Vasquez đã đưa ra tóm tắt về một cuộc sống tại một đất nước tự do là: “Bạn có thể sống cuộc sống của mình theo bất cứ cách nào mà bạn muốn miễn là bạn tôn trọng quyền bình đẳng của người khác. Bạn (quyết định) bạn muốn làm công việc gì, bạn muốn làm những điều gì, bạn muốn cưới ai, những gì bạn muốn làm trong thời gian rảnh rỗi và nơi bạn muốn sống”.

Những nước thiếu tự do, thời gian rảnh rỗi của bạn cũng sẽ bị kiểm soát! Điều đó là sự thật. “Họ làm điều đó đấy. Một số nước luôn muốn kiểm soát mọi thứ!”, ông Vasquez  nhấn mạnh.

Theo Fox News

Tân Bình (T/h)

Xem thêm: