Trong cuộc đối thoại cấp cao Ngoại giao và An Ninh Mỹ – Trung diễn ra hôm thứ Tư (21/6) tại Washington, phía Hoa Kỳ đã yêu cầu Trung Quốc áp dụng nhiều áp lực về kinh tế và ngoại giao lên Bắc Triều Tiên để kiềm chế các chương trình hạt nhân và tên lửa của nước này.

Vấn đề Bắc Triều Tiên là trọng tâm trong cuộc thảo luận cấp cao lần này với sự góp mặt của các quan chức ngoại giao và quốc phòng hàng đầu của cả Hoa Kỳ và Trung Quốc. Ngoại trưởng Rex Tillerson và Bộ trưởng Quốc phòng Jim Mattis hội đàm cùng Ủy viên Hội đồng nhà nước Dương Khiết Trì và Tổng tư lệnh Quân giải phóng Nhân dân Trung Quốc, Đại Tướng Phòng Phong Huy.

Các quan chức Mỹ một mặt nhấn mạnh sự nhất trí về mục tiêu phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên, họ cũng bàn thảo với phái đoàn Trung Quốc về các tuyên bố chủ quyền rộng lớn của Trung Quốc tại biển Đông. Phía Hoa Kỳ tái khẳng định quan điểm phản đối việc Bắc Kinh quân sự hóa các hòn đảo nhân tạo mà nước này đang xây dựng trên vùng biển chiến lược.

Cuộc gặp này diễn ra chỉ một ngày sau khi Tổng thống Donald Trump tuyên bố rằng các nỗ lực của Trung Quốc nhằm kiềm chế Bắc Triều Tiên đã thất bại, làm rấy lên các nghi ngờ về việc chính phủ Mỹ có thể sẽ có những thay đổi trong chính sách đối phó với Bắc Hàn, thậm chí là đối sách với Trung Quốc.

Thêm nữa, cái chết của Otto Warmbier, sinh viên 22 tuổi vừa được Bắc Hàn thả tuần trước, càng làm phức tạp thêm cách tiếp cận của chính quyền Trump với chế độ Kim Jong-un – thách thức an ninh lớn nhất của Hoa Kỳ.

Trong cuộc họp báo sau phiên đối thoại, Ngoại trưởng Rex Tillerson phát biểu với báo chí rằng: “Chúng tôi nhắc lại với Trung Quốc rằng họ có trách nhiệm để gây áp lực kinh tế và ngoại giao lớn hơn lên chế độ Bắc Triều Tiên nếu họ muốn ngăn chặn căng thẳng leo thang tiếp tục trong khu vực”.

Trong khi đó, Tướng Mattis đã thề sẽ “tiếp tục thực hiện các biện pháp cần thiết để bảo vệ chính mình và các đồng minh” trước mối đe dọa từ Bắc Hàn – đang nỗ lực để phát triển tên lửa hạt nhân có khả năng tấn công vào Hoa Kỳ.

Ông Tillerson tiết lộ rằng Tổng thống Trump sẽ có chuyến thăm Trung Quốc trong năm nay, trong khi Tướng Mattis cho biết cả hai bên đã đồng ý mở rộng quan hệ hợp tác quân sự song phương, báo hiệu sự quyết tâm của chính quyền mới tiếp tục các nỗ lực để cải thiện quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, bất chấp những trở ngại từ vấn đề Bắc Triều Tiên, cũng như biển Đông.

Ngoại trưởng Tillerson kêu gọi Trung Quốc giúp giải quyết các hoạt động bất hợp pháp của Bắc Triều Tiên tài trợ cho các chương trình hạt nhân và tên lửa, và nói rằng Trung Quốc đã đồng ý các công ty của họ “không nên làm ăn kinh doanh” với các đối tác từ Bình Nhưỡng.

Ông Tillerson nhấn mạnh sự cần thiết phải bóp nghẹt các nguồn tài chính đổ về Bắc Hàn từ hoạt động rửa tiền, xuất khẩu lao động và tống tiền bằng tấn công mạng. “Các quốc gia trên thế giới và trong Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc đang tham gia vào nỗ lực này, và chúng tôi hy vọng Trung Quốc sẽ làm tốt vai trò của họ”, ông Tillerson nhấn mạnh.

Theo Reuters, Washington cũng đã xem xét thêm “hình phạt thứ cấp” đối với các ngân hàng và các công ty khác của Trung Quốc vẫn đang kinh doanh với Bắc Triều Tiên.

Trước câu hỏi của phóng viên về việc liệu ông Trump có mất niềm tin vào khả năng kiềm chế Bắc Triều Tiên của Trung Quốc, Tướng Mattis nói rằng  quan điểm của Tổng thống đã thể hiện sự thất vọng của nhân dân Mỹ đối với những sự khiêu khích của Bình Nhưỡng và sau khi chứng kiến “một thanh niên đi trong tình trạng khỏe mạnh, và với một hành động nghịch ngợm nhỏ, cuối cùng đã chết [sau  hơn 1 năm bị bắt giam].”

Vào chiều muộn thứ Tư (21/6), trong bài phát biểu tại Cedar Rapids, Iowa, Tổng thống Trump đã nói rằng Hoa Kỳ có “quan hệ tốt với Trung Quốc và tôi thực sự thích Chủ tịch Tập”.

Trước đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết Bắc Kinh đã “nỗ lực không ngừng” để giải quyết căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên vì lợi ích riêng của mình, chứ không phải do áp lực bên ngoài.

Xuân Thành

Xem thêm: