Orichalcum, một kim loại tự nhiên quý giá, giá trị chỉ đứng sau vàng có lẽ là câu chuyện mới mẻ với hầu hết mọi người vì nó gắn liền với huyền thoại về Atlantis. Tuy nhiên, những khám phá gần đây cho thấy orichalcum không chỉ là thuyền thoại, nó có thật và từng tồn tại trên Trái Đất này.

Lục địa Atlantis lần đầu tiên được nhà hiền triết Hy Lạp cổ đại Plato (khoảng 427-347 TCN) đề cập đến trong câu chuyện giả tưởng về cuộc nói chuyện giữa người thầy của ông – Socrates – với 2 học trò là Timaeus và Critias. Plato nói rằng Atlantis đã phát triển rực rỡ và bị hủy diệt chỉ trong một ngày đêm cách thời đại của ông khoảng 9.000 năm, tức là cách đây khoảng hơn 11.000 năm.

Huyền thoại về orichalcum qua lời kể của Plato

“Một thứ gì đó còn hơn cả cái tên – orichalcum – được đào lên từ mặt đất ở nhiều nơi trên hòn đảo, và, chỉ sau vàng, nó được coi là thứ kim loại giá trị nhất của con người thời bấy giờ”…. “Các khu mỏ của nó ở nhiều nơi trên hòn đảo”, Plato mô tả về giá trị và sự phổ biến của orichalcum ở lục địa Atlantis.

“Toàn bộ bức tường, vòng ngoài cùng được phủ một lớp bằng đồng, bức tường kế tiếp được phủ bằng thiếc, và bức tường thứ ba, bao phủ thành trung tâm, sáng lấp lánh với ánh sáng đỏ của orichalcum”.

Mô tả về đền thờ thần biển Poseidon nằm ở trung tâm thành phố Atlantis, Plato nói rằng các bức tường nội thất, cột và sàn của ngôi đền được phủ hoàn toàn trong orichalcum, mái được tô điểm bởi vàng, bạc, và orichalcum.

luc dia atlantis cover image
Hình vẽ mô phỏng thành phố Altantis, bức tường thành trong cùng được cho là phủ orichalcum, sáng lấp lánh với ánh sáng đỏ (ảnh: atlantisbolivia.org)

Theo mô tả của Plato, orichalcum là một kim loại có giá trị rất cao, chỉ kém vàng, được khai thác từ các mỏ tự nhiên. Và lục địa Atlantis là vùng đất có rất nhiều mỏ orichalcum với trữ lượng lớn.

Orichalcum thực chất là gì và nó có tồn tại hay không?

Theo truyền thuyết Hy Lạp, orichaculm được tạo ra bởi Cadmus – người sáng lập và vị vua đầu tiên của thành Thebes, xứ Ai Cập.

Các nhà nghiên cứu xác định rằng, khoảng thiên niên kỷ thứ 4 TCN, đảo Síp (Cryprus – trong quá khứ thuộc Hy Lạp) là nơi đã khai thác và chế tác ra các công cụ bằng đồng cũng như các hợp kim pha từ đồng và thiếc. Thời điểm này cũng là bắt đầu của thời kỳ đồ đồng của nền văn minh nhân loại lần này, khoảng từ 4.000 năm TCN đến 1000 năm TCN.

dao sip image
Vị trí của đảo Síp

Các tài liệu từ khoảng 700 năm TCN mới tìm thấy đã cho thấy sự xuất hiện của danh từ orichalcum, có nguồn gốc từ danh từ “oreichalkos” trong tiếng Hy Lạp, nghĩa là “đồng trên núi”, dường như nó là từ được người Hy Lạp cổ đại sử dụng để gọi cho chất liệu đồng và các hợp kim từ đồng.

Vào thế kỷ 5 TCN, khi người Hy Lạp thống trị vùng Địa Trung Hải, orichalcum được coi là thứ kim loại phổ biến và rất quan trọng, được trao đổi rất phổ biến không chỉ ở Hy Lạp. Vào thời điểm đó, đảo Síp của Hy Lạp là nơi sản xuất đồng (và các hợp kim từ đồng) lớn của thế giới cổ đại. Người ta cho rằng danh từ orichalcum cũng xuất phát chính từ đảo Síp.

Vào thời của đế quốc La Mã (thế kỷ 1 TCN đến thế kỷ 6 SCN), đảo Síp vẫn được coi là nguồn cung cấp đồng chính của cả khu vực. Khi đó, danh từ orichalcum được thay thế bằng từ “cyprium”, nghĩa là kim loại từ đảo Síp. Theo thời gian, danh từ cyprium được đơn giản hóa thành từ “cuprum”, có nghĩa là đồng trong tiếng La-tinh, và trong thế giới hiện đại ngày nay, “cuprum” được đổi thành “copper”, nghĩa là đồng trong tiếng Anh.

Như vậy, danh từ orichalcum đã từng tồn tại và biến mất vào khoảng gần 2.000 năm gần đây.

Khi Plato kể về Atlantis, ông đã dùng danh từ orichalcum, vốn là một từ có thật trong thời của ông để chỉ về một hợp kim tồn tại trong các mỏ tự nhiên ở lục địa này.

Câu hỏi đặt ra là orichalcum có thực sự tồn tại ở Atlantis hơn 11.000 năm về trước như Plato đã mô tả và thành phần của nó là gì?

Orichaculm có thực sự có tồn tại ở Atlantis?

Trong văn hóa của người Nam Mỹ và Trung Mỹ thời tiền Columbus, có 2 loại hợp kim từ vàng được sử dụng phổ biến là vàng có tuổi 10K-18K và một hợp kim có tên “tumbaga” có giá trị vàng thấp hơn.

Tumbaga là danh từ do người Tân Ban Nha đặt cho một loại hợp kim của vàng và đồng được sử dụng rộng rãi ở Trung Mỹ và Nam Mỹ, chuyên để chế tác các đồ vật sử dụng trong tín ngưỡng. Tumbaga có nhiệt độ nóng chảy thấp hơn vàng và đồng nguyên chất, nó cứng hơn đồng, nhưng rất dễ gia công.

Thành phần vàng trong trong các đồ vật chế tạo từ tumbaga rất rộng, có thể từ 97% thành phần là vàng cho đến 97% thành phần là đồng. Một số đồ chế tạo từ tumbaga cũng được tìm thấy có chứa các thành phần khác ngoài vàng và đồng.

Đã có các nghiên cứu khẳng định rằng Atlantis chính là Nam Mỹ, như vậy, có thể suy luận ra rằng vật liệu orichalcum mà Plato nói đến trong lục địa Ataltis chính là tumbaga mà người dân Nam Mỹ và Trung Mỹ vẫn thường sử dụng, và thứ kim loại quý chỉ sau vàng mà ông nói đến hoàn toàn không phải chỉ là tưởng tượng.

Plato nói rằng lục địa Atlantis là nơi có trữ lượng khoáng sản kim loại lớn. Quả thực, khu vực núi Andes được xác định là có trữ lượng lớn khoáng sản bao gồm vàng, bạc, thiếc và đồng. Chỉ cần xét xung quanh khu vực hồ Poope và khu vực Pampa Aullagas – vốn là thành phố Atlantis, chúng ta tìm thấy tất cả các kim loại quý được Plato nói đến. Mỏ vàng lớn nhất ở Bolivia là La Joya, vùng núi có chứa mỏ bạc là ở Potosi, mỏ thiếc ở Huanuni, mỏ thiếc và bạc ở Oruro, và một mỏ tự nhiên của orichalcum tại Urukilla.

Cần lưu ý rằng danh từ Urukilla còn được gọi là Uruquilla, nó có liên hệ đến danh từ orichalcum vì có gốc chung của từ uruqil/orichal.

Ở vùng Chuquicamata, góc tây nam của bình nguyên Altiplano, hiện nay thuộc về Chile, có khu mỏ đồng lớn nhất của Chile và thế giới, ghi chép cho thấy trong quá khứ đã từng xuất hiện làn sóng của các thợ mỏ đến khu vực này vì “cơn sốt vàng đỏ”. Từ “vàng đỏ – red gold” gợi cho chúng ta liên tưởng đến orichalcum hay tumbaga.

minesatlantis 1 image
Urukilla và Chuquicamata là hai mỏ orichalcum hay tumbaga tự nhiên trong quá khứ ở Nam Mỹ. Urukilla nằm ngay tại Pampa Aullagas, nơi được coi là thành phố trung tâm Atlantis (ảnh: atlantisbolivia.org)

Orichaculm thực tế trông như thế nào?

Các nhà khoa học đã khám phá ra rất nhiều đồ vật được chế tác từ orichalcum hay tumbaga trong quá trình khám phá Nam Mỹ.

tumbaga orichalcum 1 image
Tượng 2 vị vua sinh đôi của người Aymara đã từng trị vì Altiplano được làm từ orichalcum hay tumbaga (ảnh: atlantisbolivia.org)
tumbaga orichalcum 3 image
Một bức tượng chiếc bè được làm từ orichalcum/tumbaga (ảnh: atlantisbolivia.org)
tumbaga orichalcum 4 image
Bức tượng người chim được làm từ orichalcum/tumbaga (ảnh: atlantisbolivia.org)

Các nhà hóa học và kim hoàn cho biết, đồ vật làm từ orichalcum hay tumbaga có thể được làm cho giống với vàng nguyên chất bằng cách xử lý bề mặt của chúng bằng dung dịch axit để hòa tan đồng, sau đó đánh bóng. Sau khi được đánh bóng, bề mặt các vật được chế tạo từ orichalcum trông giống hệt như vàng nguyên chất.

tumbaga orichalcum 5 image
Trái: mặt nạ bằng orichalcum đã được xử lý bề mặt trông giống như vàng. Phải: mặt nạ từ orichalcum trông giống như đồng khi không được xử lý bề mặt (ảnh: atlantisbolivia.org)

Năm 2015, ngoài khơi đảo Sicil, nước Ý, người ta đã phát hiện xác một con tàu đắm. Trong con tàu đắm này, các thợ lặn tìm được 39 thỏi hợp kim của đồng. Phân tích cho thấy các thỏi hợp kim này không chứa vàng, chúng chỉ có thành phần 75-80% đồng, 15-20% kẽm và vài phần trăm niken, chì và sắt. Người ta cho rằng các thỏi hợp kim này chính là orichalcum có nguồn gốc từ đảo Síp trong quá khứ.

Tuy nhiên, có lẽ chúng khác hẳn với thứ kim loại được Plato mô tả là có giá trị chỉ đứng sau vàng ở Atlantis.

Đến giờ, liệu bạn có tin rằng lục địa Atlantis thực sự tồn tại, và orichalcum – thứ kim loại huyền thoại có giá trị chỉ đứng sau vàng là có thật?

Thiện Tâm tổng hợp

Xem thêm: