Vừa bước vào mùa mưa lũ 2017, thông tin đập chính hồ Núi Cốc (tỉnh Thái Nguyên) bị thấm, hư hỏng nhiều đoạn, có nguy cơ gây mất an toàn khiến nhiều người lo ngại.

cong trinh thuy loi ho nui coc
Công trình thủy lợi hồ Núi Cốc. (Ảnh: thainguyen.gov.vn)

Ngày 19/6, UBND tỉnh Thái Nguyên đã tổ chức cuộc họp với đơn vị tư vấn và các chuyên gia để tìm cách xử lý sự cố tại hồ Núi Cốc.

Tại cuộc họp, UBND tỉnh Thái Nguyên đã làm việc với đại diện Tổng cục Thủy lợi, các nhà khoa học thuộc Đại học Thủy lợi, chuyên gia tư vấn của Tổng Công ty tư vấn xây dựng thủy lợi Việt Nam (HEC).

Để khắc phục sự cố đập chính hồ Núi Cốc thấm nước, Tổng công ty Tư vấn Xây dựng Thủy lợi Việt Nam được chỉ định lập dự án xử lý thấm qua đập chính của hồ với tổng mức đầu tư dự kiến là 47,67 tỷ đồng, nhằm khôi phục, đảm bảo an toàn cho toàn bộ công trình thủy lợi hồ Núi Cốc và người dân vùng hạ lưu.

Trước đó, ngày 14/6/2017, UBND tỉnh Thái Nguyên đã công bố tình trạng khẩn cấp đập chính Hồ Núi Cốc bị thấm có nguy cơ gây mất an toàn.

Theo ghi nhận, đập chính của hồ có hiện tượng thấm nước ở vai đập, phía bờ hữu cao trình +45,00 m đến +46,00 m; một số vị trí thấm nước ở khu vực giữa mái hạ lưu đập chính ở cao trình +38,00 m với chiều rộng khoảng 150 m2; tại cao trình từ +42,00 m đến +44,00 m bờ tả có hiện tượng nước thấm nhiều; rãnh thoát nước hạ lưu đập tại cơ +32,00 m và +42,00 m bị gãy đổ chiều dài 200m làm tụt tấm lát mái và rãnh thoát nước chân mái hạ lưu bị đổ dài khoảng 8m; mái lát thượng lưu có một số vị trí bị sụt hư hỏng cục bộ.

UBND tỉnh Thái Nguyên đã yêu cầu Sở NN&PTNT xác định ngay các vị trí thấm, cảnh báo và đặt biển báo khu vực có sự cố; thường xuyên cập nhật, báo cáo tình hình, diễn biến và tiến độ khắc phục khẩn cấp.

Tỉnh cũng giao Công ty TNHH MTV Khai thác thủy lợi Thái Nguyên (chủ đầu tư) lựa chọn nhà tư vấn khảo sát, lập hồ sơ thiết kế, đánh giá tình trạng hư hỏng; xác định nguyên nhân, có giải pháp xử lý và khắc phục khẩn cấp việc thấm qua thân đập chính của hồ trong vòng 45 ngày (xong trước ngày 20/8/2017 để kịp tích nước hồ phục vụ sản xuất, sinh hoạt).

ho nui coc 3
Vùng hạ lưu của hồ Núi Cốc là TP. Thái Nguyên, TP. Sông Công, thị xã Phổ Yên, huyện Phú Bình và một phần của tỉnh Bắc Giang. (Ảnh: Google Map)

Tại buổi làm việc ngày 19/6, phương án xử lý sự cố được công ty tư vấn đưa ra là: Khoan phụt tạo màng chống thấm toàn bộ thân đập; làm lại hệ thống tiêu thoát nước thân đập; sửa chữa hệ thống tiêu thoát nước mặt mái hạ lưu đập; sửa chữa mái hạ lưu những vị trí bị hư hỏng; khôi phục thiết bị quan trắc thấm và lắp đặt thiết bị đo mưa.

Thảo luận các phương án xử lý sự cố, các chuyên gia trong lĩnh vực thủy lợi đưa ra nhiều ý kiến như: khi thực hiện dự án cần đưa ra các yếu tố tiêu chuẩn quan trắc; việc khoan phụt tạo màng chống thấm toàn bộ thân đập chưa đề cập rõ hình thức, vị trí khoan phụt; phải đưa ra phương án phá 1 trong 7 đập phụ để giữ đập chính trong trường hợp thiên tai xảy ra; cần có phương án phòng chống lũ, lụt, di dân, đảm bảo an toàn cho vùng hạ du,…

Trên cơ sở các ý kiến đóng góp, ông Đoàn Văn Tuấn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên đã thống nhất thành lập Hội đồng tư vấn ngay trong ngày, sau khi xác định được nguyên nhân của thấm, mức độ thấm thì ưu tiên đầu tiên là xử lý việc tiêu nước sau thân đập, bóc ngay lớp bê tông lát mái hạ lưu, tiếp theo là khoan phụt thân đập theo phương án của đơn vị tư vấn.

ho nui coc
Hồ chứa nước Núi Cốc là công trình thủy lợi quan trọng quốc gia. Hạ lưu hồ là cả một vùng dân sinh, kinh tế lớn. (Ảnh: khamphadisan.com)

Hồ Núi Cốc được tạo nên bởi đập ngăn sông Công (phụ lưu của sông Cầu) tại xã Phúc Trìu, TP. Thái Nguyên, được xây dựng trong những năm 1973-1982. Đập chính của hồ là đập đất đồng chất có chiều cao lớn nhất 27m và chiều dài tại đỉnh 480m. Hồ có 7 đập phụ, chỗ cao nhất là 12,6m.

Theo thiết kế, hồ Núi Cốc cấp nước tưới cho 12.000 ha đất nông nghiệp, phòng lũ, du lịch, nuôi trồng thủy sản và cải thiện môi trường.

Theo phân tích của các chuyên gia, do ở độ cao và với lượng nước tích trữ lên đến 175 triệu m3, nếu xảy ra sự cố vỡ đập chính tại hồ Núi Cốc thì hậu quả sẽ rất khôn lường đối với vùng hạ lưu là TP. Thái Nguyên, TP. Sông Công, thị xã Phổ Yên, huyện Phú Bình và một phần của tỉnh Bắc Giang.

Sau khi công bố tình trạng khẩn cấp đập chính Hồ Núi Cốc, ngày 18/6, Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh Thái Nguyên đã ban hành Công điện số 32/CĐ-BCH yêu cầu UBND TP. Thái Nguyên, TP. Sông Công, thị xã Phổ Yên và huyện Phú Bình nhanh chóng rà soát, sẵn sàng thực hiện di dân, bảo vệ đê điều, cơ sở hạ tầng vùng hạ du trong trường hợp xả lũ, nhất là xả lũ lớn hoặc vỡ đập, giảm thiểu tối đa thiệt hại về người và tài sản.

Công điện cũng yêu cầu Công ty TNHH MTV Khai thác Thủy lợi Thái Nguyên theo dõi chặt chẽ diễn biến mưa, lũ, lưu lượng đến, mực nước thượng, hạ lưu hồ chứa, diễn biến sự cố thấm qua hai vai đập và qua đập chính; Chủ động thông tin, cảnh báo cho người dân, các cơ quan, tổ chức ở hạ du biết sự cố của hồ để chủ động các biện pháp phòng tránh, nghiêm cấm người dân, gia súc đi lại trên mái đập; Chủ động xả nước hồ chứa để hạn chế sự cố phát triển và ngập lụt vùng hạ du;…

Thủy Minh

Xem thêm: