Tái tạo DNA của một người hay động vật đã qua đời, yêu cầu cần phải có phần di thể của người hay con vật đó, nhưng một nghiên cứu mới đây cho thấy có thể còn có cách khác. DNA của một người chết 200 năm trước đã được tái tạo từ các hậu duệ của ông chứ không phải từ phần thi thể còn lại. Điều này chưa từng được thực hiện trước đây.

decode Genetics, một công ty dược phẩm sinh học ở Iceland đã đạt được thành tựu này bằng cách lấy DNA của 182 hậu duệ người Iceland của Hans Jonatan. Ông được coi là một biểu tượng ở Iceland, người đã giải thoát chính mình khỏi tình trạng nô lệ trong một loạt những sự kiện hào hùng tưởng chừng như không thể xảy ra.

Iceland: Tái tạo DNA của 1 người mất năm 1827
Chắt của Hans Jonatan, Lúðvík Lúðvíksson. (Ảnh: Helga Tomasdottir)

Hoàn cảnh của Hans Jonatan cũng rất đặc biệt, nhờ đó chúng ta có thể tái tạo DNA của ông sau khi ông mất. Thứ nhất, Jonatan là người Iceland đầu tiên có mang dòng máu châu Phi. Ngoài ra, Iceland cũng có một bộ sưu tập chi tiết ghi chép các phả hệ gia đình. Hai điều này đã khiến cho việc tái tạo trở nên khả thi.

Đầu tiên deCODE dùng DNA chụp từ 182 người họ hàng, để xây dựng lại 38% DNA của mẹ ông Jonatan là bà Emilia (quyết định khoảng 19% DNA của Jonatan). Nghiên cứu phức tạp này bắt đầu với 788 người được cho là hậu duệ của Jonatan, nhưng sau đó có thể thu hẹp xuống 182 người.

>> DNA: Mật mã nhỏ xíu đang lật đổ thuyết tiến hóa

Mặc dù nghiên cứu này thực sự là một thành tựu đáng kinh ngạc, nhưng theo ông Robin Allaby – Đại học Warwick, Anh Quốc, “Chỉ ở hoàn cảnh rất đặc thù, khi bộ gen của người nhập cư là thuộc loại rất hiếm, thì chúng ta mới có thể tiến hành loại phân tích này.” Cho dù vậy, deCODE tin rằng kỹ thuật này có thể có những ứng dụng mở rộng hơn nữa.

Nghiên cứu lịch sử

Ông Kári Stefánsson, thành viên của dự án deCODE nói: “Vấn đề chỉ là lượng dữ liệu mà bạn có. Về nguyên lý, chúng ta có thể làm điều này ở bất cứ đâu với tổ tiên của bất kỳ nhóm người nào, nhưng ở Iceland thì dễ hơn vì không có người châu Phi nào khác.”

Allaby tin rằng kết quả của nghiên cứu này có thể cho chúng ta một hướng khác để khám phá DNA của những người đã qua đời từ lâu. “Nghiên cứu này có thể dùng để khôi phục bộ gen của những nhà thám hiểm từng phối ngẫu với những cộng đồng người bản xứ bị cách ly.”

Iceland: Tái tạo DNA của 1 người mất năm 1827
1 gia đình Iceland vào cuối thế kỷ 19 (ảnh: Frederick W.W. Howell)

Về lý thuyết, một kỹ thuật như thế này có thể giúp các nhà nghiên cứu tạo ra “Mô phỏng của bộ DNA cổ,” cho phép tái tạo bộ DNA của những nhân vật lịch sử. Ông Agnar Helgason, người của công ty deCODE nói rằng “chúng ta có thể được tái tạo DNA của tất cả những nhân vật lịch sử sinh ra sau năm 1500 nếu xác định được các hậu duệ của họ.”

Mặc dù rất thú vị, nhưng để điều này có thể ứng dụng trong tương lai thì vẫn cần phải vượt qua nhiều rào cản. Số lượng, quy mô, chi tiết của DNA từ những hậu duệ còn sống cần thiết để tái tạo DNA của một người là quá lớn, khiến cho việc này bất khả thi trong hầu hết các gia đình. Thêm nữa, cứ sau một thế hệ thì những đoạn DNA gốc trở nên nhỏ hơn và khó xử lý hơn.

Để đạt được mục đích đó, cần có nhiều ứng dụng trực tiếp tham gia để sửa chữa và lấp vào khoảng trống trong cây phả hệ. Nhưng nếu được mài giũa và phát triển, nó có thể trở thành một công cụ rất giá trị trong việc nghiên cứu lịch sử, cho chúng ta một cái nhìn sâu sắc về hình thái cuộc sống của những nhân vật lịch sử như Jonatan. Về lý thuyết, các nhà khoa học có thể tái sinh DNA của bất kỳ ai, cung cấp cho chúng ta những hiểu biết sâu sắc hơn về nòi giống của mình, từ trên cả phương diện gia đình lẫn phương diện ông kính vĩ mô về lịch sử nhân loại.

Theo Futurism
Thành Đô